Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-574

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 16 december 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

Psychiatrie - Gebruik van elektroconvulsietherapie (ECT) - Informatie en instemming van de patiënt - Evaluatie

psychiatrie
geneeswijze
rechten van de zieke
geestesziekte

Chronologie

16/12/2010Verzending vraag
23/2/2011Herkwalificatie

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-573

Vraag nr. 5-574 d.d. 16 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Sinds het interbellum maakt de psychiatrie gebruik van elektroshocks, beter bekend onder de medische benaming elektroconvulsietherapie (ECT). Sinds de jaren 1990 lijkt ECT opnieuw aan een opmars bezig, ook in België en Nederland. Ten bewijze verwijs ik ook naar het overwegend positieve artikel uit De Standaard van 4 december 2010.

Dit artikel vermeldde wel een aantal kanttekeningen die mij zorgen baren. Niettegenstaande ECT volgens specialisten een beproefde methode is, heerst er bij de gewone mensen, maar vooral ook bij de artsen, veel onwetendheid over de behandeling met elektroshocks. Twee derde van de psychiaters die ECT toepassen, zou daar geen specifieke opleiding voor hebben gekregen. De ECT-behandelingen zouden ook niet in gespecialiseerde centra worden uitgevoerd, maar gewoon in de reguliere ziekenhuizen. Dat is bijzonder verontrustend, zeker omdat een slecht toegepaste ECT niet alleen meer bijwerkingen, maar ook minder succesvolle behandelingen tot gevolg heeft.

Volgens De Standaard kan men deze behandeling ook uitvoeren zonder de toestemming van patiënten. Het zou dan echter moeten gaan om een levensreddende ingreep.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Volgens De Standaard neemt het aantal behandelingen in ons land gestaag toe. Kan de minister mij een overzicht bezorgen van het aantal behandelingen van de afgelopen vijf jaar? Wordt die behandeling terugbetaald door het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV)?

2) Welke wetgeving, reglementering en / of ethische codes zijn van toepassing op de ECT-praktijk?

3) Hoe verhoudt deze behandeling zich tot de patiëntenrechten? Wordt het vereiste "informed consent" bij deze behandeling altijd nageleefd? Wordt de patiënt telkens uitvoerig ingelicht? Is er altijd toestemming van de patiënt vooraleer de behandeling daadwerkelijk wordt toegepast?

4) Kan de minister mij meedelen in welke omstandigheden een dwangbehandeling mogelijk is? Wat mag ik allemaal verstaan onder een "levensreddende ingreep"? Wat gebeurt er met wilsonbekwame patiënten? Kan ze mij de cijfers bezorgen van het aantal dwangbehandelingen met betrekking tot de toepassing van ECT in de afgelopen vijf jaar?

5) Is ze op de hoogte van klachten over deze therapie? Hebben de betrokken ombudsdiensten hier al klachten over ontvangen?

6) Kan ze mij bevestigen dat twee derde van de psychiaters die ECT toepassen daar geen specifieke opleiding voor hebben gekregen? Kan elke psychiater zich bedienen van deze methode of is er een bepaalde erkenning voor nodig? Is de minister ervan op de hoogte dat ook de voorstanders van ECT pleiten voor een aanvullende regelgeving (rond opleiding en standaardisatie)? Plant zij hieromtrent nieuwe initiatieven?

7) Beschikt ze over een overzicht van recente wetenschappelijke studies die de gevolgen van elektroconvulsietherapie op gefundeerde maatschappelijke wijze in kaart brengen? Bestaan er in België objectieve studies over deze praktijken? Zijn er in België monitoring- en evaluatiemechanismen geïmplementeerd met betrekking tot de toepassing van ECT?