|
|
Privacy - Technologie - Bluetooth - Draadloze apparatuur - Cijfers en tendensen
radiocommunicatie
staatsveiligheid
eerbiediging van het privé-leven
spionage
| 27/10/2021 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 25/11/2021) |
| 25/11/2021 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1397
Uit een Noors onderzoek (https://www.hegnes.tech/2021/09/01/location-tracking-of-wifi-access-point-and-bluetooth-devices/) blijkt dat draadloze accessoires minder veilig zijn dan gedacht. Onder deze accessoires vallen afzonderlijke apparaten die kunnen worden aangesloten op smartphones of smartwatches. Het gaat onder meer over draadloze oortjes, draadloze koptelefoons, speakers of aanverwante zaken die meestal Bluetooth gebruiken om zo de apparaten te kunnen verbinden. Het is juist precies op dat vlak dat er voor veel apparaten een veiligheidslek bestaat.
Uit het onderzoek blijkt dat men de gebruikers ervan bijna continu kan blijven volgen. De onderzoeker kon uit een experiment in Oslo in 24 uur maar liefst 9 149 unieke apparaten met Bluetooth-zenders herkennen en traceren. Ten minste 129 draadloze koptelefoons konden zelfs over een langere periode van 24 uur getraceerd worden https://nrkbeta.no/2021/09/02/someone-could-be-tracking-you-through-your-headphones/).
De reden waarom sommige digitale apparaten blijvend kunnen worden getraceerd, is dat zij hun MAC-adres niet regelmatig (kunnen) veranderen. Dit adres maakt elk Bluetooth-apparaat uniek en wordt gebruikt zodat de verschillende toestellen met elkaar kunnen communiceren.
Voor mensen die zich in een kwetsbare situatie bevinden (journalisten, informanten, klokkenluiders,…) is dit veiligheidsprobleem extra gevaarlijk. Het volstaat niet om van telefoonnummer te veranderen om veilig te zijn.
De meeste smartphones verversen hun MAC-adres wél regelmatig. Deze omslag gebeurde na de Snowden-onthullingen. Hieruit bleek dat de NSA de bewegingen van individuele personen in kaart bracht door de MAC-adressen van hun smartphones te traceren. Veel moderne smartphones maken daarom regelmatig een nieuw adres aan om de privacy te garanderen.
Slechts enkele fabrikanten van draadloze accessoires voorzien vergelijkbare maatregelen voor hun producten. Nochtans is dit nodig omdat daardoor het veiligheidsrisico blijft bestaan: met een beetje speurwerk kan men al snel de apparaten koppelen aan personen.
Daarnaast is het ook mogelijk online Bluetooth-modules te kopen die berichtenstromen kunnen onderscheppen van Bluetooth-apparaten.
Men kijkt meestal naar de smartphones als gevaar voor onze privacy maar de randapparatuur is minstens even belangrijk.
Wat betreft transversaal karakter: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de kadernota integrale veiligheid en het nationaal veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een interministeriële conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale Gewestaangelegenheid waarbij de rol van de gewesten vooral ligt in het preventieve luik.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) In hoeverre zijn de veiligheidsproblemen omtrent draadloze accessoires bekend bij onze diensten? Hebben de Staatsveiligheid/ADIV en de politie hier reeds richtlijnen over?
2) Hoe reëel acht u het dat men Bluetooth misbruikt om andere gebruikers af te luisteren of te traceren?
3) Zijn er in België reeds gevallen bekend van spionage of misbruik via dergelijke accessoires? Zo ja, hoeveel en in welke jaren was dit? Welke specifieke apparaten waren dit (merk, type etc.). Zijn er trends hieromtrent te bemerken? In welk domein? Waar zat het probleem? Hoe heeft men dit kunnen oplossen?
4) Zijn er volgens u unieke risico's die gerelateerd zijn aan Bluetooth?
5) Hoe kan de overheid ingrijpen op dit risico? Hoe kan men de gebruikers hieromtrent het best inlichten? Wat kan men zelf doen om dit risico te minimaliseren?
6) Worden bij metingen van de overheid naast telefoonverkeer en smartphone-verbruik ook andere parameters gebruikt, zoals Bluetooth-gebruik? Kijkt men ook naar andere elektronische apparaten (draadloze koptelefoons etc.)?
7) Zijn er reguleringen op til voor deze apparaten? Zo ja, wat houden deze in? Zo nee, waarom niet?
8) Hebben de bevoegde veiligheidsdiensten reeds een contrastrategie uitgewerkt tegen deze problematiek
Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vraag verwijs naar mijn antwoord op vraag 7-1394.