Schriftelijke vraag nr. 5-5742

van Louis Ide (N-VA) d.d. 29 februari 2012

aan de staatssecretaris voor Sociale Zaken, Gezinnen en Personen met een handicap, belast met Beroepsrisico's, toegevoegd aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Invaliden - Ziektegroepen - Cijfers - OBSI-schaal

Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
geografische spreiding
gezondheidsstatistiek
gehandicapte
geestesziekte
invaliditeitsverzekering

Chronologie

Vraag nr. 5-5742 d.d. 29 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Eerder stelde ik al vragen over het aantal invaliden per ziektegroep. Deze vraag is grotendeels een herhaling van die vragen, maar ze peilt naar meer recente gegevens teneinde de situatie te kunnen volgen.

De jaarverslagen van de Rijksdienst voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) geven de evolutie aan in het aantal invaliden per ziektegroep, maar regionale cijfers ontbreken. Ook deze interesseren me echter.

Graag had ik antwoord gekregen op de volgende vragen:

1) Kan de staatssecretaris mij de cijfers geven van het aantal invaliden per ziektegroep voor de jaren 2010 en 2011? Kan hij deze cijfers uitgesplitst geven voor Brussel, Vlaanderen en Wallonië?

2) Is de OBSI, de schaal die wordt gebruikt voor de bepaling van het percentage invaliditeit, reeds geactualiseerd? Zo ja, in het domein van welke ziektegroepen (splenectomie, nierziekten, orthopedie, …)? Zo niet, waarom niet? Het feit dat er voor de bepaling van de arbeidsongeschiktheid enkel wordt gekeken naar de afname van het verdienvermogen is namelijk geen excuus om de OBSI niet te actualiseren.

3) Reeds enkele jaren zijn psychische stoornissen de belangrijkste reden voor invaliditeit. Heeft de staatssecretaris hiervoor een verklaring? Gaat hij dit analyseren en, de complexiteit van dit probleem beseffende, hiervoor een gepast antwoord trachten te vinden?

Antwoord ontvangen op 9 mei 2012 :

1. In bijlage vindt u per regeling, voor de jaren 2010 en 2011, het aantal invaliden opgesplitst per ziektegroep en per gewest.

2. Om arbeidsongeschikt erkend te worden in de ziekte- en invaliditeitsverzekering (primaire periode+invaliditeit) dient men te voldoen aan drie voorwaarden:

- Alle werkzaamheid moet zijn onderbroken;

- De arbeidsongeschiktheid moet het gevolg zijn van het intreden of verergeren van letsels of functionele stoornissen;

- De arbeidsongeschiktheid moet leiden tot een vermindering van het verdienvermogen tot één derde of minder (≤33%). Deze vermindering wordt gewaardeerd ten opzichte van het beroep dat betrokkene uitoefende voor de arbeidsongeschiktheid (eerste zes maanden arbeidsongeschiktheid) of ten opzichte van elk referentieberoep dat betrokkene zou kunnen uitoefenen op grond van zijn beroepsopleiding (na zes maanden arbeidsongeschiktheid).

Voor de bepaling van arbeidsongeschiktheid wordt er enkel gekeken of het verdienvermogen met meer dan 66% is afgenomen.

De gebruikte percentages komen niet overeen met de percentages die gebruikt worden in de OBSI (Officiële Belgische Schaal ter bepaling van de graad van Invaliditeit). Ze komen ook niet overeen met de percentages van definitieve arbeidsongeschiktheid die toegekend worden in het kader van een beroepsziekte of na een arbeidsongeval.

3. Uit de internationale wetenschappelijke literatuur blijkt dat de toename van psychische aandoeningen te wijten is aan multicausaliteit. De werkomgeving en de vaak toenemende eisen die op de werkvloer aan werknemers worden gesteld, kunnen naast andere factoren die zich in de persoonlijke levenssfeer bevinden, bijdragen tot een vermindering van algemeen welzijn wat op zijn beurt aanleiding kan geven tot bepaalde psychische stoornissen.

Zoals voor alle ziektegroepen is het ook bij psychische aandoeningen van belang bijkomende aandacht te besteden aan het luik preventie. Hierbij is het noodzakelijk dat zo snel mogelijk de eerste symptomen worden onderkend die mogelijk een periode van arbeidsongeschiktheid kunnen inleiden. Op medisch-sociaal vlak zou een adequate opvolging er moeten toe leiden dat de gerechtigden alsnog hun werk, mogelijks deeltijds, kunnen behouden. De werkgever dient hierbij een belangrijke rol te vervullen daar hij bepaalt of betrokkene, mits tijdelijke aanpassingen in het werkritme of arbeidspost, al of niet in dienst kan blijven. Maatregelen ter verbetering van de combinatie tussen werk en gezin kunnen eveneens bijdragen tot het verhogen van psychisch welzijn. Dat vooral vrouwen gevoelig zijn voor aandoeningen van psychische aard, ligt mogelijk in het feit dat zij meer zorgtaken uitoefenen dan mannen.

In de door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) opgerichte werkgroep “Back to work” worden nieuwe concepten geïntroduceerd zoals de tussenkomst van “disability case managers” die kunnen instaan om de terugkeer naar het werk te bevorderen en overleg op te starten met alle betrokkenen. Voor de gerechtigden die arbeidsongeschikt zijn geworden is het van groot belang dat snel de nodige initiatieven worden genomen die moeten leiden tot een terugkeer naar de arbeidsmarkt. Een tijdige concertatie tussen alle betrokken actoren gaande van de adviseur-geneesheer die in de eerste weken na zijn arbeidsongeschiktheid de gerechtigden dient te evalueren, tot de arbeidsgeneesheer en de behandelende arts is hiertoe noodzakelijk.

De dienst voor uitkeringen van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) heeft de afgelopen jaren belangrijke inspanningen gedaan op het vlak van reactivering. Deze inspanningen hebben geleid tot een toename van het aantal arbeidsongeschikte gerechtigden die een opleiding volgen of deeltijds met toelating van de adviserend-geneesheer het werk hervatten. Dit is niet zonder belang, daar 15% van de arbeidsongeschikte gerechtigden die een deeltijdse activiteit uitoefenen, daarna weer volledig het werk hervatten.

Bovendien wordt verder gewerkt aan het tot stand komen van bilaterale overeenkomsten tussen het RIZIV, de verzekeringsinstellingen en de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling inzake vorming en socio-professionele integratie.

Bovenvermelde elementen dienen op termijn te leiden tot vermindering van het groeiritme van het aantal arbeidsongeschikten, inclusief zij die leiden aan psychische stoornissen.

Bijlage 1

Bijlage 2

Bijlage 3