Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-767

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) d.d. 16 november 2015

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en Federale Culturele Instellingen

Saudi-Arabië - Aanstelling als hoofd van de Raad voor de mensenrechten van de Verenigde Naties - Non-discriminatie - Holebi - Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid - Coördinatie en overleg met de deelstaten

Saoedi-Arabië
seksuele minderheid
discriminatie op grond van seksuele geaardheid
gespecialiseerde instelling van de VN
Mensenrechtenraad van de VN

Chronologie

16/11/2015Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 17/12/2015)
17/2/2016Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-768

Vraag nr. 6-767 d.d. 16 november 2015 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Saudi-Arabië dringt er bij de Verenigde Naties (VN) op aan rechten voor homo's, lesbiennes, biseksuelen en transgenders te schrappen uit de doelstellingen van de VN. Volgens de Saudische overheid zijn de holebirechten in tegenspraak met de islamitische wet. Enkele weken geleden stelde de VN nog de Saudische ambassadeur in Genève aan als de voorzitter van de mensenrechtenraad van de Volkerenbond.

De Saudische buitenlandminister Adel Al-Jubeir leidt het protest tegen de vermelding van holebirechten in de globale doelstellingen van de VN. "Wanneer het in de tekst over seks gaat, bedoelen wij dat tussen man en vrouw. Een gezin bestaat voor ons uit een getrouwd koppel. Man en vrouw", zo stelt Al-Jubeir.

Hij wijst erop dat Saudi-Arabië het recht heeft zich te verzetten tegen agendapunten "die indruisen tegen de islamitische wet".

Het programma voor Duurzame Ontwikkeling lijst een reeks ambitieuze doelstellingen op voor de 193 lidstaten van de Verenigde Naties. Die handelen over armoede, gelijkheid en het stoppen van de klimaatverandering. Verwijzingen naar gelijkheid voor holebi's werden niet opgenomen in het uiteindelijke akkoord.

De doelstellingen willen garanderen dat "mensenrechten en fundamentele vrijheden voor iedereen gelden, zonder discriminatie op grond van ras, etniciteit, huidskleur, geslacht, taal, religie, cultuur, migratiestatus, politieke of eender welke opinie, nationale of sociale afkomst, economische situatie, geboorte, beperking of andere status".

Homoseksualiteit is onwettelijk onder de shariawet in Saudi-Arabië. Wie gelijkgeslachtelijke relaties aangaat, riskeert executie, chemische castratie en celstraffen.

De Verenigde Naties kregen onlangs harde kritiek te verduren toen ze Saudi-Arabië een sleutelrol toewezen inzake mensenrechten, terwijl het land de mensenrechten schendt van vrouwen, minderheden en dissidenten. Faisal bin Hassan Trad, de ambassadeur voor Saudi-Arabië bij de VN, werd verkozen tot voorzitter van een panel van onafhankelijke experts in de mensenrechtenraad van de VN.

Deze vraag betreft tevens een transversale aangelegenheid - Gemeenschappen (gelijke kansen). Ik verwijs naar het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid dat een kader creëert voor de functionele en transversale werking van het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid en het decreet betreffende de oprichting van het Interfederaal Centrum gelijke kansen. De standpunten van de Vlaamse regering en de verdediging hiervan bij de Verenigde Naties -wat betreft onder meer gelijke Kansen- geschiedt systematisch in coördinatie met de federale overheid.

De gefedereerde overheden geven mede het inhoudelijk standpunt van de federatie vorm voor die materies waarvoor zij intern bevoegd zijn.

Wat betreft gelijke kansen en non-discriminatie betreft het zogenaamde "gemengde multilaterale dossiers". Het intrafederale overleg over de rechten van de mens (gelijke kansen en non-discriminatiebeginsel) vindt vooral plaats in het kader van ad-hoc-coördinatie naar aanleiding van internationale rapportering of standpuntbepaling. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het coördinatiemechanisme COORMULTI of van ad-hoc-coördinaties door andere federale overheidsdiensten .

Binnen de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid waarin de verschillende beleidsniveaus zijn vertegenwoordigd, wordt het Belgisch buitenlands beleid gecoördineerd. Sinds 6 juli 2015 komt dit orgaan terug samen.

Ik verwijs tevens naar het federaal regeerakkoord: "De regering zal bijzondere inspanningen doen om het beleid en de standpunten van de betrokken regeringen op de verschillende beleidsniveaus in ons land af te stemmen.".

Ik heb dan ook volgende vragen:

1) Hoe reageert u op de oproep vanwege Saudi-Arabië bij monde van zijn minister van Buitenlandse zaken bij de Verenigde Naties om rechten van homo's, lesbiennes, biseksuelen en transgenders te schrappen uit de doelstellingen van de VN? Kunt u ons het officiële standpunt van ons land meedelen en kunt u expliciet en gedetailleerd toelichten hoe en waar dit standpunt voorgaand werd besproken met de deelstaten en/of op de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid? Hebt u tevens alvorens u het standpunt van ons land weergaf in de Verenigde Naties overleg gepleegd met de deelstaten en/of werd dit geagendeerd op de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid? Zo neen, waarom niet?

2) Hebt u voorafgaand aan de voordracht, de stemming en de uiteindelijke aanstelling van Faisal Trad als hoofd van de VN-mensenrechtenraad concreet overleg hieromtrent gehad met de deelstaten op informele wijze en/of door het samenroepen van de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid, gezien de mogelijk zware impact op het internationale beleid inzake gelijke kansen en het non-discriminatiebeginsel - gezien de eerdere standpunten die Saudi-Arabië hieromtrent ingenomen heeft- en zo ja, wat waren hun standpunten? Sporen deze met uw standpunt en kunt u gedetailleerd aangeven hoe dit zich vertaalde in het uiteindelijke stemgedrag van onze zetel bij de Verenigde Naties? Zo neen, waarom niet?

3) Bent u bereid om het stemgedrag van onze zetel bij de toewijzing van de voorzitter van de mensenrechtenraad van de Volkerenbond voortaan voorafgaand te agenderen op de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid gezien de impact van deze benoeming? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zo neen, waarom niet en kunt u dit eveneens toelichten?

4) Kunt u aangeven of u bereid bent om samen met de deelstaten op de Interministeriële Conferentie voor buitenlands beleid na te gaan hoe wij de rechten van de holebi's in de internationale fora en de verdragen systematisch optimaal zullen verdedigen gezien deze door sommige landen in vraag worden gesteld? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kunt u de inhoud en de timing toelichten?

Antwoord ontvangen op 17 februari 2016 :

1) Zoals u weet is België historisch een van de voortrekkers wereldwijd wat betreft mensenrechten van LGBTI-personen. Rechten van LGBTI-personen zijn en blijven een van de prioriteiten van ons mensenrechtenbeleid. Binnen de internationale instellingen hebben wij consistent een voortrekkersrol gespeeld in dit dossier, zowel in de Verenigde Naties (VN) als in de Raad van Europa of binnen de Europese Unie (EU). De Belgische actie in dit domein neemt verschillende vormen aan, gaande van onze steun aan VN-resoluties (17/19 en 27/32), en transregionale verklaringen omtrent dit thema in de Mensenrechtenraad tot advocacy and lobbying in VN-fora in Genève en New York evenals bilaterale posten. Globaal gezien is er wereldwijd zowel in de Verenigde Naties als op het terrein vooruitgang geboekt inzake de erkenning van de rechten van LGBTI-personen, wat niet wegneemt dat er nog een lange weg dient te worden afgelegd.

2) Uit uw vraagstelling concludeer ik dat er een misverstand bestaat. Op dit ogenblik is immers niet de Saoedische ambassadeur, maar wel de Duitse ambassadeur voorzitter van de VN-Mensenrechtenraad. Dergelijk voorzitterschap roteert elk jaar tussen de vijf regionale groepen binnen de Verenigde Naties en de aanduiding komt in de praktijk voornamelijk aan de betrokken regionale groep toe. De Saoedische ambassadeur is weliswaar sinds mei 2015 voorzitter van de Consultatieve Groep van de Mensenrechtenraad. Deze consultatieve groep heeft als opdracht advies te verlenen aan de voorzitter van de Mensenrechtenraad voor de benoeming van mandaathouders in het kader van zogeheten speciale procedures, op basis van de criteria vastgelegd in resolutie 5/1 van de Mensenrechtenraad. De leden van de Consultatieve Groep worden eveneens naar voor geschoven door de verschillende regionale groepen. Het gaat in de regel om permanent vertegenwoordigers die echter geacht worden te zetelen in hun persoonlijke hoedanigheid. Ons land had geen zeggenschap in deze aanstelling omdat het op dat ogenblik immers nog geen lid was van de Mensenrechtenraad.

3) De coördinatie met de Gemeenschappen over onder meer onze internationale standpunten inzake de LGBTI-problematiek gebeurt op regelmatige tijdstippen via het COORMULTI-mechanisme en waar nodig zelfs vaker op een ad-hocbasis. Wat mij betreft, acht ik deze samenwerking uitstekend en stel ik vast dat er in ons land een brede consensus bestaat over de mensenrechten in de LGBTI problematiek die België toelaat hierin een leidinggevende rol te spelen in samenwerking met zowel onze EU als internationale partners.