|
|
De reclame en promotie voor kansspelen
kansspel
spelverslaving
misleidende reclame
| 13/5/2013 | Verzending vraag |
| 17/12/2013 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3030
Sinds kort verspreiden sommige radiozenders, waaronder die van de Vlaamse overheid, dagelijks een reclame- en promotiespotje voor een speelhal/casino in de omgeving. Deze reclame benadrukt de kansen om snel zeer veel geld te winnen. De commerciële boodschap vergeet echter compleet te vermelden dat er misschien ook wel eens geld zou kunnen worden verloren… en dat de kans daartoe veel reëler is dan het snel en gemakkelijk verdienen van veel geld.
Deze vaststelling klinkt opvallend, want dezelfde radiozender geeft ook reclame voor een kredietverlener, maar sloot deze af met de terechte mededeling 'geld lenen kost ook geld'. Ik vind deze gang van zaken erg contradictorisch en ik betreur dat er voor reclame en promotie van kansspelen blijkbaar weinig begrenzingen bestaan. Gokverslaving moet immers echt wel als een ernstige problematiek worden bestempeld en veroorzaakt vele menselijke drama's.
Bijna 100 000 Belgen zijn goklustig. 20 % van hen, dus 5 000 mensen, zijn helemaal gokverslaafd. Ruim duizend landgenoten mogen niet meer binnen in casino's en speelzalen. Gemiddeld worden dagelijks twee mensen opgenomen in het ziekenhuis wegens gokverslaving, per jaar noteert men de plaatsing van 150 personen om dezelfde reden in een gesloten instelling en zo'n duizend mensen ondergaan een ambulante psychiatrisch behandeling. Bovendien vormen jongeren daarbij een belangrijkste risicogroep, onder meer door de explosieve groei van het aanbod op het internet.
Al eerder ondervroeg ik de minister van Financiën en de minister van Volksgezondheid met betrekking tot kansspelen, onder andere over mijn grote twijfels en bedenkingen bij de veelvuldige en soms ronduit agressieve promotiecampagnes (van onder meer de Nationale Loterij). Ik begrijp niet waarom hun producten en hun website zo weinig en zo onopvallend verwijzen naar de mogelijke problemen bij en door het gokken. De minister van Financiën deelde mijn bekommernis nauwelijks. Hij zag er weinig graten in, misschien begrijpelijk voor een minister van Financiën. De minister van Volksgezondheid deelde mijn mening, maar stelde dat dit niet onder haar bevoegdheid viel. Het komt toe aan de Kansspelcommissie om de bescherming te verzekeren van de spelers en de gokkers. De Kansspelcommissie valt onder de bevoegdheid van de minister van Justitie, dus deze probleemstelling behoort expliciet tot haar bevoegdheid.
Welke beperkingen en begrenzingen gelden er voor de reclame voor en promotie van kansspelen en allerlei gokproducten? Acht de minister deze beperkingen en restricties als voldoende? Bevestigt de minister mijn analyse dat hier ook een belangrijk en uiterst relevant aspect volksgezondheid aanwezig is? Wat betreft de kansspelproducten zelf, gaat de minister akkoord dat men deze moet voorzien van duidelijke en zichtbare waarschuwingen zoals voor tabaksproducten? Met betrekking tot reclame, beaamt de minister mijn opvatting dat deze beter helemaal wordt verboden zoals tabaksreclame of op zijn minst moet worden vergezeld van expliciete waarschuwingen zoals die bestaan voor de reclame en promotie van financiële producten? Is de minister bereid om mijn bezwaren ter harte te nemen en hieromtrent een initiatief te ontplooien?
Ik deel ten volle uw bezorgdheid omtrent reclame voor kansspelen.
Thans verbiedt artikel 4, §2, van de wet van 7 mei 1999 betreffende de kansspelen, gewijzigd bij de wet van 10 januari 2012, eenieder om reclame te maken voor een kansspel of een kansspelinrichting die niet is toegestaan, dit wil zeggen die niet over een door de Kansspelcommissie toegekende vergunning beschikt. De persoon verantwoordelijk voor een dergelijke reclame is strafbaar met een gevangenisstraf van een maand tot drie jaar en een boete van 26 euro tot 25 000 euro, vermeerderd met de opdeciemen, of een van deze straffen. Het stelsel van administratieve straffen kan ook toegepast worden onder de door de wet gestelde voorwaarden.
Er wordt momenteel geen totaalverbod op reclame beoogd voor de toegelaten spelen. De wet laat reclame toe voor casino's, speelzalen en weddenschappen. Desalniettemin legt mijn departement de laatste hand aan een koninklijk besluit betreffende een deontologische code die van toepassing zal zijn op alle vergunninghouders. Een hoofdstuk over reclame zal deel uitmaken van de voorgenomen bepalingen. Het zal erom gaan een “gecontroleerde” reclame te waarborgen, met altijd in het achterhoofd dat die eerlijk en correct moet zijn, om geen bijzondere of overdreven aantrekkingskracht op het publiek uit te oefenen. Het zal inzonderheid verboden zijn om reclame te maken waarin kansspelen voorgesteld worden als een middel om financiële problemen op te lossen. Ook zal bijzondere aandacht geschonken worden aan de meer kwetsbare groepen, zoals bijvoorbeeld de minderjarigen.
Hieraan moet worden toegevoegd dat wervende reclame (het aanbieden van gratis speelfiches) verboden is in België. Er is voorlopig een uitzondering gemaakt voor de online-spelen waarbij een bonus van 100€ toegelaten is bij de eerste inschrijving, om het legale aanbod een kans te geven. Reclame voor 'spelen die direct toegankelijk zijn' zoals bingo in cafés is verboden. Het is bovendien verboden om van buitenaf de kansspelen, de speelautomatenhallen en de casino's te kunnen zien.
Het klopt inderdaad ook dat de problematiek van de kansspelen verschillende aspecten kent, waaronder ook aspecten van volksgezondheid gelet op de risico's op verslaving verbonden met deze spelen. Het is trouwens om deze reden dat de wet in de vertegenwoordiging van de minister van Volksgezondheid in de Kansspelcommissie voorziet. De Kansspelcommissie speelt echter enkel een voorlichtingsrol.
De Commissie hanteert verschillende middelen om het publiek voor te lichten over de gevaren verbonden aan kansspelen. In september 2012 bijvoorbeeld, werd een voorlichtingscampagne over hulpmogelijkheden voor de spelers opgezet. Meer dan 4 000 affiches en duizenden folders werden bezorgd aan ziekenhuizen en psychiatrische instellingen, aan Openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW's) en andere schuldbemiddelingsdiensten, aan de justitiehuizen en de Belgische steden en gemeenten. Er is ook een gratis hulpnummer SOS SPELEN, dat 24 uur op 24 beschikbaar is, 7 dagen op 7 en ondersteund wordt door de Commissie.