Schriftelijke vraag nr. 5-5569

van Inge Faes (N-VA) d.d. 9 februari 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen

Spoorwegpolitie (SPC) - Werking - Personeel - Budget

Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
politie
officiële statistiek
geografische spreiding
metro

Chronologie

Vraag nr. 5-5569 d.d. 9 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De spoorwegpolitie (SPC) is een gespecialiseerde politiedienst, belast met de veiligheid, de levenskwaliteit en de politionele steun in het raam van het transport van personen en goederen via het spoor. De spoorwegpolitie kan door haar expertise, terreinkennis en rechtstreekse contacten met de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) en de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel (MIVB), steun bieden bij de voorbereiding en de uitvoering van doorzoekingen van de spoorweginfrastructuur en het Brusselse metronet. Daarnaast is er ook een specifiek team (Herscham) dat zich bezighoudt met de gemeenschap van de straatbewoners.

Teneinde de werking van de SPC op dit vlak te kaderen in het opsporingsonderzoek en zijn actoren, had ik graag antwoord op volgende vragen gekregen.

1) Hoeveel keer wordt het SPC gevat per jaar, en dit sinds 2005? Hoe zit de geografische spreiding (arrondissementeel/provinciaal?)

2) Kan dit uitgesplitst worden per soort tussenkomst?

3) In hoeveel gevallen was de tussenkomst succesvol?

4) Zijn aan de tussenkomsten kosten verbonden in het kader van een gerechtelijk onderzoek? Worden die aangerekend als gerechtskosten?

5) Hoe is de dienst samengesteld: personeelsleden, hun opleiding en hun taalrol?

6) Wat is het budget van de dienst, onderverdeeld in personeelskosten, werkingskosten en investeringen? Graag een overzicht per jaar sinds 2005.

Antwoord ontvangen op 25 april 2012 :

Vraag 1 

Gelieve hierbij het aantal inbreuken te willen vinden die werden geregistreerd door de diensten van de Spoorwegpolitie (SPC), per gerechtelijk arrondissement en per provincie. Het zijn de gegevens van de jaren 2005 tot en met 2010, alsook die van het eerste semester van 2011. Voor elk arrondissement/provincie werd de berekening van het totale aantal (of van het percentage) van de door SPC geregistreerde inbreuken weergegeven voor de jaren 2005 tot en met 2010 en het eerste semester van 2011. Bovendien vindt u ook een berekening van de evolutie van het aantal inbreuken tussen 2005 en 2010. 

Deze gegevens tonen aan dat het aantal door SPC geregistreerde inbreuken gedaald is van 20 312 in 2005 naar 16 220 in 2010 (ofwel een daling van 20 %). Voor de volledige periode van 2005 tot en met 2010 vinden we in de volgende gerechtelijke arrondissementen de cijfers waar SPC de meeste inbreuken heeft geregistreerd : het Brussels Gewest (19 gemeenten ; 62 912, of 57 % van het totaal), Antwerpen (9 875), Gent (6 575), Luik (6 040) en Brugge (3 543). Op provinciaal vlak lopen de cijfers gelijklopend met die van de gerechtelijke arrondissementen : het Brussels Gewest (62 912), Antwerpen (11 252), Henegouwen (7 709), Oost-Vlaanderen (7 142) en Luik (6 497). 

Te noteren valt dat het aantal (of de evolutie van het aantal) door SPC geregistreerde inbreuken niet enkel afhangen (van de evolutie) van het aantal reizigers die gebruik maken van het netwerk van deNationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (MIVB) (metro), maar ook van de effectieve capaciteit van de SPC-posten (het aantal politiemensen) en van de protocolakkoorden die met andere partners werden ondertekend aangaande het interventieterrein van SPC. Als voorbeeld kunnen de verhoogde cijfers van geregistreerde inbreuken in het Brussels Gewest waarschijnlijk worden verklaard door : (1) het hoog aantal politiemensen van SPC in het Gewest (256 effectieven en afgedeelden, of ongeveer 47 % van het totale effectief van SPC); (2) het hoog aantal reizigers die dagelijks naar of vanuit Brussel vertrekken of erdoor rijden; met andere woorden is Brussel het knooppunt van de Spoorwegen in België en zelfs de Europese Unie; (3) het interventiedomein van SPC, wat in Brussel groter is dan in de andere Gewesten (omdat ook treinen en metro worden samen gerekend). Bovendien is de daling van het aantal door SPC geregistreerde inbreuken (-20 % tussen 2005 en 2010) niet noodzakelijk te wijten aan een daling van de criminaliteit; een grotere aanwezigheid van SPC op het terrein (effect van afschrikking) en/of een daling van de effectieve capaciteit van SPC (vermindering van het aantal vaststellingen) kunnen bijvoorbeeld een dergelijke daling verklaren. 

Vraag 2 

Gelieve hierbij tevens een onderverdeling te willen vinden van de gegevens (totaal aantal inbreuken die door SPC werden geregistreerd voor de periode 2005-2010 en voor het eerste semester 2011) en dit per categorie van inbreuk. Voor elk van deze categorieën werd een berekening uitgevoerd van het totale aantal inbreuken die door SPC werden vastgesteld (en van het percentage dat deze vertegenwoordigen) en dit voor de periodes 2005-2010 en 2005-2011 (1ste semester) en daarboven een berekening van de evolutie van het aantal door SPC vastgestelde inbreuken tussen 2005 en 2010. 

Deze gegevens geven een beeld weer van de vijf voornaamste categorieën van inbreuken die door SPC werden geregistreerd. Dit zijn de volgende : (geklasseerd per opklimmende orde van belangrijkheid) : diefstallen en afpersing (43 % van de inbreuken), inbreuken tegen de wetgeving op de vreemdelingen (14 %), inbreuken met betrekking op het bezit en het gebruik van verdovende middelen (11 %), inbreuken tegen de fysische integriteit (5 %) en inbreuken tegen de openbare trouw (5 %). Met uitsluiting van de feiten waarvan het aantal inbreuken lager is dan 10, merken we dat de voornaamste daling van het aantal inbreuken zich situeert in de volgende categorieën : inbreuken tegen de strafwet (-93 %), openbare gezondheid (-91 %), identiteitskaart (-74 %), beschadiging van eigendom (-57 %), en bescherming van de persoon (-47 %). Daar tegenover werd een toename van een aantal inbreuken geregistreerd voor de volgende categorieën : andere bijzondere wetten (+14 %), inbreuk tegen andere morele waarden en gevoelens (+67 %), inbreuken tegen de fysieke integriteit (+28 %) en de jeugdbescherming (+7 %). 

Wij stippen aan dat de resultaten in parallel moeten gezien worden met de gegevens i.v.m. de toename van het reizigersverkeer op het net van de NMBS en het net van de M.I.V.B. (uitsluitend metro). Aangezien er een verhoging van het nationale reizigersverkeer werd waargenomen op de beide netten tussen 2005 en 2010, kan een dalende trend in de meeste inbreuken over dezelfde periode worden gezien als een positief resultaat dat te wijten is aan acties van SPC. Nochtans moet de interpretatie van deze gegevens met de nodige omzichtigheid worden gelezen , vermits de opmerkingen die in de vraag 1 werden geformuleerd eveneens gelden voor dit antwoord. (cf. laatste paragraaf van vraag 1 voor nadere uitleg). 

Vraag 3 

De afwezigheid van een nadere bepaling in de vraag met betrekking tot het welslagen van interventies laat jammer genoeg niet toe om een betrouwbaar antwoord te verstrekken (en vertaald in cijfers). Idealiter zou er een lijst met criteria moeten worden opgesteld die toelaat om een interventie als ‘geslaagd’ of ‘mislukt’ te definiëren teneinde te kunnen bepalen of de interventie al dan niet succesvol is verlopen.  SPC beschikt echter niet over dergelijke informatie (die toelaat om een interventie te bestempelen als succesvol of als mislukt). 

Ik informeer u van het feit dat de SPC, in het jaar 2011, is overgegaan tot 4 025 gerechtelijke aanhoudingen (3 778 in 2010; 4 488 in 2009 ; 4 751 in 2008), en tot 2 876 bestuurlijke aanhoudingen (3 030 in 2010; 4 621 in 2009; 4 271 in 2008), en tot 729 ter beschikkingstellingen van het Parket ( 628 in 2010; 599 in 2009; 744 in 2008). 

Vraag 4 

Indien de interventie een beroving van de vrijheid met zich meebrengt, zowel op gerechtelijk of bestuurlijk vlak, heeft de aangehouden persoon recht, volgens de wet op het politieambt, op medische bijstand en op een maaltijd tijdens de voorziene maaltijduren. Deze kosten zijn ten laste van de federale politie en worden dus niet meer beschouwd als gerechtelijke kosten, in ieder geval niet door het Brusselse gerecht. Enkel de zeer specifieke medische kosten kunnen eventueel nog beschouwd worden als gerechtelijke kosten, zoals bijvoorbeeld een botanalyse om de leeftijd van een minderjarige zonder identiteitsbewijs te kunnen bepalen. 

Vraag 5 

SPC bestaat momenteel uit 504 personeelsleden op de organieke tabel, waaronder een twintigtal burgerpersoneel is. Ongeveer de helft van dit personeel werkt in Brussel (metro, trein en internationale treinen) en de andere helft is verdeeld onder de 10 provincieposten van het land. De taalrolverdeling tussen Vlaanderen en Wallonië is ongeveer gelijk, maar er zijn momenteel iets meer Nederlandstaligen in Brussel. Alle personeelsleden moeten de drie luiken van een gespecialiseerde opleiding volgen van 242 uren die verband houden met de verschillende actieterreinen van SPC. Aan het einde van deze opleiding, bekrachtigd door een examen, wordt er een brevet SPC afgeleverd dewelke een prioriteit biedt tijdens selectieprocedures in mobiliteit, maar biedt geen specialisatietoelage. 

Vraag 6 

Hierbij tenslotte een overzicht van de werkingskosten van de eenheid, zowel op personeels- als logistiek vlak. De personeelskosten zijn beperkt tot de laatste drie jaren gezien de moeilijkheid en nodige tijd voor het realiseren van deze gevraagde berekeningen. 

Aantal geregistreerde misdrijven door de spoorwegpolitie (Federale politie), 2005 - 2011 (1ste semester)

Bron :FPF/CGOPB/Beleidsgegevens

Verwerking : FPF/DGA/SPC/Strategische analyse

- : < 10 misdrijven in 2005

Aantal geregistreerde misdrijven door de spoorwegpolitie (Federale politie), 2005 - 2011 (1ste semester)

Per provincie

Bron :FPF/CGOPB/Beleidsgegevens

Verwerking : FPF/DGA/SPC/Strategische analyse

- : < 10 misdrijven in 2005

Aantal geregistreerde misdrijven door de spoorwegpolitie (Federale politie), 2005 - 2011 (1ste sem.)

Per hoofdcategorie van geregistreerde criminaliteit

Bron :FPF/CGOPB/Beleidsgegevens

Verwerking : FPF/DGA/SPC/Strategische analyse

- : < 10 misdrijven in 2005

* Bron: NMBS

** Bron: MIVB

Nombre d'infractions enregistrées par la Police des chemins de fer (Police fédérale), 2005 - 2011 (1er semestre)

Par arrondissement judiciaire

Source : PFP/CGOPB/Données de gestion

Traitements : FPF/DGA/SPC/Analyse stratégique

- : < 10 infractions en 2005

Nombre d'infractions enregistrées par la Police des chemins de fer (Police fédérale), 2005 - 2011 (1er semestre)

Par province

Source : PFP/CGOPB/Données de gestion

Traitements : FPF/DGA/SPC/Analyse stratégique

- : < 10 infractions en 2005

Nombre d'infractions enregistrées par la Police des chemins de fer (Police fédérale), 2005 - 2011 (1er semestre)

Par catégorie d'infraction

Source : PFP/CGOPB/Données de gestion

Traitements : FPF/DGA/SPC/Analyse stratégique

- : < 10 infractions en 2005

* Source : SNCB

** Source : STIB