Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2398

van Lionel Bajart (Open Vld) d.d. 3 mei 2019

aan de minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

CITES-Verdrag - Handel in beschermde dier- en plantensoorten - Uitgebreide evaluatie - Koppelen databanken - Financiering - Moratorium op nieuwe handel

milieubescherming
dierenwinkel
beschermde soort
internationale overeenkomst
uitwisseling van informatie
financiering
douane
bescherming van de fauna
bescherming van de flora

Chronologie

3/5/2019Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 6/6/2019)
23/5/2019Einde zittingsperiode

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-2395
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-2396
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-2397

Vraag nr. 6-2398 d.d. 3 mei 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ons land en de Europese Unie (EU) zijn verdragspartijen van het CITES Verdrag (Convention on international trade in endangered species of wild fauna and flora). Dit Verdrag van de Verenigde Naties (VN) is een internationaal verdrag bedoeld om de internationale handel van uitsterven bedreigde soorten te reglementeren. Het is de bedoeling om de internationale handel in bedreigde wilde dier en plantensoorten op duurzame wijze te organiseren. Het Verdrag dateert van 1975.

Momenteel is er een beperkte vraag tot herziening van het Verdrag van de Democratische Republiek Congo, Namibië en Zimbabwe.

Het CITES Verdrag werd tot op vandaag slechts eenmaal in haar vierenveertig jarig bestaan geëvalueerd en dat is ondertussen reeds meer dan vierentwintig jaar geleden. De Werelddouaneorganisatie (WCO) geeft aan dat er de laatste achttien maanden een enorme toename is van de criminaliteit in verband met in het wild levende dieren en planten. U kan deze terugvinden in het " World Customs organisations 2017 Illicit Trade Report ". De winsten op de handel in illegale dieren en planten liggen op jaarbasis tussen de 91 en de 258 miljard dollar per jaar. In de illegale economie bekleedt deze vorm van criminaliteit de vierde plaats na drugshandel, handel in namaak en mensenhandel. Diverse niet gouvernementele organisaties (NGO) waaronder " For the Love of Wildlife " en " Nature Needs More " wijzen erop dat het huidige CITES systeem systemische fouten bevat en dat er dringend werk moet worden gemaakt van een uitgebreide evaluatie van het CITES Verdrag en dit met het oog op het vrijwaren van de dier en plantsoorten op een effectieve en efficiënte manier. Het huidige systeem van handelsvergunningen van CITES is nog steeds georganiseerd zoals in de jaren 70 en werkt met papieren vergunningen. Bovendien is het niet geïntegreerd met de systemen van de diverse douanes. Momenteel zijn er meer dan 35 000 species opgelijst waar er handelsbeperkingen gelden. Het hoeft geen betoog dat dit de identificatie en de handhaving voor de politie en douanediensten bijna onmogelijk maakt. Het wordt tijd om het hele systeem tegen het licht te houden en over te gaan tot een " reverse listing " methode. Dit werd overigens eerder verdedigd door Australië in 1981 op de CITES Conferentie van verdragspartijen in New Delhi.

Een ander nijpend probleem is de dramatische onderfinanciering van CITES zelf om de verdragspartijen bij te staan bij de implementatie van een effectief en sluitend elektronisch vergunningssysteem dat geïntegreerd is met de systemen van de douaneautoriteiten.

Wat betreft transversaal karakter van deze vraag: milieu en dierenwelzijn zijn bevoegdheden van de Gewesten, maar handel is een federale bevoegdheid. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen:

1) Hoe evalueert u momenteel de werking van het CITES Verdrag? Hoe reageert u op de vele hiaten die er zijn ontstaan rond de regulering van deze handel ? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Bent u het eens dat er dringend een uitgebreide en algehele evaluatie moet plaatsvinden van het CITES Verdrag en dit om de handhaving te versterken en om te komen tot een effectiever en moderner vergunningssysteem samen met een betere informatievergaring van de concrete cijfers van de handel in bedreigde dier en plantensoorten, en om een duidelijker beeld te krijgen van de illegale handel?

3) Kan u zeer gedetailleerd toelichten welke aandachtspunten ons land naar voor gaat schuiven als verdragspartij van CITES op de eerstvolgende Conferentie van Partijen (CoP)?

4) Bent u het met mij mee eens dat een agentschap met een budget op jaarbasis van 6 miljoen dollar onmogelijk de handel in bedreigde wilde dier en plantsoorten kan monitoren en reguleren? Kan u gedetailleerd meedelen welke mogelijkheden u ziet om te komen tot een betere financiering van het agentschap?

5) Bent u bereid het debat op te starten bij de EU om desgevallend via het invoeren van een kleine heffing op de legale handel in bedreigde dier en plantensoorten te komen tot een betere financiering voor dit agentschap en een financiering te voorzien voor het opzetten van een elektronische vergunningssysteem in de landen met een beperkt BNP?

6) Bent u bereid op de volgende Conferentie van Partijen (CoP) van CITES een gedetailleerd plan uit te werken om het vergunningssysteem van CITES eindelijk in de 21e eeuw te brengen door over te schakelen naar een systeem met elektronische vergunningen en een koppeling van deze vergunningen met de databanken van de diverse douanes, al dan niet via of in samenwerking met de Werelddouaneorganisatie (WCO)? Zo ja, kan u concreet het tijdschema en de inhoud toelichten? Zo neen, waarom niet en kan u dit uitvoerig toelichten?

7) Bent u bereid om in afwachting van een algehele evaluatie van het CITES systeem te pleiten voor een tijdelijk moratorium wat betreft alle nieuwe handel en de uitbreiding van de bestaande quota? Zo ja, kan u dit concreet toelichten? Zo neen, waarom niet en kan u meedelen wat u dan wel bereid bent te doen?

8) Hoe evalueert de algemene administratie van de Douane en Accijnzen de huidige lijst van 35 000 soorten in functie van werkbaarheid en handhaving? Kan u zeer specifiek meedelen welke opleiding onze douaniers krijgen om deze handhaving te verzekeren? Hoeveel opleidingen (aantal uren op jaarbasis) rond CITES krijgen onze douaniers en zijn er regelmatige terugkeermomenten? Kan u dit gedetailleerd toelichten?