Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2279

van Peter Van Rompuy (CD&V) d.d. 24 januari 2019

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, en Minister van Ontwikkelingssamenwerking

Federale overheidsdienst (FOD) Financiën - Nieuwe gedragsinzichten - Toepassing - Evaluatie

belastingadministratie
ministerie
inning der belastingen

Chronologie

24/1/2019Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 28/2/2019)
12/2/2019Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1846

Vraag nr. 6-2279 d.d. 24 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag : naast de federale overheid heeft ook de Vlaamse overheid een beleidscel voor de toepassing van gedragsinzichten. Beide overheden kunnen elkaar versterken bij het efficiënt innen van belastingen.

De federale overheidsdienst (FOD) Financiën maakt gebruik van nieuwe gedragsinzichten.

Op 20 april 2017 maakte het departement bekend dat zij dankzij anders opgestelde, directer en eenvoudiger aanmaningsbrieven 2,8 miljoen euro extra aan achterstallige betalingen kon innen. Eerder bleek ook dat de FOD door de nieuwe brieven bijna 19 miljoen euro sneller inde. Dat bedrag is ondertussen opgelopen tot 27 miljoen euro. Bovendien spaarde men ongeveer 1 miljoen euro aan inningskosten uit in het kader van een proefproject rond nudging.

Bijna één jaar later vraag ik naar de nieuwe resultaten van de toegepaste gedragsinzichten.

1) Op welke aspecten van de werking past men de nieuwe gedragsinzichten verder toe ?

2) Wat zijn de huidige « nieuwe » resultaten :

a) inzake extra inningen :

– ten opzichte van de vorige resultaten (20 april 2017) ;

– ten opzichte van de periode voor de toepassing van de nieuwe gedragsinzichten ;

b) inzake snelheid van inningen :

– ten opzichte van de vorige resultaten (20 april 2017) ;

– ten opzichte van de periode voor de toepassing van de nieuwe gedragsinzichten ;

c) inzake impact op inningskosten :

– ten opzichte van de vorige resultaten (20 april 2017) ;

– ten opzichte van de periode voor de toepassing van de nieuwe gedragsinzichten ?

3) Hoe evalueert de geachte minister deze resultaten en hoe zal hij zijn toekomstige beleid hierop afstemmen ?

Antwoord ontvangen op 12 februari 2019 :

1) Na de succesvolle resultaten van ons pilootproject met gedragsinzichten op de Aanmaningsbrief in de Personenbelasting voor het Aanslagjaar 2015 – waarnaar in de vraag verwezen werd – werd een opvolgproject op de Aanmaningsbrief in de Personenbelasting voor het Aanslagjaar 2016 opgezet. Tussen november 2016 en augustus 2017 werden 270 177 herinneringsbrieven uitgestuurd in tien verschillende versies. Dit project had tot doel de resultaten voor aanslagjaar 2015 te repliceren (interne validiteit) en verder te optimaliseren.

Uit onze analyses, uitgevoegd in samenwerking met onze academische partners Jan-Emmanuel De Neve (Oxford University) en Johannes Spinnewijn, komt naar voren dat ook voor aanslagjaar 2016 gelijkaardige positieve resultaten gerealiseerd werden. In totaal werd met de nieuwe interventies (in vergelijking met de controlegroep, gemeten na veertien werkdagen) 25 miljoen euro aan achterstallige personenbelasting versneld betaald, met 3 miljoen euro aan extra inkomsten en 1,4 miljoen euro uitgespaarde invorderingskosten. Bovendien slaagden we er in om een significante verhoging te realiseren met behulp van nieuwe gedragsinterventies ten aanzien van de best performer brief uit ons pilootproject.

In het kader van het meer upstream interveniëren met het oog op tax compliance (« de beste schuld is geen schuld ») werd een nieuw project gedefinieerd via een Randomised-Controlled Trial met gedragsinterventies op het aanslagbiljet in de personenbelasting. Dit project werd gelanceerd in november 2017 en beoogde belastingplichtigen met een positief saldo op hun aanslagbiljet (te betalen artikel) met behulp van gedragsinzichten aan te zetten tot betaling vóór vervaldag. Een verhoogd aantal tijdige en volledige betalingen vermindert de administratieve werklast voor verdere opvolging en eventuele vervolging van belastingschuldigen en voorkomt eventuele nalatigheidsintresten en vervolgingskosten voor deze laatsten. Dit project is nog lopende, maar tussentijdse resultaten lijken te wijzen op significante positieve effecten van de interventies.

2) a)

– 4 miljoen euro extra inkomsten op lange termijn ;

– op aanslagjaar 2016 : 3 miljoen euro extra inkomsten op lange termijn.

2) b)

– op aanslagjaar 2015 : 30 miljoen euro versnelde inkomsten ;

– op aanslagjaar 2016 : 25 miljoen euro versnelde inkomsten.

2) c)

– op aanslagjaar 2015 : 1 miljoen euro uitgespaarde invorderingskosten ;

– op aanslagjaar 2016 : 1,4 miljoen euro uitgespaarde invorderingskosten.

3) Zoals al veelvuldig aangetoond in de wetenschappelijke literatuur en buitenlandse praktijkvoorbeelden, kunnen gedragsinzichten hun nut bewijzen bij het verhogen van de Tax Compliance. De onweerlegbare positieve resultaten van de verschillende experimenten die de federale overheidsdienst (FOD) Financiën de laatste jaren heeft opgezet, bewijzen duidelijk de meerwaarde van het gebruik van gedragsinzichten. Kleine lage-kost interventies kunnen een grote impact hebben op het betaal- of aangiftegedrag van belastingplichtigen. Bovendien dragen veldexperimenten (via Randomised-Controlled Trials met controlegroep) als deze bij tot goed onderbouwde evidence-based policymaking waarbij beleidsinstrumenten grondig worden geëvalueerd op hun effectiviteit en pas na positieve test volledig worden uitgerold.

De huidige en toekomstige Bestuursovereenkomst met de FOD Financiën verwijst naar het belang van de toepassing van nudging en gedragsinzichten bij het sensibiliseren van belastingplichtigen om hun fiscale verplichtingen na te komen. In dit kader wordt overigens momenteel een nieuwe unit binnen de algemene administratie van de Inning en de Invordering opgezet die zich specifiek zal bezighouden met Tax Compliance en de rol die gedragsinzichten hierbij kunnen spelen. Ook is er al contact gelegd met de beleidscel voor de toepassing van gedragsinzichten binnen de Vlaamse overheid voor uitwisseling van ervaringen en inzichten.