Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1296

van Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) d.d. 2 juli 2021

aan de minister van Energie

MYRRHA-project (Multi-purpose hYbrid Research Reactor for High-tech Applications) - Financiering - Onafhankelijke audit - Internationale multidisciplinaire expertengroep - Profiel en competenties - Tijdsschema - Evaluatiecriteria

atoomonderzoek
nucleaire technologie
medische research
nucleaire chemie
kanker

Chronologie

2/7/2021Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 5/8/2021)
1/10/2021Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1292

Vraag nr. 7-1296 d.d. 2 juli 2021 : (Vraag gesteld in het Frans)

Deze vraag gaat over een onderwerp dat zowel te maken heeft met energie als met gezondheid en dus is deze vraag uitgesproken transversaal.

Op 7 september 2018 keurde de Belgische ministerraad officieel de start van het MYRRHA-project goed en voorzag daarvoor in een financiering van 558 miljoen euro tussen 2019 en 2038.

Is het nog nodig de grote lijnen van dit MYRRHA-project, dit «Multi-purpose hYbrid Research Reactor for High-tech Applications» te vermelden? Die kernreactor die aangedreven wordt door een deeltjesversneller zal een wereldprimeur zijn. Een van de voordelen ervan is een betere controle op splijtingsreacties, afkoeling met lood en bismut, hetgeen minder afval veroorzaakt, een krachtiger deeltjesversneller die gebruik zal kunnen maken van nucleair afval,… Een van de doelstellingen, en niet van de minste, is de productie van nieuwe medische radio-isotopen, die zeer nuttig zijn voor de doelgerichte bestrijding van kankertumoren.

De eerste fase van dit project loopt in theorie tot 2026. Waarschijnlijk volgt er een tweede en een derde fase. Alles zal echter afhangen van de beslissing die de federale regering zal nemen op basis van een onafhankelijke audit van het Rekenhof en van een internationale multidisciplinaire expertengroep.

In dat verband heb ik de volgende vragen:

1) Hoe ver staat de procedure voor de samenstelling van die internationale multidisciplinaire expertengroep? Werd er al beslist welke profielen en competenties voor de toekomstige leden ervan vereist zijn?

2) Werd er in verband met de toekomstige audit al een tijdsschema opgesteld? Zo ja, wat zijn de belangrijkste fases?

3) Op welke basis en volgens welke criteria zal het MYRRHA-project worden geëvalueerd?

4) Zullen uit de eerste jaren van het project al bepaalde lessen kunnen worden getrokken? Welke?

Antwoord ontvangen op 1 oktober 2021 :

Het regeerakkoord voorziet dat de regering tijdens deze legislatuur op basis van een onafhankelijke audit van het Rekenhof en van een internationale multidisciplinaire expertengroep een dossier zal voorbereiden om een beslissing te nemen over de tweede en de derde fase.

1) De voogdijministers van het MYRRHA-project werken aan de voorbereiding van deze twee audits die moeten georganiseerd worden voordat de regering zich kan uitspreken over de tweede en de derde fase. Om een evaluatie door onafhankelijke experten uit te laten voeren, willen we, zoals dit het geval was voor de eerste beslissing van de federale regering in 2010 om een financiering aan het MYRRHA-project toe te kennen, het Nucleair Energie Agentschap (NEA) van de OESO vragen om een commissie van onafhankelijke experten aan te stellen, die geen directe banden heeft met het project of met het portfolio van wetenschappelijke en technische toepassingen, maar die over de nodige expertise beschikken om de technologische aspecten van het project (versneller, innovatieve reactoren die aangedreven worden door een versneller, technologie van zware metalen, enz.), de nucleaire veiligheidsaspecten en de economische en financiële aspecten van grote unieke onderzoeksprojecten te beoordelen.

2) We verwachten dat we het opstellen van de referentietermen voor deze beoordelingscommissie voor eind 2022 - begin 2023 kunnen afwerken om de evaluaties dan uit te kunnen voeren zodat het mogelijk is de besluitvorming voor de fasen 2 en 3 van het MYRRHA-project voor te bereiden en zo het regeerakkoord uit te voeren.

3) Deze internationale beoordeling zal op wetenschappelijke deskundigheid, technische uitvoerbaarheid, internationale samenwerking en verbintenissen, en financiële risico’s gebaseerd zijn. Wat de beoordelingscriteria betreft, zullen deze verbonden zijn aan de socio-economische impact van het project voor ons land, rekening houdend met de prioriteiten van het land op het moment van de beslissing voor wat betreft het beleid voor het beheer van hoogradioactief nucleair afval en de verbruikte brandstof van onze kerncentrales, de ontwikkeling van de behoefte aan nieuwe radio-isotopen voor de geavanceerde behandeling van kanker en de behoefte aan nieuwe technologieën voor de versnellers.

4) De eerste jaren van het project hebben het mogelijk gemaakt om te bevestigen dat de wetenschappelijke deskundigheid van het project op internationaal vlak werd erkend. De erkenning van deze deskundigheid moet nog vertaald worden in het sluiten van concrete internationale verbintenissen om de bouw van de fasen 2 en 3 van het MYRRHA-project te financieren. De aanstaande oprichting van de ivzw MYRRHA zal een belangrijke stap in deze richting zijn.