Schriftelijke vraag nr. 6-2198

van Lionel Bajart (Open Vld) d.d. 15 januari 2019

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken

Project Safte - Onklaar gemaakte zware wapens - Legale verkoop - Onderdelen van zware wapens - Onderzoek - Cijfers

wapenhandel
zwarte handel
elektronische handel

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1842

Vraag nr. 6-2198 d.d. 15 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Uit onderzoek blijkt dat er steeds meer zware wapens beschikbaar zijn in Europa. Zonder een nieuw beleid dreigen nog zwaardere wapens uit conflictgebieden als Oekraïne en Libië in handen te vallen van criminelen en terroristen, aldus een uitgebreid rapport van Project Safte, dat de terroristische toegang tot illegale vuurwapenmarkten in Europa onderzoekt, en dat werd uitgebracht door het Vlaams Vredesinstituut.

Enkele vaststellingen uit het rapport had ik graag afgetoetst en dan in het bijzonder de volgende elementen :

1) In Nederland werden enkele grote wapenvangsten gedaan, waarbij opvallend veel wapens uit Slowakije kwamen. Het betreft automatische geweren en pistoolmitrailleurs van het merk Ceská Zbrojovka. De wapens waren in Slowakije onklaar gemaakt voor gebruik en konden daarom volgens de Slowaakse regels zonder vergunning worden geëxporteerd. Eenmaal in de handen van een kundige wapenexpert konden de wapens echter weer schietklaar gemaakt worden. Er zijn via de Slowakijeroute sinds 2014 naar schatting 10 000 zware wapens op de Europese markt gekomen en een deel daarvan is gebruikt in Brussel en Parijs ;

2) Een opvallende trend is dat steeds vaker wapens in onderdelen worden gekocht, veelal via het internet. Dat kan legaal omdat onderdelen, zoals bijvoorbeeld de body van een pistool, in andere Europese lidstaten zonder vergunning verkocht worden. De verschillende onderdelen worden dan in het eindbestemmingsland verzameld en als een bouwpakket in elkaar gezet.

Zo werden er in de eerste helft van 2015 in Nederland dertig pistolen van het merk Glock in beslag genomen waarvan de kast legaal in Oostenrijk was gekocht en de andere onderdelen legaal in de Verenigde Staten. Het voorbeeld van de Glock laat zien wat er mis is met de Europese wapenregulering. Zolang het mogelijk is om in Oostenrijk zonder vergunning wapenonderdelen te kopen waarvoor in ons land wel een vergunning nodig is, maakt men het criminelen en terroristen wel heel gemakkelijk.

Wat betreft het transversaal karakter van deze vraag : in het Vlaams regeerakkoord wordt aandacht besteed aan het voorkomen van radicalisering en is er sprake van de oprichting van een cel met experten uit de diverse beleidsdomeinen om radicalisering te voorkomen, te detecteren en te remediëren, met één centraal aanspreekpunt en in samenwerking met andere overheden. De coördinatie van deze cel ligt bij het Agentschap Binnenlands Bestuur. Vooral wat betreft de proactieve aanpak en de handhaving vervult de federale overheid een sleutelrol. In de toekomst zal ook een federale ambtenaar van de FOD Binnenlandse Zaken deel uitmaken van deze cel. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten. Ik verwijs tevens naar het recente actieplan van de Vlaamse regering ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen :

1) Werden er ook in ons land reeds zware wapens van het merk Ceská Zbrojovka aangetroffen vanuit Slowakije die aldaar zonder vergunning werden geëxporteerd omdat ze onklaar werden gemaakt, doch niet om onomkeerbare wijze waardoor ze door een wapenexpert terug gebruiksklaar kunnen worden gemaakt door respectievelijk de douane en / of de politiediensten ? Zo ja, om hoeveel wapens gaat het ?

2) Kunt u bevestigen dat ook in ons land steeds meer wapens « in onderdelen » worden gekocht (apart aankopen van de body van het pistool en van de respectieve onderdelen van het pistool) die eenmaal ze hier toekomen worden verzameld en als een bouwpakket in elkaar worden gestoken ? Ik verwijs naar het aangehaalde voorbeeld uit Nederland van Glock. Kunt u dit cijfermatig toelichten en aangeven welke wetgevende stappen hiertegen kunnen worden ondernomen, naast het aandringen op Europese afspraken hieromtrent en het afdekken van hiaten ten gevolge van de verschillende nationale wetgevingen ?

3) Bent u het met me eens dat er moet worden opgetreden tegen het apart aankopen van de verschillende onderdelen van verboden wapens uit diverse EU-landen ? Kunt u uw beleid daaromtrent concreet toelichten ?

4) Is de verkoop van in Slowakije onklaar gemaakte pistoolmitrailleurs naar ons land legaal ? Zo neen, kunt u dit concreet toelichten ? Zo ja, welke stappen worden er ondernomen om deze handel te voorkomen ?

Antwoord ontvangen op 12 februari 2019 :

1) Mijn diensten melden mij dat ook in België dergelijke wapens werden aangetroffen. In 2015 werd er tijdens een Europees gecoördineerde actie in totaal 66 Belgische residenten geïdentificeerd die gezamenlijk 775 gedeactiveerde vuurwapens hadden aangekocht bij de Slovaakse firma AFG. Deze firma had een marktaandeel van 90 % in de verkoop van zogenaamde gedeactiveerde akoestische vuurwapens. Het betrof hier allerhande semiautomatische en volautomatische pistolen en aanvalsgeweren. Talrijke van deze vuurwapens werden middels een relatief eenvoudig ingreep gereactiveerd en in hun oorspronkelijke staat hersteld.

Dit was tevens aanleiding tot de publicatie van implementeringsverordening (EU) 2015/2403 op 19 december 2015 die met ingang van 8 april 2016 de technische standaarden voor de-activering van vuurwapens verstrengde en de voorwaarden vastlegde voor een geharmoniseerd Europees de-activeringscertificaat. De standaarden werden nog verstrengd door een verbeterde implementatie verordening (EU) 2018/337 van toepassing sinds 28 juni 2018 om ervoor te zorgen dat gedeactiveerde vuurwapens onomkeerbaar inoperabel werden gemaakt. De huidige EU standaarden werden aldus zodanig verstrengd dat re-activatie uitermate wordt bemoeilijkt zo niet quasi onmogelijk wordt gemaakt.

2) Ik veronderstel dat de vraag betrekking heeft op de clandestiene assemblage van vergunning-plichtige en verboden vuurwapens. Vermits het hier een clandestiene markt betreft beschikt de federale politie niet over volledig en accuraat cijfermateriaal. Wel zijn verschillende onderzoeken lopende die de clandestiene assemblage van semiautomatische pistolen en aanvalsgeweren betreft.

3) Deze parlementaire vraag valt niet onder mijn bevoegdheden, maar behoort tot die van mijn collega, K. Geens, minister van Justitie.

4) Dit is legaal voor zover zij voldoen aan de strenge technische standaarden ingevoerd door de implementatie van verordening (EU) 2018/337 (ingevoegd in onze Belgische nationale rechtsorde bij koninklijk besluit van 4 mei 2018) die de irreversibele neutralisatie van een dergelijk vuurwapen waarborgt. Daarenboven dienen deze onklaar gemaakte pistoolmitrailleurs vergezeld te zijn van een geldig certificaat uitgereikt door de bevoegde autoriteit van een van de EU lidstaten. Wanneer het geneutraliseerde vuurwapens betreft die voor 8 april 2016 werden onklaar gemaakt en als dusdanig geattesteerd werden door de Proefbank in Luik, dienen zij andermaal te worden aangeboden aan diezelfde Proefbank in Luik om de irreversibele neutralisatie conform de actueel geldende technische standaarden vervat in voornoemde verordening te attesteren. Neutralisaties doorgevoerd en geattesteerd voor voormelde datum door een andere instantie dan de Proefbank in Luik brachten geen wijziging aan in de oorspronkelijke status van het vuurwapen. Specifiek voor wat betreft volautomatische pistoolmitrailleurs die in Slovakije voor 8 april 2016 onklaar zijn gemaakt gelden deze nog steeds als verboden wapens naar Belgisch recht en dit blijft ook zo na die datum.