|
|
Cryptovaluta - Uitstoot - Elektriciteitsverbruik - Klimaatimpact - Cijfers en tendensen
elektronisch betaalmiddel
virtuele munteenheid
effecten van informatietechnologie
invloed op het milieu
| 4/2/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 10/3/2022) |
| 4/3/2022 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1481
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1482
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1484
Volgens een recente studie van de Nederlandse Centrale Bank zijn cryptovaluta erg nadelig voor het klimaat. De CO2 uitstoot bij het verhandelen van één bitcoin is ongeveer even groot als de driewekelijkse CO2 uitstoot van een huishouden (cf. https://www.demorgen.be/nieuws/een-bitcointransactie-stoot-evenveel-co2-uit-als-een-huishouden-in-drie-weken~b6b3de90/).
Dit komt grotendeels door het zogenaamde «minen» van nieuwe bitcoins. Het systeem werkt op basis van blockchaintechnologie, een soort collectief logboek waarin alle deelnemers samen de transacties bijhouden. Dat register wordt om de tien minuten aangevuld met een nieuwe «bladzijde» met de laatste veranderingen. Om elke aanvulling veilig te verwerken, moet een complexe wiskundige formule worden opgelost. Wereldwijd staan speciale computersystemen hierover de hele dag door te puzzelen, wat veel energie kost.
In het Nederlandse rapport wordt gesteld, dat iedere bitcoin-transactie in 2020 goed was voor naar schatting 402 kilo CO2. Dit kan vergeleken worden met twee derde van de maandelijkse uitstoot van een gemiddeld gezin. Daarnaast wordt de uitstoot per bitcoin-transactie hoger. In 2020 lag de CO2-uitstoot per transactie reeds een derde hoger dan in 2019.
Volgens de Nederlandse Centrale Bank komt dit door twee factoren. Enerzijds is dit vooral het gevolg van de groei van de benodigde rekenkracht van het bitcoin-netwerk. Daarnaast speelt de koers van de bitcoin een rol. Als de waarde van de cryptomunt stijgt, trekt dat meer «miners» aan, die vervolgens meer elektriciteit verbruiken om crypto’s te delven.
De sterk groeiende populariteit van cryptovaluta, die gepaard gaat met steeds meer stroomverbruik, baart bepaalde overheden dan ook zorgen. Zo heeft de financiële toezichthouder van Zweden zich onlangs uitgesproken voor een Europees verbod voor het energie-intensieve mine-proces van sommige crypto’s. Dat ging onder meer over de bitcoin.
Wat betreft het transversaal karakter, gaat deze vraag gaat over de klimaatimpact van cryptovaluta, wat betekent dat het zowel federale als gewestelijke materie omvat.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) Gelieve de cijfers voor te leggen, indien voorhanden, betreffende de hoeveelheid bitcoins en andere cryptovaluta, die in omloop zijn in België. Indien mogelijk, gelieve ook aan te geven hoeveel aan cryptovaluta is «gemined» in België of met stroom/ICT-voorzieningen vanuit België. Hoeveel kilowatt per uur bedraagt dit per maand? Kunnen er hier tendensen worden ontdekt in de jongste vijf jaar?
2) Gelieve indien mogelijk uw antwoord te staven met gegevens over de hoeveelheid elektriciteit die maandelijks verbruikt wordt door servers, pc’s en andere gerelateerde ICT-toestellen die mogelijks gebruikt worden om cryptovaluta te «minen». Wat zijn de geraamde kosten qua CO2 uitstoot hieromtrent? Hoeveel kost het (in euro) aan stroomverbruik? Ligt dit verbruik hoger of lager dan voorgaande jaren?
3) In hoeverre ondersteunt België een Europees verbod voor het energie-intensieve mine-proces van sommige crypto’s, zoals Zweden het voorstelt? Waarom wel? Waarom niet? Gelieve uw antwoord te willen staven.
4) In hoeverre bent u bekend met de CO2 uitstoot die blockchain en cryptovaluta met zich meebrengen? Zijn er in België plannen om excessief energieverbruik, dat gelinkt is aan het «minen» van cryptovaluta, aan te pakken? Indien ja, wat zijn de concrete stappen, vanuit het standpunt van burgers of ondernemers? Hoe hoog zijn de geraamde kosten en wanneer zal het in gang treden? Indien neen, in hoeverre ziet u het gebruik en «minen» van cryptovaluta als een bedreiging voor ons milieu en klimaat?
5) In hoeverre kunnen energiemaatschappijen, de financiële sector of de ICT-sector volgens u bijdragen tot de vermindering van uitstoot door middel van cryptovaluta en blockchains? Zijn er hierover reeds plannen of afspraken hierrond? Indien ja, gelieve uw antwoord hierop te willen staven. Indien nee, waarom nog niet?
6) Welke maatregelen kan de overheid treffen om ervoor te zorgen dat de CO2 uitstoot door het «minen» van cryptovaluta vermindert? Heeft het reeds plannen hieromtrent? Gelieve uw antwoord te willen staven. Welke andere maatregelen staan er in de steigers?
De ontwikkeling van cryptovaluta roept veel vragen op en u kaart er terecht verschillende aan. Ik zal hier echter alleen ingaan op de milieueffecten ervan.
Ik beschik niet over precieze cijfers voor het Belgische grondgebied, maar het is duidelijk dat het verhandelen van cryptovaluta leidt tot een aanzienlijke stijging in het verbruik van energie, in de vorm van elektriciteit, zoals weergegeven in de door u geciteerde bron. Echter het stroomverbruik voor het mijnen van één bitcoin ligt een stuk hoger en ligt, afhankelijk van de bron overeen, tussen de 400 en de 600 MWh, te vergelijken met een gemiddeld jaarverbruik van elektriciteit van een Belgisch gezin van tussen 2 en 3 MWh.
De CO2-emissies van elektriciteitsproductie in België, net als in andere lidstaten van de Europese Unie (EU), vallen onder het Europese emissiehandelsysteem (EU-ETS). Het EU ETS beperkt de totale absolute hoeveelheid CO2 die jaarlijks mag worden uitgestoten. Op die manier zorgt het toegenomen elektriciteitsverbruik van cryptovaluta en de daarmee gepaard gaande CO2-emissies op EU-niveau niet voor extra CO2-emissies. Deze stijging in verbruik zorgt er echter voor dat er elders binnen het EU ETS grotere inspanningen geleverd moeten worden en dat de CO2-prijs mogelijk stijgt.
Hoe dan ook, en ongeacht de toekomstige ontwikkeling van cryptovaluta, moeten we onze hele economie koolstofvrij maken. Uit de door mijn administratie opgestelde scenario’s voor een klimaatneutraal België tegen 2050 blijkt dat de elektriciteitsproductiesector uiteindelijk volledig koolstofvrij kan en moet worden gemaakt door de massale inzet van hernieuwbare energiebronnen, voornamelijk wind- en zonne-energie. Maar het volledig hernieuwbaar maken van de elektriciteitsproductie kan enkel in combinatie met een adequaat beheer van de vraag. En daar knelt natuurlijk het schoentje: hoe meer cryptovaluta het elektriciteitsverbruik omhoog jagen, hoe groter de uitdaging om de elektriciteitsproductie 100 % hernieuwbaar te maken en België klimaatneutraal te maken. Met andere woorden, als het elektriciteitsverbruik eindeloos zou toenemen, zou het onmogelijk zijn het klimaatprobleem op te lossen. Matiging van de vraag is een van de beleidsmaatregelen die de economie koolstofvrij kunnen maken en ons minder afhankelijk kunnen maken van het buitenland. In dat opzicht is het duidelijk dat cryptovaluta het milieu niet bevorderen.
Voor het antwoord op de andere aandachtspunten die u aan de orde stelt, verwijs ik naar mijn collega’s die zich rechtstreeks met deze aangelegenheden bezighouden.