Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1537

van Ann Brusseel (Open Vld) d.d. 16 augustus 2017

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en Federale Culturele Instellingen

Rusland - Mensenrechten - Journalist en holebi-activist - Uitlevering aan Oezbekistan

Rusland
Oezbekistan
uitlevering
beroep in de communicatiesector
seksuele minderheid
rechten van de mens
discriminatie op grond van seksuele geaardheid
Amnesty International

Chronologie

16/8/2017Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 14/9/2017)
15/7/2018Antwoord

Vraag nr. 6-1537 d.d. 16 augustus 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ali Feroez, zijn echte naam is Choedoberdi Noermatov, is een bekendheid in de Russische mensenrechtenwereld. Hij werkte als journalist voor een van de weinig onafhankelijke kritische media, de krant Novaja Gazetta en hij voerde actie voor de rechten van holebi's en transseksuelen. Hij werd enkele dagen geleden in Moskou opgepakt, officieel omdat hij de migratiewetten had overtreden. De rechtbank heeft dinsdag beslist om hem naar Oezbekistan uit te wijzen, het land dat hij in 2008 is ontvlucht. Volgens zijn advocaat heeft Feroez in het gerechtsgebouw geprobeerd zelfmoord te plegen.

De internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty International vraagt dat Moskou deze beslissing intrekt (cf. https://www.amnesty.nl/actueel/oezbeekse-journalist-mogelijk-vervolgd-en-gemarteld-door-uitzetting-rusland). " Iemand die openlijk homo, mensenrechtenactivist en journalist voor een onafhankelijk medium is, dat is bijna een dodelijke combinatie voor iemand die wordt teruggestuurd naar Oezbekistan, waar " sodomie " een misdrijf is en marteling aan de orde van de dag is ", aldus Amnesty International. Ook Human Rights Watch laat er weinig twijfel over bestaan dat Feroez waarschijnlijk gemarteld zal worden als hij aan Oezbekistan wordt uitgeleverd.

Op maandag 17 juli 2017 vond in Brussel de dertiende zitting van de Samenwerkingsraad tussen de Europese Unie (EU) en de Republiek Oezbekistan plaats. Mogelijks kan er druk worden uitgeoefend op Oezbekistan via deze Samenwerkingsraad met de EU.

Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid (Gemeenschappen). Preventie van homofobie verloopt onder meer via het onderwijs en media, wat gemeenschapsaangelegenheden zijn. Ik verwijs tevens naar het Interfederaal Actieplan tegen homofoob en transfoob geweld. Sinds de Sint-Michielsakkoorden van 1993 zijn de Gemeenschappen ook bevoegd voor de buitenlandse aspecten van hun bevoegdheidsdomeinen, volgens het principe " in foro interno, in foro externo ". Daarnaast betreft het tevens gelijke kansen en non-discriminatie wat eveneens een transversale Gemeenschapsaangelegenheid is.

Graag had ik u dan ook volgende vragen voorgelegd :

1) Hoe reageert u op de mogelijkse uitwijzing van een journalist en holebi-activist door Rusland naar Oezbekistan en deelt hij de ongerustheid van de mensenrechtenorganisatie Amnesty International dat de betrokken journalist in acuut gevaar verkeert zo hij daadwerkelijk wordt uitgeleverd?

2) Bent u bereid op korte termijn de Russische ambassadeur hieromtrent te ontbieden en / of dit op korte termijn bilateraal aan te kaarten? Zo neen, waarom niet?

3) Kunt u meedelen welke andere concrete stappen u zal nemen, desgevallend op Europees niveau, om de daadwerkelijke uitlevering door Rusland van deze journalist en activist aan Oezbekistan niet te laten plaatsvinden? Kan dit worden toegelicht? Wat is de kalender en de inhoud ?

4) Kunt u meedelen welke andere stappen u desgevallend zal zetten ten aanzien van Oezbekistan mocht deze uitlevering daadwerkelijk plaatsvinden? Kan dit worden aangekaart in de Samenwerkingsraad tussen de Europese Unie en Oezbekistan?

Antwoord ontvangen op 15 juli 2018 :

1) Ik deel uw bezorgdheid over een mogelijke uitwijzing naar Oezbekistan van journalist en holebi-activist Chudoberti Nurmatov (Ali Feruz). Ons postennetwerk, inzonderheid onze ambassade in Moskou en permanente vertegenwoordigingen bij de Raad van Europa in Straatsburg en de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa (OVSE) in Wenen, volgen zijn situatie dan ook van nabij op.

2) Het Russische gerecht heeft ondertussen besloten om zijn uitwijzing op te schorsen in afwachting van een uitspraak van het Europees Hof voor de rechten van de mens (EHRM) die midden september wordt verwacht. Dit is een positieve ontwikkeling die aantoont dat Rusland belang hecht aan de jurisprudentie van het Hof. De Russische ambassadeur ontbieden zou momenteel contraproductief kunnen werken. Het is aangewezen om eerst de uitspraak van het Hof af te wachten vooraleer een dergelijke stap te ondernemen.

3) De Europese Unie (EU) en haar Lidstaten zijn regelmatig vertegenwoordigd bij de hoorzittingen in de Russische rechtbanken over de zaak van de heer Nurmatov. Daarnaast wisselen de ambassades die in Moskou aanwezig zijn, waaronder de Belgische ambassade, op geregelde basis informatie uit over de situatie van de heer Nurmatov. Onze ambassade onderhoudt ook regelmatige contacten met de krant Novaja Gazeta om het belang dat ons land hecht aan onafhankelijke media in Rusland, en in het bijzonder de politieke en burgerlijke rechten van journalisten, te onderstrepen. Tot slot wordt contact onderhouden met de advocaat die de zaak van de heer Nurmatov volgt bij het Europees Hof voor de mensenrechten.

4) Tijdens mijn onderhoud met mijn Oezbeeks collega Abdulaziz Kamilov heb ik ook de mensenrechtensituatie in het land aangekaart en de nood aan structurele hervormingen onderlijnd. Ik zal niet nalaten dit te blijven doen. De prioriteit blijft natuurlijk om in de eerste plaats de uitwijzing van de heer Nurmatov te vermijden.