Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-776

van Ann Brusseel (Open Vld) d.d. 4 december 2015

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en Federale Culturele Instellingen

Reproductieve en seksuele rechten van de vrouwen - El Salvador - Vervolging van vrouwen die een miskraam hebben - Standpunt van België

El Salvador
abortus
rechten van de vrouw
rechten van de mens
opvolging informatieverslag

Chronologie

4/12/2015Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 7/1/2016)
15/12/2016Rappel
8/3/2017Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-777

Vraag nr. 6-776 d.d. 4 december 2015 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Amnesty International klaagde onlangs de toestand aan van Teodora del Carmen Vasquez, die in El Salvador tot dertig jaar gevangenisstraf is veroordeeld wegens "abortus", terwijl er eigenlijk sprake zou zijn van een miskraam. De betrokken moeder beviel immers op haar werk van een doodgeboren kind. Het land zou volgens Amnesty International systematisch vrouwen vervolgen voor het plegen van "abortus", terwijl zij eigenlijk een miskraam hadden. Het hoeft geen betoog dat dit bijzonder ernstig en mensonwaardig is.

Heel veel kinderen in El Salvador lijden onder de extreme anti-abortuswetgeving in dat land. Het gaat om kinderen van wie de moeder in de gevangenis zit na een miskraam of een ander verloskundig noodgeval. Die moeders belanden achter de tralies omdat ze beschuldigd worden van het plegen van abortus. Dat zegt Amnesty International in een nieuw rapport. Het rapport "Separated families, broken ties" toont aan dat veel kinderen van vrouwen die opgesloten zitten onder de anti-abortuswet in moeilijke financiële omstandigheden moeten leven. Bovendien is het voor die kinderen vaak ook onmogelijk om contact met hun moeder te hebben.

Elke keer dat de autoriteiten in El Salvador een vrouw onterecht opsluiten wegens een miskraam of een ander zwangerschapsprobleem, veroordelen zij ook haar kinderen tot een leven in armoede en trauma's.

Deze vraag betreft gelijke kansen en is aldus een bevoegdheid van de Senaat conform artikel 79 van het reglement en het betreft tevens een transversale aangelegenheid - Gemeenschapsbevoegdheden. Ik verwijs tevens naar het recente informatieverslag betreffende de opvolging van de toepassing van het Actieplatform van de Vierde VN-Wereldvrouwenconferentie van Peking en de specifieke aanbeveling in het hoofdstuk vrouwen en gezondheid, die luidt : " België moet een voortrekkersrol blijven spelen op internationaal vlak gelet op de internationale tendens op het vlak van seksuele en reproductieve rechten van vrouwen." (cf. stukken Senaat nrs. 6-97/2 en 6-97/3 - 2014/2015). Dit betreft een vraag betreffende de concrete invulling van deze aanbeveling.

Graag zou ik de geachte minister volgende vragen willen stellen :

1) Kunt u uitvoerig toelichten wat het standpunt van ons land is wat betreft de praktijk in sommige landen om abortus strafbaar te stellen en vrouwen die miskramen krijgen te vervolgen, alsook vrouwen te vervolgen van wie de baby dood wordt geboren tijdens de zwangerschap? Bent u het met me eens dat dit indruist tegen de universeel erkende mensenrechten en totaal ongepast is, gelet op de zware emotionele tijd die vrouwen doormaken als gevolg van een miskraam, doodgeboren baby of abortus ?

2) Hebt u kennisgenomen van het rapport van Amnesty International "Separated families, broken ties", en de vreselijke gevolgen voor de kinderen wier moeders die soms gewoon een miskraam hebben gehad, worden veroordeeld tot een gevangenisstraf ? Hoe reageert u op dit rapport en kunt u dit uitvoerig toelichten ?

3) Bent u bereid naar aanleiding van de zaak van mevrouw Del Carmen Vasquez uw bezorgdheid omtrent het vervolgen van moeders van doodgeboren kinderen wegens mogelijke abortus kenbaar te maken? Kunt u toelichten welke stappen u opportuun acht om dit op de internationale fora aan te kaarten en concrete maatregelen te nemen ?

4) Bent u tevens bereid de regering van El Salvador in bilateraal of multilateraal verband op te roepen te stoppen met het vervolgen van vrouwen die een miskraam krijgen of van wie de baby dood wordt geboren, gelet op de ernstige trauma's die dit veroorzaakt bij de vrouw en haar gezin en gezien hierdoor de mensenrechten met voeten worden getreden ? Zo neen, waarom niet ?

5) Welke stappen zal ons land ondernemen op het vlak van de seksuele en reproductieve rechten van de vrouw en meer specifiek de strafbaarstelling van abortus en zelfs het hebben van een miskraam in sommige landen ? Kunt u dit zeer specifiek toelichten ?

Antwoord ontvangen op 8 maart 2017 :

Vrouwenrechten, met inbegrip van reproductieve en seksuele rechten, vormen een vaste prioriteit in het internationaal mensenrechtenbeleid van ons land.   

Het huidige internationale mensenrechteninstrumentarium neemt geen algemeen standpunt in inzake abortus. In België is abortus overigens ook niet in elk geval wettelijk toegelaten. Bij strafbaarstelling dient uiteraard wel rekening gehouden te worden met de proceduregaranties die door de universeel erkende mensenrechten vooropgesteld worden. 

Mijn diensten hebben kennis genomen van het door U genoemde rapport van Amnesty International. El Salvador heeft inderdaad één van de meest restrictieve abortuswetgevingen ter wereld; in geen enkel geval is abortus toegelaten, ook niet als het leven van de vrouw in gevaar is. El Salvador past ook een ‘vermoeden van schuld’ toe bij vrouwen die complicaties tijdens de zwangerschap vertonen of een spontane miskraam krijgen. Dit zou eventueel in strijd zijn met artikel 14 (2) van het VN Verdrag voor Burgerlijke en Politieke Rechten waarin gesteld wordt dat dat eenieder die wegens een strafbaar feit vervolgd wordt voor onschuldig gehouden dient te worden, totdat zijn of haar schuld op wettige wijze is bewezen. Dit verdrag werd door El Salvador geratificeerd.  

Women’s empowerment ‘maakt deel uit van de prioriteiten van de nieuwe Europese Unie (EU) mensenrechtenstrategie. De strategie benadrukt het belang van het ondersteunen van preventie van op gender gebaseerd geweld en van seksuele en reproductieve gezondheid. De EU steunt daartoe financieel een aantal  projecten, waaronder een project dat juridische bijstand en sociale steun biedt om een passende rechtsgang en respect voor procedurele rechten te verzekeren. 

Intussen werden 3 vrouwen in El Salvador, die door dit EU project gesteund werden, vrijgesproken, waaronder Mevrouw María Teresa Rivera die ook in het AI rapport vermeld wordt. Ik vernam ook dat in januari 2017 een herziening zal aangevraagd worden van de zaak van de door U vermelde Mevrouw Teodora del Carmen Vasquez, die in 2008 tot 30 jaar gevangenisstraf veroordeeld werd. Het is te hopen dat deze mogelijke herziening zal verlopen met respect voor de internationale mensenrechtenverdragen.