Schriftelijke vraag nr. 5-7503

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 7 december 2012

aan de minister van Justitie

Nooddiensten - Politie - Stomme oproepen - Stand van zaken - Gevolgen

brandbestrijding
politie
geneeskundige noodhulp
eerste hulp
ziekentransport
telefoon
gerechtelijke vervolging

Chronologie

Gelijkaardige vraag ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7502

Vraag nr. 5-7503 d.d. 7 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De dispatching van de politie en de diensten 100, 101 en 112 worden af en toe geconfronteerd met zogenaamde "stomme oproepen". Er is wel een oproep, maar er antwoordt niemand of men hoort lawaai op de achtergrond, enzovoort. Omdat soms niet duidelijk is of het al dan niet om een noodsituatie gaat, begeeft zich dan een patrouille ter plaatse, waarna over het algemeen wordt vastgesteld dat een interventie niet nodig was. Een en ander weegt op de capaciteit van de politiediensten.

In welke mate kunnen dergelijke "stomme oproepen" strafrechtelijk worden beteugeld en wordt een strafrechtelijk gevolg gegeven aan die feiten? Zo ja, in hoeveel gevallen is dat tijdens de voormelde jaren gebeurd?

Antwoord ontvangen op 12 december 2013 :

De statistische databank van het College van Procureurs-generaal laat toe om zaken m.b.t. nodeloze oproepen van nooddiensten te selecteren op basis van de tenlasteleggingscode 41 D (nodeloze oproep van de dienst 100). Er kunnen cijfergegevens verstrekt worden m.b.t. het aantal zaken binnengekomen op de correctionele parketten, de vooruitgangsstaat van deze zaken op 10 juli 2012 (meest recente gegevensextractie), de motieven van zondergevolgstelling en het aantal verdachten dat reeds werd gevonnist. Vermits er geen specifieke referentieperiode wordt gevraagd, zullen de cijfers gegeven worden voor de jaren 2007 tot en met 2011.

Tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011 zijn er op de correctionele parketten 4.193 zaken binnengekomen met de tenlasteleggingscode “41D – nodeloze oproep van de dienst 100”. Op 10 juli 2012 was 16,91 % van de zaken voor de correctionele rechtbank gedagvaard, terwijl 3.109 oftewel 74,15 % van de zaken zonder gevolg gesteld was. Bij 38,37 % van de zonder gevolg staande zaken was er een technisch motief als reden tot seponering aangehaald, waarbij vervolging niet mogelijk is voornamelijk omwille van geen misdrijf (21,74 %) of onvoldoende bewijzen (8,11 %). Tot slot waren 594 verdachten betrokken in deze bewuste zaken gevonnist, waarbij 74,24 % veroordeeld werd, 6,06 % werd vrijgesproken en bij 16,16 % van de verdachten werd opschorting uitgesproken.

Cijfergegevens

Tabel 1 toont het aantal zaken “nodeloze oproepen van nooddiensten” binnengekomen op de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011. De cijfers zijn opgesplitst per jaar van binnenkomst.

Tabel 1: Aantal zaken “nodeloze oproepen van nooddiensten” binnengekomen op de parketten tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011, per jaar van binnenkomst (n & kolom %)

Bron: gegevensbank van het College van Procureurs-generaal - statistisch analisten

Uit tabel 1 blijkt dat er in de periode van 1 januari 2007 tot en met 31 december 2011 4 193 zaken met de tenlasteleggingscode ‘41D – nodeloze oproepen aan de dienst 100’ zijn binnengekomen op de correctionele parketten. Tussen 2007 en 2009 steeg het aantal binnengekomen zaken van 810 tot 900 zaken (+11,11 %), daarna daalde het aantal zaken terug tot 782 zaken (-13,11 %).

Tabel 2 toont de vooruitgangsstaat op 10 juli 2012 van de zaken met betrekking tot “nodeloze oproepen van nooddiensten” binnengekomen op de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011. De kolompercentages geven de verhouding weer tussen de verschillende vooruitgangsstaten.

Indien een zaak door het parket werd gevoegd bij een andere zaak, is in de gepresenteerde tabellen de vooruitgangsstaat van deze zogenaamde moederzaak in rekening genomen. Als bijvoorbeeld een zaak gevoegd is aan een moederzaak die werd gedagvaard voor de correctionele rechtbank, is deze zaak in de tabellen geteld in de rubriek “dagvaarding & verder”.

Voor een correcte interpretatie van de tabellen dient men er rekening mee te houden dat de vooruitgangsstaat van een zaak onder meer afhankelijk is van de duur sinds de binnenkomst van de zaak op het parket. Het is dus logisch dat bij de meer recente zaken – in het bijzonder de zaken binnengekomen tijdens het jaar 2011 – een groot deel zich nog in vooronderzoek bevindt en dus in de toekomst nog naar een verdere vooruitgangsstaat zal doorstromen.

Tabel 2: Laatste vooruitgangsstaat op 10 juli 2012 voor de zaken 'nodeloze oproepen van nooddiensten' binnengekomen op de parketten tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011, al dan niet via voeging aan een moederzaak, per jaar van binnenkomst (n & kolom %)

Bron: gegevensbank van het College van Procureurs-generaal - statistisch analisten

Uit tabel 2 blijkt dat bijna 3/4 van de zaken (74,15 %) met betrekking tot “nodeloze oproepen van nooddiensten” op 10 juli 2012 zich in de staat van “zonder gevolg” bevinden, terwijl 16,91 % van de zaken zich in de vooruitgangsstaat “dagvaarding & verder” bevinden. Ook dient men rekening te houden met het tijdsverloop tussen de binnenkomst van de zaken op het parket en de datum van de gegevensextractie. Voor de zaken binnengekomen tijdens 2007 bedraagt deze duur tussen 48 en 60 maanden, voor zaken binnengekomen tijdens 2011 is dit 0 tot 12 maanden. In die zin is het dus logisch dat bij de recent binnengekomen zaken er nog meer zaken in vooronderzoek of gerechtelijk onderzoek zijn en er relatief gezien minder zaken gedagvaard zijn. Naarmate deze (recente) zaken in de toekomst naar een verdere vooruitgangsstaat doorstromen, zullen de aantallen en verhoudingen van de verschillende vooruitgangsstaten nog evolueren.

Voor elk van de “zonder gevolg” staande zaken geven we in tabel 3 het motief tot seponeren, per jaar van binnenkomst. De kolompercentages geven de verhouding tussen de verschillende motieven weer. De wet legt aan de procureurs des Konings de verplichting op om zijn beslissing tot zondergevolgstelling te motiveren (artikel 28 quater alinea 1 van het Wetboek van Strafvordering, ingevoegd door de wet van 12 maart 1998). De parketten beschikken daartoe over een lijst van motieven tot zondergevolgstelling die uniform is voor het hele land en geformaliseerd is als gevolg van de Franchimont-hervorming. De rubrieken zijn weergegeven in bijlage 1 van de omzendbrief nr. COL 12/98 van het College van Procureurs-generaal betreffende de toepassing van de wet van 12 maart 1998 .

Het geheel van de motieven van zondergevolgstelling kan worden ingedeeld in drie hoofdcategorieën: technische redenen (een eventuele vervolging is onmogelijk), opportuniteitsredenen en andere motieven.

Tabel 3: Motieven tot seponering voor de op 10 juli 2012 zonder gevolg staande zaken 'nodeloze oproepen van nooddiensten' binnengekomen tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011, al dan niet via voeging aan een moederzaak, per jaar van binnenkomst (n & kolom %)

Bron: gegevensbank van het College van Procureurs-generaal - statistisch analisten

Uit tabel 3 blijkt dat 57,38 % van de zondergevolgstellingen gebeurt omwille van opportuniteitsredenen, vooral wegens andere prioriteiten (15,28 %) en wanverhouding strafvordering – maatschappelijke verstoring (12,71 %). Bij 38,37 % van de zondergevolgstellingen was dit het geval vanwege een technisch motief waarbij hoofdzakelijk geen misdrijf (21,74 %) en onvoldoende bewijzen (8,11 %) als reden werden aangehaald. Daarnaast valt ook het relatief lage aantal sepots vanwege dader(s) onbekend (163) op. Zoals aangehaald in de algemene opmerking 5 wordt de VPV-praktijk toegepast op zaken met tenlasteleggingscode “41D – nodeloze oproepen van de dienst 100” ingeval de dader niet geïdentificeerd kan worden. We kunnen er dan van uitgaan dat er meer dan 163 zaken zullen zijn waarbij de verdachte van de nodeloze oproep (nog) niet geïdentificeerd kon worden. Tot slot zijn er nog enkele motieven die onder de categorie “andere motieven” (4,25 %) vallen. Een van deze motieven is de pretoriaanse probatie die in 3,15 % van de geseponeerde zaken werd voorgesteld en in 1 % van de zonder gevolg gestelde zaken was de dader geseind.

Uit tabel 2 blijkt dat er 709 zaken zich op 10 juli 2012 in de vooruitgangsstaat “dagvaarding & verder” bevinden. Ondertussen werd in 590 van die zaken reeds een vonnis uitgesproken. In deze 590 zaken waren 594 verdachten betrokken, waarvan de meest recente vonnisinhoud wordt weergegeven in tabel 4.

De kolompercentages geven de verhouding tussen de verschillende vonnisinhouden weer. De teleenheid in tabel 4 is een verdachte in de zaak. Elke verdachte wordt slechts één keer per zaak geteld waarin deze betrokken is, en dit op basis van het meest recente vonnis. Indien een verdachte in meerdere afzonderlijke zaken gevonnist werd, dan wordt deze ook meerdere keren geteld. In tabel 4 wordt er enkel rekening gehouden met vonnissen uitgesproken door de correctionele rechtbank in eerste aanleg. Arresten van de hoven van beroep worden immers niet systematisch geregistreerd in het REA/TPI-systeem van de correctionele parketten en griffies.

Tabel 4: Aantal verdachten in zaken “nodeloze oproepen van nooddiensten” binnengekomen tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011 waarvoor op 10 juli 2012 reeds een vonnis door de correctionele rechtbank werd uitgesproken, al dan niet via voeging aan een gevonniste moederzaak, per jaar van binnenkomst van de zaken en naargelang het type vonnis (n & kolom%)

Bron: gegevensbank van het College van Procureurs-generaal - statistisch analisten

Op basis van tabel 4 blijkt dat er 594 verdachten waren in een zaak met betrekking tot ‘nodeloze oproepen van nooddiensten’ binnengekomen op de parketten tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011 die op 10 juli 2012 reeds een vonnis gekregen hadden. Van dit aantal verdachten werd bijna drie kwart veroordeeld (74,24 %). Daarnaast werd voor 16,16 % van de gevonniste verdachten een (probatie) opschorting uitgesproken, terwijl 6,06 % van de verdachten werd vrijgesproken. Het aantal vonnissen kan echter nog toenemen naarmate er nog verdachten voor de rechtbank worden gebracht.