Schriftelijke vraag nr. 5-81

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 30 augustus 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

Mephedrone - Designerdrugs - Volksgezondheid - Cijfergegevens

psychotropicum
drugverslaving
handel in verdovende middelen
verdovend middel

Chronologie

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-82

Vraag nr. 5-81 d.d. 30 augustus 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Mephedrone werd vorige zomer voor het eerst officieel in ons land aangetroffen, maar circuleert vermoedelijk al langer. Het spul heeft de status van een researchdrug. Over de gevolgen voor de gebruiker is nog maar weinig onderzoek gevoerd. De Antwerpse drugspreventieorganisatie Breakline is heel duidelijk over de risico's van mephedrone : "Geen flauw idee. Mephedrone is nauwelijks onderzocht en er is nog geen zekerheid welke neurotransmittersystemen beïnvloed worden en op welke manier."

De drug is vooral populair en controversieel in Groot-Brittannië, maar ook in België zijn er gebruikers. De drugs worden geassocieerd met een aantal sterfgevallen aldaar. Tot voor kort was de drug legaal in ons land, maar de regering heeft de drug op de zwarte lijst gezet.

Ik heb dan ook volgende vragen:

1) Kan de minister bevestigen dat mephedrone effectief op de lijst van verboden producten is geplaatst?

2) Zoals zij wellicht weet, wenden veel drugsgebruikers zich tot het internet om zich te bevoorraden. In welke landen van de Europese Unie (EU) is mephedrone verboden en klopt mijn informatie dat het middel in bepaalde EU-landen nog vrij te verkrijgen zou zijn, waardoor er een importcircuit dreigt te ontstaan? Vreest zij geen import vanuit andere EU-landen en kan zij dit toelichten?

3) Kan zij aangeven of er in ons land rechtstreeks of onrechtstreeks al slachtoffers zijn gevallen ten gevolge van het gebruik van mephedrone?

4) Beschikt zij over enige cijfers over de aangetroffen hoeveelheden mephedrone in ons land en/of over het aantal gebruikers? Kan dit uitvoerig worden toegelicht?

5) Heeft zij weet van andere research- of designerdrugs die nog niet op de lijst van verboden producten in ons land staan ? Zo ja, om welke producten gaat het? Welke zijn de risico's voor de volksgezondheid? Werden deze producten reeds aangetroffen in ons land?

6) Hoe volgt men de ontwikkelingen in verband met designerdrugs op?

Antwoord ontvangen op 18 november 2010 :

1. Mephedrone werd opgenomen in het koninklijk besluit van 13 juni 2010: “Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 januari 1998 houdende regeling van sommige psychotrope stoffen en betreffende risicobeperking en therapeutisch advies”.

2. Volgens de informatie van het Europese Waarnemingscentrum voor drugs en drugverslaving (EWDD / eng: EMCDDA) is de situatie als volgt (op 31 augustus 2010):

Mephedrone is wel gecontroleerd in de Europese Unie (EU)-lidstaten België, Frankrijk, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Italië, Kroatië, Estland, Litouwen, Zweden, Roemenië. Buiten de EU heeft ook Noorwegen mephedrone opgenomen in de wetgeving. Mephedrone is (nog) niet gecontroleerd in: Nederland, Groot Hertogdom Luxemburg, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Cyprus, Bulgarije, Tsjechië, Finland, Griekenland, Hongarije, Letland, Malta, Polen, Slowakije, Slovenië en in kandidaat lidstaat Turkije.

Het is niet uitgesloten dat momenteel in meerdere landen de wetgeving wordt aangepast.

Net zoals andere illegale drugs geïmporteerd worden, kan dit ook met Mephedrone gebeuren.

3. De rapportage van klinische stalen gebeurt niet systematisch door alle klinische labo’s.

Twee ziekenhuizen die wel op systematische basis rapporteren, hebben aan het Early Warning System (EWS) van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), tevens het nationaal Focal Point Drugs, de aanwezigheid van mephedrone in telkens één urinestaal gemeld. In het eerste geval heeft de man in kwestie het ziekenhuis echter zeer snel weer verlaten, op eigen initiatief. Over het tweede geval zijn geen details bekend.

Een ziekenhuis uit West-Vlaanderen meldde recent aan de Vlaamse Vereniging voor alcohol en andere drugproblemen (VAD) dat er twee twintigers op de spoedafdeling werden opgenomen na gebruik van mephedrone. Ook werd gemeld dat twee of drie twintigers hulp zochten in een dagcentrum voor druggebruikers.

Echter, zoals hoger vermeld, is deze informatie niet op een systematische of gestandaardiseerde rapportage gestoeld. De werkelijke omvang van het gebruik van mephedrone en de gevolgen zijn daardoor moeilijk in te schatten.

4. Via het EWS van het WIV werden tot nu toe via de toxicologische laboratoria 11 toxicologische stalen met mephedrone gemeld. Het betroffen zowel poeders als tabletten. Details over deze stalen zijn terug te vinden in tabel 1.

Er werd in twee urinestalen mephedrone aangetroffen.

Er bestaan nog geen resultaten van systematisch onderzoek naar het gebruik van mephedrone.

Enkele kleinschalige enquêtes door VAD en het Observatoire socio-épidémiologique Alcool-Drogues en Communauté française (Eurotox) in maart 2010, toonden aan dat mephedrone wel aanwezig is op de drugmarkt, maar niet in grote aantallen. Er is nog geen systematische enquête of onderzoek naar het gebruik van mephedrone gehouden.

5. Er worden binnen Europa ieder jaar nieuwe drugs aangetroffen. Het gaat dan meestal om kleine aanpassingen aan de chemische structuur van een reeds bestaande substantie. Hierdoor ontstaat een afgeleide drug. Meestal hebben deze nieuwe drugs een werking die gelijkaardig is aan deze van de oorspronkelijke drugs, en worden zij slechts zeer sporadisch aangetroffen.

Het Belgische juridische systeem vereist dat ieder afzonderlijk product via een koninklijk besluit op de lijst van verboden middelen wordt geplaatst. Echter, het is niet steeds opportuun om deze hele procedure (die ongeveer een jaar duurt) te doorlopen voor een middel dat slechts een zeldzame keer werd aangetroffen in België, of enkel in andere Europese landen werd aangetroffen.

6. Het nationaal Focal Point Drugs van het WIV ontvangt permanent informatie over de nieuwe designerdrugs in Europa via het EWDD. Een belangrijk deel van de opvolging moet dan ook in het Europese kader gezien worden. Andere Europese landen kunnen belangrijke informatie toevoegen over het gebruik en de onderzoeksresultaten naar de effecten van de drugs in andere Europese landen.

Verder worden trends binnen België gemonitord via de analyseresultaten van drugsstalen (doorgestuurd door de toxicologische laboratoria) en via de samenwerking met de regionale Focal Points, die informatie op het niveau van de gebruikers ontvangen. Indien dit aangewezen lijkt, stuurt het nationaal Focal Point zelf een vraag naar informatie uit naar de verschillende partners (regionale Focal Points, politie, EWDD, laboratoria,…). De partners op hun beurt worden ook op de hoogte gebracht van ontwikkelingen en trends in de samenstelling en het gebruik van drugs. Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) wordt op de hoogte gebracht bij de aanwezigheid van een nieuwe drug in België. Ziekenhuizen (spoeddiensten) worden op de hoogte gebracht wanneer een gevaarlijke nieuwe drug in België aanwezig is, of een bijzonder gevaarlijke trend duidelijk wordt (bijvoorbeeld bij hooggedoseerde drugs, gevaarlijke versnijdingsmiddelen). Ook kan het grote publiek geïnformeerd worden indien nodig. De regionale Focal Points staan in voor de verspreiding van de berichten die uitgaan van het nationale Focal Point naar de preventiediensten en specifieke centra voor drughulpverlening.

Tabel 1: Toxicologische stalen met mephedrone, situatie in mei 2010