Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2230

van Lionel Bajart (Open Vld) d.d. 15 januari 2019

aan de minister van Begroting en van Ambtenarenzaken, belast met de Nationale Loterij en Wetenschapsbeleid

Federale Wetenschappelijke Instellingen (FWI ) en musea - Preventie van diefstal - Inventarisatie - Gegevensbank - Project DIGIT-03 - Afloop van het project - Stand van zaken

federale wetenschappelijke en culturele instellingen
museum
kunstvoorwerp
zaakregister
gegevensbank
cultureel erfgoed
bescherming van het erfgoed

Chronologie

15/1/2019Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
19/2/2019Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1991

Vraag nr. 6-2230 d.d. 15 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een goede preventie van diefstal binnen musea of archieven impliceert de gedetailleerde opname en omschrijving van elk stuk in een inventaris met foto en een regelmatige standplaatscontrole.

Ook moeten er duidelijke regels zijn voor bruikleen, met een beperkte termijn en een systematische opvolging.

De federale overheid staat in ons land nog steeds in voor vele prachtige collecties in diverse musea, zoals het Museum voor Kunst en Geschiedenis, het Koninklijk Museum voor Midden Afrika en de Musea voor Schone Kunsten. Aangezien in sommige musea tot 80 % van de collectie in archief of in depot zit is een permanente opvolging aangewezen.

Het recente rapport van het Rekenhof "Cultureel en Wetenschappelijk patrimonium van de federale Staat" werpt heel wat vragen op.

Dankzij het digit programma van Belspo krijgen de Federale Wetenschappelijke Instellingen (FWI ) bijkomende middelen om de inventarisgegevens in het systeem in te brengen en eventueel online te zetten. Hoewel nog niet alle gegevens zijn overgebracht, eindigt het DIGIT 03 project in 2018.

Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen (cultuur en media). De bescherming van ons cultuurpatrimonium is een gedeelde bevoegdheid. Het federale luik betreft eerder de handhaving alsook de federale musea en de wetenschappelijke instellingen en het daarin opgenomen cultuurpatrimonium.

In dit verband heb ik volgende vragen:

1) Kunt u een stand van zaken geven van het digit03-project en in het bijzonder hoeveel FWI hierop beroep doen ?

2) Klopt de informatie dat het digit03-project eind 2018 afloopt? Kunt u zeer gedetailleerd meedelen hoe de FWI de gegevens in de toekomst zullen inbrengen aangezien, volgens het Rekenhof, geen enkele FWI over een volledige databank beschikt ?

3) Welke Federale Wetenschappelijke Instellingen zullen tegen eind 2018 een volledige gegevensdatabank hebben van hun collectie en welke niet ?

4) Welke financiering voorziet u opdat de gegevensbank van alle Federale Wetenschappelijke Instellingen up to date is ? Kunt u het tijdsschema toelichten ?

Antwoord ontvangen op 19 februari 2019 :

1) Het programma voor de digitalisering van het wetenschappelijk en cultureel erfgoed van de FWI en de Cinematheek, geïnitieerd door de federale regering, werd opgezet in het kader van een actieplan "Digital Belgium" om de positie van België op de digitale kaart te versterken. Dit actieplan is opgezet op basis van een terugkerend programma dat zich in verschillende fasen ontwikkelt.

In deze dynamiek en logica werd het programma DIGIT-03 opgericht op 01/01/2014 voor een duur van 5 jaar, eindigend op 31/12/2018. Alle federale wetenschapsinstellingen (FWI) en de Koninklijke Belgische Cinematheek hebben van het DIGIT-03-programma genoten. Dit DIGIT-03-programma had als doel het Belgische federale erfgoed te digitaliseren. Het programma is ontworpen om de hele scancyclus te omvatten: digitalisering, bewaring en gebruik of hergebruik van de gegevens. Het DIGIT-03-programma was daarentegen niet direct gerelateerd aan de implementatie van inventarissen, wetende dat dit digitaliseringswerk er de facto aan heeft bijgedragen.

Meer specifiek bestond het DIGIT-03 programma uit 2 hoofdonderdelen:

– de digitalisering zelf, met inbegrip van de verrijking van metadata, die deels door het ESF zelf en deels door gespecialiseerde particuliere bedrijven wordt uitgevoerd via gemeenschappelijke overheidsopdrachten die door Belspo worden beheerd,

– de bewaring op lange termijn van gedigitaliseerde inhoud op een gemeenschappelijke infrastructuur door middel van een overheidsopdracht voor diensten dat door Belspo wordt beheerd.

De digitalisering van de collecties (in de eerste plaats de meest kwetsbare, kostbaarste en/of meest geraadpleegde collecties) maakt het mogelijk ze te bewaren door de manipulatie van originelen te beperken en tegelijkertijd de verspreiding ervan onder een breder publiek, inclusief onderzoekers, te vergroten door ze online toegankelijk te maken en zo de noodzaak om de originele documenten te raadplegen te verminderen.

Schattingen van de proporties van de gedigitaliseerde FWI-collecties per 31/12/2018 variëren sterk per instelling en het type objecten/collecties.

In termen van de financiering van de digitalisering zorgt DIGIT-03 voor 40% van de financiering van alle digitaliseringsactiviteiten van de FWI en de Cinematheek.

2) De eerste meerjarige fase van het recurrente programma voor de digitalisering van het wetenschappelijk en cultureel erfgoed van de Federale Wetenschappelijke Instellingen en de Koninklijke Belgische Filmbibliotheek - DIGIT-03 eindigde effectief op 31/12/2018.

Uit de evaluatie van DIGIT-03 bleek dat, hoewel niet alles gedigitaliseerd moet worden, aangezien de FWI en de Cinematheek geconfronteerd worden met de omvang van sommige van hun collecties, er nog heel wat collecties (of delen van collecties) te digitaliseren zijn (op het einde van DIGIT-03 zijn gemiddeld 8% van de collecties van ESF en Cinematheek gedigitaliseerd).

Om die reden heeft de Ministerraad van 07/12/2018 besloten om een tweede meerjarige fase van het digitaliseringsprogramma te starten. Het gaat om het programma DIGIT-04 dat van start is gegaan op 01/01/2019 voor een periode van 6 jaar (2019-2024). Het beschikt over een budget van 39,47 miljoen euro en voorziet in 56 FHT's. De start van de tweede fase van het recurrente transversale digitaliseringsprogramma is een belangrijk element voor de meerderheid van de wetenschappelijke instellingen.

In overleg met de wetenschappelijke instellingen wordt in DIGIT-04 de nadruk gelegd op de voortzetting van de reeds bestaande activiteiten in het kader van DIGIT-03 en die hun efficiëntie hebben aangetoond, namelijk:

– de digitalisering (met inbegrip van metagegevens) en het personeel (van de instellingen) dat nodig is om deze digitalisering uit te voeren,

– de duurzaamheid van de gemeenschappelijke instandhoudingsinfrastructuur op lange termijn (LTP).

3) Op dit moment is het nog een beetje te vroeg om uw vraag uitvoerig te beantwoorden. Naar verwachting zal tegen eind mei 2019 een gedetailleerde inventaris worden opgesteld op het niveau van de wetenschappelijke instellingen om de balans op te maken van de voortgang van de samenstelling van de digitale gegevensbanken, de identificatie van mogelijke problemen of lacunes.

4) Op basis van bovengenoemde stand van zaken zullen de prioriteiten per FWI worden bepaald. Een tijdschema en actieplan zullen daarna worden opgesteld. Het is aan de volgende minister die verantwoordelijk zal zijn voor het wetenschapsbeleid om te zien of er extra financiering nodig is.