|
|
Voogdijdienst van de Federale Overheidsdienst Justitie
politiek asiel
illegale migratie
kind
minderjarigheid
voogdijschap
asielzoeker
| 22/11/2012 | Verzending vraag |
| 19/12/2012 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2419
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7275
Op 18 december jongstleden stelde ik de minister van Justitie schriftelijke vraag nummer 5-4583 over de werking van de Voogdijdienst. Op 20 juni 2012, zes maanden later, ontving ik hierop nog geen antwoord. Hoe verklaart de minister het uitblijven van dit antwoord? Kan de minister of de staatssecretaris de gestelde vragen alsnog beantwoorden?
De Voogdijdienst van de Federale Overheidsdienst Justitie, (FOD) Justitie heeft als opdracht niet-begeleide minderjarige vreemdelingen onder haar hoede te nemen, hen te identificeren en een voogd aan te stellen. Een voogd moet de belangen van de minderjarige behartigen,zoals hen bijstaan in alle procedures en deelnemen aan alle verhoren. Voorts moet de voogd onder meer een asielaanvraag indienen, erover waken dat de minderjarige school loopt en alle nuttige maatregelen nemen om de familie van de minderjarige terug te vinden. In juli van dit jaar heeft men nog een oproep gedaan naar nieuwe voogden.
Hierover de volgende vragen:
1) Over hoeveel voogden beschikt de Voogdijdienst momenteel? Hoe evolueerde dit aantal de afgelopen vijf jaar? Hoeveel mensen schreven zich in op de oproep in juli 2012?
2) Zijn er voldoende voogden beschikbaar om iedere niet-begeleide minderjarige vreemdeling te begeleiden? Zo neen, hoeveel niet begeleide minderjarigen hebben momenteel geen voogd? Hoeveel niet-begeleide minderjarige vreemdelingen heeft een voogd gemiddeld onder zijn hoede? Vindt de minister dit een aanvaardbaar aantal?
3) Hoeveel voogden zijn er de afgelopen vijf jaar gestopt (per jaar)? Wat waren de belangrijkste redenen en welke beleidsconclusies kan men hieruit trekken? Acht de minister maatregelen nodig om het voogdijschap aantrekkelijker te maken?
4) Op welke wijze worden deze voogden gerekruteerd? Op welke wijze worden ze omkaderd? Vindt deze rekrutering continu plaats of gebeurt dit per oproep? Hoe verklaart zij dat ik hierover weinig tot geen informatie vind op de officiële websites van de overheid?
5) Hoe staat zij tegenover het voorstel om ook voor niet-begeleide minderjarigen uit EU landen een voogd aan te stellen?
1. Begin 2012 beschikte de dienst Voogdij over 241 actieve voogden (136 Nederlandstaligen en 105 Franstaligen). Momenteel beschikt de dienst Voogdij over 277 voogden.
De rekrutering is een permanent proces. Men stelt zich spontaan kandidaat en tot 2011 organiseerde de dienst Voogdij jaarlijks één selectieronde. Op de oproep van juli 2011 reageerden 67 personen, hetgeen 48 erkenningen opleverde.
Begin september 2012 werd er dan naar ongeveer 1 100 sociale organisaties, die werken met migranten en jongeren, een oproep verstuurd om zich kandidaat te stellen als voogd. In het bijzonder wordt er gezocht naar personen met een ruime ervaring in het begeleiden van jongeren. In oktober werd er een informatiesessie georganiseerd voor de kandidaten waarna de selectiegesprekken zullen aanvatten. Een basisopleiding zal georganiseerd worden einde van dit jaar. Eveneens zullen er nog dit jaar twee bijkomende werknemer-voogden erkend worden.
2. De dienst Voogdij beschikt op dit ogenblik over te weinig voogden om elke niet-begeleide minderjarige vreemdeling een voogd toe te kennen. Begin september wachten ongeveer 230 niet-begeleide minderjarige vreemdelingen op de aanstelling van een voogd. Gemiddeld heeft een voogd tien pupillen onder zijn hoede. De verdeling is als volgt:
zestig percent van de voogden heeft een à vijf pupillen onder zijn hoede,
de rest van de voogden elk minstens vijf voogdijen
enkelen zijn zelfstandige en nemen 25 of meer voogdijen op zich, alsook de twaalf voogden die zijn tewerkgesteld bij niet-gouvernementele organisaties als het Rode Kruis Vlaanderen, Caritas, Hulpverlening aan Ontheemden, Sociale Dienst van Socialistische Solidariteit, de VZW Exil. Of dat te veel of te weinig is hangt af van voogd tot voogd en de complexiteit van de dossiers. Het is daarbij belangrijk dat de voogden voldoende ondersteuning in de uitoefening van hun opdracht krijgen.
3. De afgelopen vijf jaar werd bij dertien voogden de erkenning ingetrokken (ontslag) omdat zij hun opdracht niet naar behoren uitoefenden. Een 58-tal voogden boden zelf hun ontslag aan. Meestal heeft dit te maken met een verandering in het privé- of beroepsleven van de voogd. Ondersteuning van de voogden is zeker aangewezen om te vermijden dat voogden afhaken.
4 Ik heb al gezegd dat de rekrutering van voogden een permanent proces is.
Iedere persoon die aan de voorwaarden van artikel 13 van het koninklijk besluit van 22 december 2003 tot uitvoering van de Voogdijwet voldoet, kan als voogd erkend worden. Personen met een belangenconflict kunnen niet als voogd worden erkend. Een gesprek wordt door de dienst Voogdij georganiseerd om de competenties als luisterbereidheid, coördinatievermogen en zelfontplooiing bij de kandidaat - voogd te testen. Ik wil hier nog benadrukken dat de actieve voogden jaarlijks een multidisciplinaire en permanente opleiding moeten volgen, georganiseerd door de dienst Voogdij of door derden. Bij de erkenning krijgen de voogden alvast een basisopleiding van vier en een halve dag waarin volgende onderwerpen aan bod komen: opdrachten van de voogd, vreemdelingenrecht, opvangnetwerk voor niet begeleide minderjarige vreemdelingen, school, hoe opsporen van familieleden, het psychosociaal welzijn van deze jongeren, aandacht voor mensenhandel en medische follow-up.
De kandidaat-voogd bezorgt aan de dienst Voogdij een motivatiebrief, een curriculum vitæ, alle dienstige stukken waaruit de competentie blijkt en een bewijs van goed gedrag en zeden (model II).
De verenigingen die met de dienst Voogdij een protocolakkoord wensen te sluiten met het oog op de erkenning van hun personeelsleden als voogd, bezorgen de volgende stukken: een schriftelijk verzoek en alle dienstige informatie waaruit de competentie van de personeelsleden blijkt.
Het vademecum voor voogden is een bundel van meer dan 400 pagina's die informatie geeft over de wettelijke taken van de voogd en de diverse domeinen waarmee men tijdens zijn voogdijschap in aanraking kan komen. Niet alleen vindt men er theoretische informatie in terug maar ook een overzicht van belangrijke partners en instanties met hun gegevens. Het vademecum is dus ontegensprekelijk een belangrijke bron van informatie voor de voogden, in het bijzonder voor de beginnende.
De Dienst Voogdij verzekert ook een permanentiedienst via het noodtelefoonnummer 078 15 43 24 die de voogden ten allen tijde kunnen bereiken. Er staan ook steeds medewerkers klaar om advies te verlenen of de voogd te ontvangen om naar zijn of haar moeilijkheden te luisteren. Dit gebeurt met respect voor de onafhankelijke positie van de voogd.
Voogden hebben ten slotte nood aan uitwisselingen van ervaringen en kennis. Daarom organiseert de dienst Voogdij sinds 2010 jaarlijks verschillende themadagen voor de voogden waarbij diverse materies aan bod komen. Recentelijk werd een themadag georganiseerd over de nieuwe verblijfswet voor niet-begeleide minderjarige vreemdelingen en over het onderwerp vrijwillige terugkeer. Deze themadagen kunnen op een grote opkomst rekenen en worden door de voogden zeer gewaardeerd.
5. De omzendbrief van 2 augustus 2007 betreffende de niet-begeleide Europese minderjarige vreemdelingen in kwetsbare toestand richt de dienst Signalement van niet-begeleide Europese minderjarigen in kwetsbare toestand op (wat dus de dienst Voogdij is), die instaat voor het onder de hoede plaatsen van niet-begeleide minderjarigen die de nationaliteit bezit van een ander land dan België, lid van de Europese Economische Ruimte en zich in een kwetsbare toestand bevindt. De bedoeling is deze kwetsbare jongeren te beschermen en de delinquentie, mensenhandel en/of - smokkel waarvan zij het slachtoffer zijn, tegen te gaan. Daarbij is in de omzendbrief van 26 september 2008 inzake de invoering van een multidisciplinaire samenwerking met betrekking tot de slachtoffers van mensenhandel en/of van bepaalde zwaardere vormen van mensensmokkel is de taak van elk der bevoegde instanties beschreven. Tenslotte verwijs ik naar de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek en de Openbare Centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW)-wet op grond waarvan een burgerlijke of OCMW-voogd kan worden aangesteld.