|
|
Centraal register van huwelijksovereenkomsten - Werking - Toegang
huwelijksrecht
invoer van gegevens
notaris
| 1/2/2012 | Verzending vraag |
| 2/5/2012 | Antwoord |
Sinds 1 september 2011 zijn alle huwelijkscontracten ingeschreven in een centraal register. Het gaat om een maatregel van administratieve vereenvoudiging om alle reeds beschikbare, maar in verschillende gemeenten verspreide informatie te hergroeperen. De contracten moeten door een notaris worden ingeschreven binnen de twee weken na het verlijden van de akte.
De notarissen hebben drie jaar de tijd om in het register alle bij hen verleden huwelijkscontracten en wijzigende akten waarvoor de twee echtgenoten nog in leven zijn, in te schrijven, ook al zijn ze sindsdien gescheiden.
Het register vermeldt alleen de gegevens van de persoon die een huwelijkscontract gesloten of laten wijzigen heeft voor een notaris en het stelsel dat hij heeft gekozen. De akte en haar inhoud blijven dus strikt privé.
De ingeschreven gegevens worden bewaard tot tien jaar na het overlijden van de persoon in kwestie. Wanneer de datum van overlijden niet gekend is, worden ze bewaard tot het ogenblik dat de persoon de leeftijd van honderdvijfentwintig jaar zou hebben bereikt.
De registratie van de nieuwe huwelijkscontracten en van de wijzigende akten kost 50 euro per echtpaar. Als er een fout is gemaakt bij de inschrijving en de gegevens moeten worden aangepast, kost dat 50 euro. Dat bedrag wordt aangerekend aan de notaris en niet aan de echtgenoten. De inschrijving van bestaande huwelijkscontracten daarentegen is gratis.
De notarissen, de gerechtsdeurwaarders en de autoriteiten kunnen dat register raadplegen. De eventuele schuldeisers zouden die mogelijkheid ook hebben als ze dat doen via een gerechtsdeurwaarder of een notaris. De echtgenoten zelf zullen toegang hebben tot het register door middel van de elektronische identiteitskaart. Die toepassing zou zich echter nog in de testfase bevinden.
Wat is de zin van registratie van de oude huwelijkscontracten door de notarissen als een echtpaar gescheiden is? Onder welke voorwaarden kan een notaris of een gerechtsdeurwaarder een schuldeiser informatie verstrekken over een huwelijkscontract? Worden de geregistreerde gegevens vernietigd na tien jaar, ook al is een erfeniskwestie nog niet opgelost? Welke bepalingen zullen worden ingevoerd om de mensen te laten weten dat zij de kosten van een laattijdige inschrijving niet moeten betalen? Welke sancties kan een notaris krijgen als hij de kosten voor de laattijdige inschrijving aanrekent aan zijn klanten?
De notarissen dienen in het centraal register voor huwelijksovereenkomsten alle huwelijksovereenkomsten en de wijzigingsakten in te schrijven die werden opgemaakt in een periode van dertig jaar voorafgaand aan de invoegetreding van het koninklijk besluit (KB) (1 september 2011) en waarvan de beide echtgenoten nog in leven zijn op het moment van de inschrijving.
De enige weerhouden voorwaarde is dus het in leven zijn van de twee echtgenoten. De burgerlijke staat van de echtgenoten heeft dus geen invloed op de inschrijving van deze aktes.
Voor de “oude” aktes werd beslist om geen onderscheid te maken op basis van de burgerlijke staat van de echtgenoten. Op het moment van de inschrijving zal de notaris er geen rekening mee moeten houden of de partijen wel nog of niet meer (of opnieuw) met elkaar zijn getrouwd. Deze keuze van de wetgever werd voornamelijk ingegeven door het idee een gemakkelijke behandeling van de inschrijvingen te bevorderen.
Op het juridische vlak kunnen wij hieraan toevoegen dat de inlichtingen betreffende het bestaan van een huwelijkscontract en het huwelijksvermogensstelsel van toepassing tijdens hun huwelijk nuttig blijven, zelfs na de echtscheiding van de echtgenoten.
Deze inlichtingen laten immers toe om na te gaan of bepaalde juridische akten op geldige wijze tot stand kwamen, rekening houdend met het huwelijksvermogensstelsel van de echtgenoten, of dat huwelijkse voordelen verworven blijven voor de ex-echtgenoten.
Deze inlichtingen zijn ook nuttig wanneer het huwelijksvermogensstelsel van de echtgenoten nog niet vereffend werd en dat het statuut, onverdeeld of niet, van de te vereffenen goederen bepaald moet worden.
De gegevens die werden opgenomen in het centraal register voor huwelijksovereenkomsten zijn toegankelijk voor de notarissen en de gerechtsdeurwaarders in het kader van de uitoefening van hun functie. Deze gegevens zullen dus slechts gebruikt kunnen worden in het kader van een dossier dat behandeld wordt door een notaris of een deurwaarder.
Artikel 11 van het koninklijk besluit bepaalt dat de toegang tot de gegevens uit het centraal register voor huwelijksovereenkomsten slechts kan worden uitgebreid naar de personen en instanties die toelating zullen krijgen bij koninklijk besluit dat wordt vastgesteld na overleg in de ministerraad en na advies van de commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
De inschrijvingsgegevens worden door de Koninklijke federatie van het Belgisch notariaat (KFBN). bewaard tot tien jaar na het overlijden van de persoon waarvan de gegevens worden bewaard, of, als de overlijdensdatum niet gekend is, tot het moment dat de persoon de leeftijd van 125 jaar zou hebben bereikt. De inschrijvingsgegevens zullen dus niet meer raadpleegbaar zijn na deze datum, aangezien ze niet meer in de databank van het centraal register voor huwelijksovereenkomsten zullen zitten.
Wij herinneren er toch aan dat de akten zelf niet zullen worden opgenomen in het register. Bijgevolg zullen de akten en hun eventuele werking blijven bestaan.
De tekst van het koninklijk besluit is duidelijk op dit vlak. De bepalingen in het koninklijk besluit betreffende de tarieven voor de inschrijving in de databanken moeten worden gelezen samen met de bepalingen in artikel 13 die de aanpassing van onvolledige of onjuiste gegevens behandelen.
De partijen kunnen gratis een aanpassing van de gegevens vragen indien blijkt dat de gegevens in het register onjuist of onvolledig zijn. De kosten zullen aangerekend worden aan de notaris of de instantie die belast was met de correcte en tijdige inschrijving krachtens artikel 5 van het koninklijk besluit.
Hieruit volgt dat de echtgenoten in geen enkel geval de kosten voor een laattijdige inschrijving moeten dragen, die dus ten laste vallen van de notaris of de instantie die heeft verzuimd deze inschrijving uit te voeren.
De notaris is onderworpen aan de tuchtoverheden en aan de notariële deontologie. Hij is gehouden aan de bepalingen van het koninklijk besluit wat betreft de facturatie van de inschrijvingskosten. Hij zou eventueel, in geval van een klacht, verplicht kunnen worden om de kosten terug te betalen evenals een schadevergoeding.