Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1595

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 5 mei 2022

aan de staatssecretaris voor Begroting en Consumentenbescherming, toegevoegd aan de minister van Justitie en Noordzee

Apple AirTag - Privacy - Probleem van tracking - Risico's - Veiligheidsproblemen - Gevallen van stalking - Klachten - Cijfers en tendensen - Aanpak - Europese regulering

radiocommunicatie
eerbiediging van het privé-leven
stalking (belaging)
computerprogramma
traceerbaarheid

Chronologie

5/5/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
8/6/2022Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1593
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1594

Vraag nr. 7-1595 d.d. 5 mei 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De afgelopen maanden zijn mensen in paniek geraakt nadat ze Apple AirTags hadden gevonden die in hun tassen en op hun auto's waren verstopt. Ze waren bang om gestalkt of gevolgd te worden. Een fotomodel zei dat ze er een in haar jaszak vond na een bezoek aan een bar in Manhattan. Al deze mensen kregen een waarschuwing op hun iPhone, een functie die Apple in het AirTag-systeem had ingebouwd om ongewenste tracking te helpen voorkomen (cf. https://www.nytimes.com/2021/12/30/technology/apple-airtags-tracking-stalking.html).

Een AirTag is een schijfje van bijna 3 centimeter met locatie opsporende mogelijkheden dat Apple in 2021 begon te verkopen als een manier om «je spullen bij te houden». Het dient om spullen zoals sleutels sneller terug te kunnen vinden.

Want de AirTag wordt niet alleen door iemands eigen iPhone gezien, maar ook door iPhones en iPads van anderen. Als zo'n apparaat een AirTag ziet, rapporteert het de locatie van die AirTag aan het «Zoek mijn»-netwerk van Apple. Dit gebeurt anoniem en automatisch. Daardoor kan men zijn of haar sleutels ook buiten de deur terugvinden: er hoeft maar iemand met een iPhone recent in de buurt van uw AirTag geweest te zijn om de actuele locatie ervan in uw «Zoek mijn»-app op te kunnen vragen (cf. https://www.trouw.nl/opinie/apple-s-airtag-is-een-surveillance-netwerk-waar-je-ongevraagd-aan-deelneemt~bec911fb/).

De afgelopen maanden hebben mensen op TikTok, Reddit en Twitter berichten geplaatst over AirTags die ze in hun auto's en op hun bezittingen aantroffen. De bezorgdheid groeit dat de apparaten een nieuwe vorm van belaging in de hand werken, iets wat privacyorganisaties al voorspelden toen Apple de apparaten in april 2021 introduceerde.

Onderzoekers denken nu dat de AirTags, die zijn uitgerust met Bluetooth-technologie, een meer wijdverbreid probleem van tracking met behulp van technologie aan het licht kunnen brengen. Ze zenden een digitaal signaal uit dat kan worden gedetecteerd door apparaten met het besturingssysteem van Apple. Die apparaten melden vervolgens waar een AirTag het laatst is gezien.

Maar volgens diezelfde experts vormen AirTags een «unieke en schadelijke» bedreiging omdat de alomtegenwoordigheid van Apple producten een nauwkeuriger toezicht op de bewegingen van mensen mogelijk maakt.

Zo was er in de Verenigde Staten (VS) nog een situatie waarbij een vrouw een AirTag vond die achter de kentekenplaat van haar auto was gepropt. Toen zij de locatiegeschiedenis van de AirTag bekeek, kon zij de reis (inclusief tussenstops) zien die zij de afgelopen paar uur had afgelegd. Het verontrustende is dus dat de eigenaar van de AirTag die reis ook kon zien.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Bij hoeveel gevallen van belaging sinds 2021 werd er gebruik gemaakt van de Apple AirTags? Hoeveel klachten waren dit in totaal? Welke straffen kregen deze daders? Werden Apple AirTags ook in verband gebracht met andere types van delicten? Zo ja, welke en hoeveel?

2) Welke andere risico's ziet u nog meer bij de huidige implementatie van de AirTag voor de Belgische samenleving? Zou u dit kunnen toelichten? Zijn er volgens u unieke risico's die gerelateerd zijn aan Apple AirTags en Bluetooth?

3) Bent u van mening dat het bestaan van het «Zoek mijn»-netwerk in strijd is met de huidige privacywetgeving? Zo ja, welke acties verbindt u aan deze conclusie? Zo nee, waarom niet?

4) Bent u bereid om in EU-verband te bespreken hoe het gebruik van de AirTag en soortgelijke technologieën gereguleerd kunnen worden? Zo ja, kunt u hier de termijn meedelen? Welke punten zou u willen bespreken hieromtrent? Zo nee, waarom niet?

5) Op welke andere wijzen beoogt u te investeren in het voorkomen van belaging door middel van technologieën als de AirTag in onze maatschappij? Op welke wijze beoogt u te investeren in de ondersteuning van slachtoffers van belaging door middel van technologieën als de AirTag?

6) In hoeverre zijn de veiligheidsproblemen omtrent AirTags reeds bekend bij onze (veiligheids)diensten? Zijn er al meldingen over gebeurd? Zo ja, hoeveel? Mogen veiligheidsdiensten deze producten gebruiken volgens u, zowel in professionele als in privé kader?

7) Hoe kan de overheid ingrijpen bij dit risico? Hoe kan men de gebruikers hieromtrent het best inlichten? Wat kan men zelf doen om dit risico te minimaliseren?

8) Zijn er reguleringen op til in verband met deze apparaten? Waarom wel? Waarom niet? Zo ja, wat houden deze in? Zo nee, waarom niet?

Antwoord ontvangen op 8 juni 2022 :

1) tot 8) Ik deel de geachte senator mee dat het antwoord op deze vragen tot de bevoegdheden behoren van de heer Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee, mevrouw Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, en de heer Mathieu Michel, staatssecretaris voor Digitalisering, belast met Administratieve Vereenvoudiging, Privacy, Regie der gebouwen en de Federale Culturele Instellingen, toegevoegd aan de eerste minister.