|
|
De verkoop van producten van de Nationale Loterij aan minderjarigen
Nationale Loterij
minderjarigheid
kinderbescherming
kansspel
| 3/5/2013 | Verzending vraag |
| 18/7/2013 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3327
Minderjarigen mogen geen gokproducten van de Nationale Loterij kopen. Daarover bestaat geen discussie. De praktijk blijkt echter helemaal anders. De verkoop van gokproducten van de Nationale Loterij bij dagbladhandelaars aan minderjarigen valt in vele gevallen onmogelijk te controleren. Dagbladhandelaars worden beboet als ze bij een verkoop aan minderjarigen worden betrapt. De Nationale Loterij inde in 2012 het bedrag van bijna 200.000 euro aan boetes. Toch blijft het verkoopsysteem erg twijfelachtig. Zo heeft een dagbladhandelaar niet het recht om een identiteitskaart aan een klant te vragen. Dat kan zorgen voor erg complexe en vooral oncomfortabele situaties. Nochtans is het probleem gemakkelijk op te lossen, door eenvoudigweg een identiteitskaartlezer op elk registratietoestel van de Nationale Loterij te plaatsen. Zo een systeem geeft gewoonweg een alarmsignaal als het een identiteitskaart van een minderjarige leest. De elektronische identiteitskaart biedt mogelijkheden volop.
Bevestigt de minister dat de controle door dagbladhandelaars op de meerderjarigheid van potentiële kopers van gokproducten van de Nationale Loterij momenteel nog onvolmaakt is geregeld, onder andere omdat de handelaars niet het recht hebben om een identiteitskaart de visu te checken. Vindt de minister het een goed voorstel om op korte termijn alle registratietoestellen van de Nationale Loterij uit te rusten met een identiteitskaartlezer die een signaal geeft indien de kandidaat koper niet meerderjarig is? Zal de minister een opdracht in die zin aan de Nationale Loterij opleggen en zo ja, op welke termijn zou de aanpak geconcretiseerd zijn? Hoe komt het dat de Nationale Loterij zelf niet aan die mogelijkheid dacht of die al niet veel eerder toepaste, om zo haar opdracht om gokverslaving te voorkomen - zeker bij jongeren - werkelijk inhoud te geven?
De beheersovereenkomst tussen de Nationale Loterij en de Belgische Staat bevat diverse bepalingen omtrent de strikte naleving van het verbod op verkoop aan minderjarigen door verkooppunten. Zo heeft de Nationale Loterij de mogelijkheid om een verkooprecht van een winkelpunt in te trekken wanneer dat verkooppunt een inbreuk heeft begaan op de geldende wetgeving of reglementering inzake de verkoop aan minderjarigen. Dat is een zware sanctie voor verkooppunten, die om te overleven vaak afhankelijk zijn van de omzet die zij realiseren met de verkoop van producten van de Nationale Loterij. Daarom organiseert de Nationale Loterij jaarlijks mystery shoppings en legt ze bij overtredingen die vastgesteld worden in de eerste plaats een financiële sanctie op; pas na herhaalde vaststellingen worden de verkooprechten van een verkooppunt ingetrokken. Deze sancties zijn opgenomen in de overeenkomst met de verkooppunten. Tijdens de mystery shopping wordt ook gecontroleerd of in het winkelpunt het nodige sensibiliseringsmateriaal ter zake aanwezig is, waaronder stickers en brochures. De opbrengst van de financiële sancties wordt overigens geïnvesteerd in sensibilisering.
De verkooppunten hebben vanwege de Nationale Loterij bij herhaling briefings gekregen over de wijze waarop zij de leeftijd van een speler kunnen controleren. Dit maakt ook deel uit van de verplichte opleiding voor nieuwe verkooppunten. De verkooppunten weten dat bij twijfel op zicht het vragen van een identiteitsbewijs daarbij een optie is, maar dat ook een ander leeftijdsbewijs kan voldoende zijn. Een speler is uiteraard niet verplicht om een bewijs van zijn leeftijd voor te leggen, maar in geval van een weigering door de speler is het verkooppunt gerechtigd om niet te verkopen.
Met deze acties legt de Nationale Loterij dus het accent op controle, maar ook op preventie en sensibilisering. Bij de invoering van controlesystemen moet men steeds een afweging maken tussen vele elementen. De automatische e-ID controle van spelers waarnaar u verwijst bestaat enkel voor speelautomaten in cafés, omdat daar een directe controle, door bijvoorbeeld de cafébaas, onmogelijk is. Dit systeem algemeen invoeren voor de aankoop van loterijproducten in de verkooppunten werd onderzocht maar bleek minder aangewezen, omdat de efficiëntievoordelen niet zo groot zijn, er juridische complicaties opduiken en omdat het concurrentieel nadeel dat dit zou opleveren toch niet verwaarloosd mag worden in het licht van de wettelijke kanalisatieplicht van de Nationale Loterij. De automatische e-ID controle is evenmin waterdicht omdat het omzeild kan worden, bv. wanneer een minderjarige een identiteitskaart van een meerderjarige speler gebruikt. Men moet dus ook dan telkens verifiëren of de identiteitskaart wel toebehoort aan de speler. De Nationale Loterij zet in de eerste plaats in op de verfijning van het huidige controlesysteem met preventie, sensibilisering en mystery shopping. De resultaten van de mystery shopping verbeteren overigens en het aantal vastgestelde inbreuken daalt. Het systeem wordt jaarlijks geëvalueerd, en in overleg met betrokken actoren verder op punt gesteld.