Schriftelijke vraag nr. 5-6000

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 29 maart 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Sensibiliseringscampagnes - Boodschappen van algemeen nut - Resultaten - Impact - Budget

bewustmaking van de burgers
voorkoming van ziekten

Chronologie

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4410

Vraag nr. 5-6000 d.d. 29 maart 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Hoewel preventie een gemeenschapsbevoegdheid is, voert de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid regelmatig sensibiliseringcampagnes. Hij doet dit meestal complementair aan het beleid van de gemeenschappen. Hij wil daarmee de bevolking informeren over de schadelijke en positieve effecten allerhande. Ik denk dan aan de campagnes rond het gebruik van slaapmiddelen en antibiotica of rond grieppreventie.

Een eenvoudige check in mijn leefomgeving toont aan dat deze campagnes niet echt beklijven of communicatief potten breken. Daarbij rijst de vraag welke doelgroepen beoogd worden en in welke mate ze ook worden bereikt?

Hierover de volgende vragen:

1) Welke preventie- en sensibiliseringscampagnes werden de afgelopen vijf jaar gelanceerd? Tegen welke kostprijs? Welke lopen nog of worden regelmatig herhaald?

2) Worden hiervoor reclame- en communicatiebureaus ingeschakeld of gebeurt dit in eigen beheer? Zo ja, over welke bureaus gaat het en hoeveel geld werd aan elk van deze bureaus uitgegeven de afgelopen vijf jaar?

3) Welke campagnes waren/zijn op het grote publiek gericht? Op welke wijze trachtte men het grote publiek te bereiken en welke middelen werden daarbij gebruikt? Vindt de geachte minister deze middelen effectief en efficiënt? Wordt soms ook reclametijd gekocht bij commerciële televisiestations? Wordt ook geregeld reclameruimte gekocht in populaire dagbladen en weekbladen? Vindt de geachte minister het eventueel een goed idee de commerciële spelers te verplichten een bepaald minimaal contigent van hun commerciële ruimte voor te behouden voor boodschappen van algemeen nut?

4) Wat is het jaarlijks budget van de FOD Volksgezondheid voor preventie- en sensibiliseringscampagnes?

Antwoord ontvangen op 17 januari 2014 :

De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu inderdaad regelmatig campagnes organiseert die gericht zijn op het informeren of het mobiliseren van zowel de brede bevolking, bepaalde doelgroepen binnen de bevolking, evenals de professionelen in de gezondheidszorg. Hoewel al deze campagnes doelstellingen hebben die kaderen binnen federale bevoegdheden- en beleidsdoelstellingen, is het logisch dat bepaalde van deze campagnes complementair zijn aan de communicatie over het gezondheidsbeleid van de Gemeenschappen.  

Ik wens u tevens te verzekeren dat voor elke individuele campagne gemeten wordt of het beoogde effect bereikt wordt bij de beoogde doelgroep. Dit kan door bijvoorbeeld cijfermatige evoluties te volgen zoals bij de campagne rond antibioticagebruik waar na 8 jaar campagnes, zich een daling van de verkoop in de apotheek van 33% liet optekenen. Maar het gebeurt ook met pre- en postmetingen waarin zowel voor als na de campagnes gepeild wordt naar de houding of kennis over een thema bij de bevolking. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de campagnes over slaap- en kalmeermiddelen en medische beeldvorming. 

1+2) In bijlage vindt u  een overzicht van alle campagnes van de laatste vijf jaar met aangeven van:

• Het thema van de campagne

• Het totale budget dat besteed werd aan de productie en verspreiding van de campagne aan de doelgroepen of via aangekochte mediaruimte

• Het reclame- of communicatiebureau waarmee samengewerkt werd

• Het budget dat besteed werd aan dit bureau

• De gebruikte communicatiekanalen en dragers. 

3. De overgrote meerderheid van deze campagnes zijn gericht op het grote publiek of op welbepaalde doelgroepen binnen dat publiek en zijn gericht op informeren, het bijbrengen van nieuwe kennis en het veranderen van gedrag. Vaak hebben deze campagnes ook een onderdeel dat zich richt op de professionelen in de gezondheidszorg. Hier gaat het dan om het verstrekken van de nieuwste wetenschappelijke inzichten onder de vorm van guidelines voor het goed gebruik van bvb. geneesmiddelen of medische technieken. Vaak wordt aan de professionele gezondheidswerker ook een instrument gegeven om de dialoog met de patiënt te vergemakkelijken. Dit is een methode die door de huisartsen sterk geapprecieerd wordt. 

Voor een aantal van deze campagnes wordt zendtijd of advertentieruimte gekocht bij nationale radio- en televisiestations, kranten en magazines of affichageruimte op openbare plaatsen. Al deze aankopen, evenals de selectie van de reclameagentschappen, gebeuren via lastenboeken en openbare aanbestedingen conform de wet op de overheidsopdrachten en onder de begeleiding en het toezicht van de Directie Externe Communicatie van de Kanselarij van de Eerste Minister en de Inspectie van Financiën. De aankoop van mediaruimte gebeurt steeds op basis van een professioneel mediaplan waarin gericht de juiste kanalen en momenten worden bepaald om bepaalde doelgroepen te bereiken.

Alle aankopen van mediaruimte gebeuren via de de kadercontracten van de Directie Externe Communicatie van de Kanselarij van de Eerste Minister zodat gebruik gemaakt kan worden van de overheidskortingen die met de media onderhandeld zijn. Voor radio- en televisie wordt steeds gebruikt gemaakt van de “boodschappen van algemeen nut” zodat van dit preferentiële tarief genoten kan worden. Naast de openbare zenders, bieden ook de commerciële media aanzienlijke kortingen voor het verspreiden van boodschappen van algemeen nut. 

4. Het jaarlijks budget van de FOD Volksgezondheid voor het voeren van informatiecampagnes naar het grote publiek en de professionelen in de gezondheidszorg varieert van 400.000 euro voor jaren waarin bestaand campagnemateriaal hergebruikt wordt, tot 800.000 euro voor jaren waarin voor nieuwe thema’s nieuwe campagnes en materiaal ontwikkeld en verspreid moeten worden.

2008

2009

2012

• Patiëntenbrochure voor huisartsen

• Affichage in wachtkamers huisartsen

• Campagnewebsite

• Advertentie in populaire gezins- en televisiemagazines

• Mediaruimte tv-spot

2013

• Organisatie Europese Dag Orgaandonatie te Brussel

• Conferentie 4 dagen met Lidstaten Europese Unie (EU)

• Publieksevenement Brussel Europese Dag Orgaandonatie

• Ceremonie “Manneken Pis” in kostuum Beldonorcampagne

• Huldeconcert voor families donoren en getransplanteerden in aanwezigheid van ZKH Prinses Astrid.