|
|
Witwasfraude - Inschakelen van werkzoekenden - Bankrekeningen - Preventie
witwassen van geld
thuiswerk
fraude
officiële statistiek
gerechtelijke vervolging
zoeken naar een baan
banenaanbod
| 27/3/2013 | Verzending vraag |
| 31/7/2013 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8616
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8618
Criminelen werven steeds vaker werklozen op internet om hun bankrekeningen te gebruiken voor het witwassen van geld. Dat heeft de Nederlandse Fraudehelpdesk (FHD) vastgesteld. De werkzoekenden gaan in op een aanbod waarbij duizenden euro's worden geboden voor thuiswerken. Later worden de thuiswerkers gedwongen om hun bankrekening beschikbaar te stellen.
In 2012 kreeg de FHD 814 van dergelijke meldingen, in 2011 ging het nog om 178. De criminelen maken vaak gebruik van vacaturewebsites.
Ook de website van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen zou worden gebruikt. In 17 van de meldingen in 2012 ging het om werkzoekenden die via het UWV op dergelijke vacatures stuitten. Het UWV laat weten dat de controle op de vacatures is verbeterd.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Hebt u weet van gelijkaardige fraudegevallen in ons land? Hoeveel gevallen van witwasfraude werden er vastgesteld, waarbij criminelen werkzoekenden misleiden via nepvacatures als zogenaamde thuiswerker? Kunt u het totaal aantal slachtoffers geven voor respectievelijk 2010, 2011 en 2012?
2) Is er ook bij ons sprake van een sterke toename en zo ja, kunt u dit toelichten en aangeven welke preventieve maatregelen, al dan niet in overleg met andere overheden en/of de vacaturesites werden getroffen? Zo neen, vreest u dan niet dat het fenomeen ondergerapporteerd wordt?
3) Hoeveel organisatoren/adverteerders van dergelijke witwasschema's werden de jongste drie jaar en dit op jaarbasis in vervolging gesteld? Hoeveel van dit geld kon op jaarbasis voor de jaren 2010, 2011 en 2012 tijdig worden gedetecteerd en in beslag worden genomen?
4) Kan de geachte minister aangeven welke bedragen daadwerkelijk op jaarbasis voor respectievelijk 2010, 2011 en 2012 transiteerden via dergelijke rekeningen van werkzoekenden?
5) Waar kunnen gedupeerde werkzoekenden desgevallend terecht als zij merken dat zij geworven werden door witwassers?
1. De Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) heeft in 2010, 2011 en 2012 regelmatig witwaszaken in verband met soortgelijke fraudegevallen onderzocht en aan het gerecht overgemaakt.
De CFI heeft geen concrete cijfers voorhanden omtrent het aantal personen (money mules[7] of slachtoffers) dat door middel van nepvacatures of andere kanalen misleid of gerekruteerd werd.
2. en 4. De CFI rapporteerde sinds 2010 1 075 zaken van witwassen van geld uit oplichting voor een totale waarde van 515,76 miljoen euro (waaronder in 2012 een zaak in verband met een valse, niet uitgevoerde internationale overschrijving voor een bedrag van 375 miljoen euro). Deze laatste zaak buiten beschouwing gelaten, werd sinds 2010 het volgende gerapporteerd :
|
|
2010 |
2011 |
2012 |
|
Aantal |
306 |
343 |
426 |
|
Bedragen (in miljoen euro) |
33,61 |
52,80 |
54,35 |
Deze sterke stijging de afgelopen jaren van het aantal dossiers en gerapporteerde bedragen is voor een groot deel te wijten aan een sterke toename van meldingen rond massafraude.
Bij massafraude proberen criminelen via massacommunicatie met potentiële slachtoffers in contact te komen en hen nadien om diverse redenen aan te zetten tot het opsturen van geld. Deze fraude kan de vorm aannemen van zogenaamde ‘Nigeriaanse fraude’ of ‘419-fraude’[8], van ‘date- of romance scam’[9] of van specifiek op handelaars gerichte oplichting (bedrijvengidsen[10] of frauduleuze facturen). Een nieuwe vorm van massafraude die in 2011 aan de basis lag van meerdere gerapporteerde dossiers is de ‘Sidi Salem’-oplichting[11].
Naast massafraude werd een stijging van het aantal meldingen inzake frauduleuze overschrijvingen vastgesteld. In België spitst deze vorm van fraude zich vooral toe op de vervalsing van rekeningnummers van de begunstigden op papieren overschrijvingen, terwijl in de buurlanden vooral het systeem voor onlinebankieren (phishing[12]) wordt aangevallen en langs deze weg valse betalingsopdrachten worden gegeven. Deze vaststelling is mogelijk een gevolg van het feit dat het niveau van beveiliging van het bankieren via internet in ons land over het algemeen hoger ligt dan in de omringende landen.
De aanpak van deze snel ontwikkelende criminaliteitsvorm is problematisch: vervolging is omwille van de internationale dimensie van de dossiers en de hoge mate van anonimiteit van de daders quasi onmogelijk.
Bovendien lijkt het feit dat de voorbije jaren de nodige media-aandacht aan deze praktijken werd geschonken voorlopig weinig effect te ressorteren.
Via haar website (www.ctif-cfi.be) waarschuwt de CFI op regelmatige basis de banken en wisselkantoren die vaak gebruikt worden om fraude en witwasverrichtingen uit te voeren over de nieuwste vormen van oplichting, hetgeen deze laatsten in staat stelt om hun cliënteel aan te raden om niet op deze frauduleuze berichten in te gaan.
In 2010 werd in België het ‘Nationaal Coördinatieplatform tegen Massafraude’ opgericht. Naast de CFI maken gerechtelijke diensten en politiediensten deel uit van dit platform.
De contacten met de partners in deze werkgroep bevestigden het beeld dat al uit de meldingen aan de CFI bleek. Het gaat duidelijk om een verschijnsel van enorme omvang, waarvan slechts het topje van de ijsberg gezien wordt.
3. Deze vraag valt niet onder mijn bevoegdheid, maar onder die van mijn collega bevoegd voor justitie.
5. Gedupeerden kunnen klacht indienen bij de politie of bij het gerecht. Preventie is echter de meest aangewezen manier om massafraude op termijn in te dijken.
[7] Lokale tussenpersonen die geld afkomstig uit een misdrijf (phishing, oplichting, …) op hun persoonlijke bankrekeningen ontvangen, opnemen in contanten, een commissie afhouden en het saldo via geldverzending versturen naar een begunstigde.
[8] Vormen van oplichting waarbij aan slachtoffers een bijzonder winstgevend voorstel wordt gedaan, meestal in de vorm van een contract, loterijwinst, of een erfenis die kan worden opgestreken. Indien het slachtoffer reageert op dit initieel voorstel, worden er persoonlijke gegevens van de slachtoffers gevraagd of worden bijkomende documenten opgestuurd om het voorstel aannemelijker te maken. Na verloop van (korte) tijd wordt er een voorschot aan de klanten gevraagd om de volledige som te kunnen innen. Deze vragen om geld blijven komen tot de slachtoffers onraad ruiken en stoppen met betalen.
[9] Vorm van oplichting waarbij wordt geadverteerd op ontmoetingsites of -fora met van het internet geplukte foto’s van aantrekkelijke mannen en vrouwen. Na verloop van (korte) tijd wordt herhaaldelijk betaling aan de klanten gevraagd, of blijkt de ‘internet-date’ plots geld nodig te hebben.
[10] Oplichting waarbij met gebruik van vervalste namen en bekende logo’s aan handelaars wordt voorgesteld om tegen (soms geringe) vergoeding in een reclamegids te worden vermeld, meestal op het internet. Na betaling stellen de slachtoffers vast dat deze gids niet bestaat.
[11] Meer informatie over de modus operandi van deze oplichting vindt u op de webstek van de CFI – rubriek waarschuwingen – www.ctif-cfi.be.
[12] Vorm van internetfraude waarbij vertrouwelijke informatie (meestal bankgegevens) van mogelijke slachtoffers verkregen wordt door hen te laten inloggen op een valse webstek van een schijnbaar betrouwbaar bedrijf zoals een bank. De slachtoffers worden vaak via e-mails naar deze valse webstek gelokt.
betrouwbaar bedrijf zoals een bank. De slachtoffers worden vaak via e-mails naar deze valse webstek gelokt.