Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7516

van Dirk Claes (CD&V) d.d. 7 december 2012

aan de minister van Werk

Studentenarbeid - Nieuwe regeling - Verschuivingen van inzet van jobstudenten ten koste van werknemers - Concurrentie met laaggeschoolden - Inbreuken

jongerenarbeid
werkgelegenheidsstatistiek

Chronologie

7/12/2012Verzending vraag
15/7/2013Antwoord

Vraag nr. 5-7516 d.d. 7 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Sinds 1 januari 2012 is de nieuwe regeling voor studentenarbeid van toepassing. Voortaan kunnen studenten 50 dagen presteren, gespreid over het hele jaar, en daarbij geldt één enkel bijdragestelsel. Dit is goed nieuws voor veel studenten die nu makkelijker verspreid over het jaar bij één zelfde werkgever kunnen worden tewerkgesteld.

Een mogelijk negatief gevolg zijn de berichten dat studenten het werk van laaggeschoolden innemen. Het zou goedkoper zijn om een student aan het werk te zetten omdat voor een arbeidsovereenkomst voor studenten verminderde RSZ-bijdragen gelden. Werkgevers zouden hierdoor liever met studenten willen werken dan met "gewone" werknemers.

Graag had ik de volgende vragen gesteld:

1) Wat is het gemiddelde brutoloon voor jobstudenten? Hoe verhouden die lonen zich tot de minimumlonen van werknemers? Indien mogelijk graag de lonen van de afgelopen vijf jaar.

2) Was er in België de jongste vijf jaar een verschuiving van de inzet van jobstudenten ten koste van werknemers en dan vooral bij de laagste lonen? Kan de minister hiervoor een reden geven?

3) In welke sectoren zijn jobstudenten vooral actief? Is de jongste vijf jaar een verschuiving tussen sectoren vastgesteld of blijft dit stabiel?

4) Hoeveel tewerkstellingen als jobstudent waren de afgelopen vijf jaar niet conform de reglementering? Over hoeveel jobstudenten gaat het? Graag cijfers per jaar a.u.b.

5) Heeft de minister het idee dat het statuut van student vaak wordt misbruikt? Hoeveel inbreuken werden de afgelopen vijf jaar vastgesteld? Om welke inbreuken gaat het dan vooral? Graag cijfers per jaar a.u.b.

6) Hoeveel studenten en werkgevers werden de afgelopen vijf jaar gestraft omdat ze niet in orde waren met de vigerende wetgeving rond studentenarbeid? Graag cijfers per jaar a.u.b.

7) Heeft de minister zicht op de omvang van de inkomsten die de sociale zekerheid de afgelopen vijf jaar heeft misgelopen door een oneigenlijk gebruik van het statuut van jobstudent? Graag cijfers per jaar a.u.b.

8) Heeft de sociale zekerheid de afgelopen vijf jaar een deel van die misgelopen middelen kunnen recupereren? Zo ja, hoeveel? Graag cijfers per jaar a.u.b.

Antwoord ontvangen op 15 juli 2013 :

Gelieve, hierna, het antwoord op de gestelde vragen te willen vinden.

1. Voor wat gemiddelde brutoloon voor jobstudenten, betreft verwijs ik naar het excelblad 1 als bijlage. De cijfers omvatten zowel de privésector als de publieke sector. Het betreft uiteraard enkel het luik Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ).

2. De RSZ ziet geen mogelijkheden om na te gaan of er al dan niet een verschuiving is van inzet van jobstudenten ten koste van werknemers.

3. Als bijlage 2, vindt u de excelbladen die de verdeling van de jobstudenten weergeven over de verschillende sectoren vanaf het eerste kwartaal 2008 tot en met het tweede kwartaal 2012. Er zijn geen statistisch significante verschuivingen merkbaar tussen de sectoren gedurende voormelde periode.

4. Hiervoor kunnen we u verwijzen naar de brochures “Studenten tewerkgesteld met een overeenkomst voor studenten”, die u terugvindt op onze website via de volgende link: http://www.onssrszlss.fgov.be/nl/statistieken/publicaties/tewerkstelling-van-studenten.

In deze brochures vindt u telkens onder het deel “Bijzonderheden”, het aantal studenten dat het toegestane aantal dagen overschreden heeft.

Door de wijze van aangeven op de DmfA, waarbij elke begonnen dag als een volledige dag beschouwd wordt, kan dit cijfer enkel als indicatief beschouwd worden. Iemand kan namelijk 's morgens en in de namiddag bij twee verschillende werkgevers hebben gewerkt. In sommige gevallen wordt dit maar als één dag geteld. Op het moment van de ontlading voor deze brochures hoeft deze controle nog niet noodzakelijk gebeurd te zijn.

Inzake specifieke resultaten van uitgevoerde controles, kan worden opgemerkt dat de Inspectiediensten van de RSZ het afgelopen jaar tijdens hun bezoeken eerder begeleidend en adviserend zijn opgetreden. 2012 was in dat opzicht een aanloopjaar in het licht van het nieuwe project “Student@work”, waarin slechts in die gevallen waar er sprake was van ernstige inbreuken, meer "bestraffend" werd omgegaan met de gedane vaststellingen.

Dit gebeurde eveneens in het kader van gezamenlijke controles door diverse sociale inspectiediensten die georganiseerd werden door de arrondissementele inspectiecellen.

Voor wat de RSZ betreft werden in 2012 bij een elftal werkgevers inbreuken vastgesteld. In één geval werd overgegaan tot de opstelling van een pro-justitia (wegens incorrecte Dimona en het niet opstellen van een studentenovereenkomst), in twee gevallen tot de opstelling van een Dmfa-aangifte, in twee gevallen tot de opstelling van een wijziging in de DMFA aangifte, en in twee gevallen tot een rechtzetting in het personeelsbestand. In termen van voorgestelde aangiftes van bijkomende sociale bijdragen gaat het hier om een bedrag van 5 076 euro.

Deze cijfergegevens zijn voor wat de RSZ Inspectiediensten betreffen enkel beschikbaar voor 2012 aangezien de specifieke codering hiervoor pas vanaf 2012 in het registratiesysteem van onderzoeken werd opgenomen. Dit betekent niet dat er tijdens de andere jaren geen vaststellingen werden gedaan. De graad van detail van de toen gehanteerde codes laat momenteel echter niet toe om op korte termijn de resultaten rond specifieke problemen met studentenarbeid voor de vorige jaren op te lijsten.

Bovendien lijkt het aangewezen om de resultaten nog verder aan te vullen met cijfers van vaststellingen die door de collega's van de Sociale Inspectie en van de Inspectie van het Toezicht op de sociale wetten werden gedaan, die in dit verband niet alleen over een gemeenschappelijke bevoegdheid (aangifte in Dimona, opmaak en correct bijhouden van een geschreven overeenkomst voor studentenarbeid…) maar ook over meer specifieke bevoegdheden beschikken.

Het Toezicht op de sociale wetten van de Federale Overheidsdienst (FOD) Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg beschikt ook over de cijfers, die u als bijlage, vindt.

De codes in de tabellen betekenen:

1. waarschuwing

2. regularisatie.

3. Pro-Justitia

5. Afgesloten

6. Negatief afgesloten

7. Doorzending

8. Regularisatie

9. Vaststellingen

10 Inlichtingen.

Zware inbreuken: de arbeidsovereenkomst voor studenten niet opmaken FK13.

Lichte inbreuken: de arbeidsovereenkomst voor studenten niet bewaren, geen kopie geven aan de werknemer, onvolledig opmaken FK12.

De Sociale Inspectie van de FOD Sociale zekerheid heeft de volgende informatie meegedeeld.

Het informaticasysteem van de dienst biedt niet de mogelijkheid om de onderzoeken met betrekking tot de tewerkstelling van jobstudenten af te zonderen. De enige informatie die kan worden bekomen betreft de vaststellingen aangaande het opmaken en/of het bijhouden van de overeenkomst voor de tewerkstelling van studenten als sociaal document, zoals bedoeld in het koninklijk besluit nr. 5 van 23 oktober 1978 betreffende het bijhouden van sociale documenten.

Hieronder vindt u de vaststellingen die op dat vlak werden gedaan voor de jaren 2008 tot 2012.

Deze vaststellingen hebben ofwel betrekking op het niet opmaken van een overeenkomst voor de tewerkstelling van studenten, ofwel op het niet bijhouden van een afschrift van de overeenkomst van de tewerkstelling van studenten op de arbeidsplaats.

2008

Aantal onderzoeken

Aantal regularisaties

Geregulariseerde werknemers

Aantal PJ

Werknemers in overtreding

129

22

34

107

149

2009

Aantal onderzoeken

Aantal regularisaties

Geregulariseerde werknemers

Aantal PJ

Werknemers in overtreding

136

18

69

118

172

2010

Aantal onderzoeken

Aantal regularisaties

Geregulariseerde werknemers

Aantal PJ

Werknemers in overtreding

146

6

16

140

205

2011

Aantal onderzoeken

Aantal regularisaties

Geregulariseerde werknemers

Aantal PJ

Werknemers in overtreding

173

28

38

145

271

2012

Aantal onderzoeken

Aantal regularisaties

Geregulariseerde werknemers

Aantal PJ

Werknemers in overtreding

161

12

63

149

308


5. Voor wat betreft de deelvraag naar het aantal inbreuken kan ik u enkel wijzen op de informatie zoals ze hierboven werden weergegeven.

Behoudens hetgeen hierboven werd meegedeeld, beschikt de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid niet over de gevraagde informatie.

6. Zie vraag 4.

7. Zie vraag 4 de cijfers van de Sociale Inspectie van de FOD Sociale zekerheid.

8. Zie vraag 4 de cijfers van de Sociale Inspectie van de FOD Sociale zekerheid en de R.S.Z..

De door het geachte lid gevraagde gegevens werden haar rechtstreeks meegedeeld. Gelet op de aard ervan worden zij niet gepubliceerd, maar liggen zij ter inzage bij de griffie van de Senaat.