Schriftelijke vraag nr. 5-4567

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Wiegendood - Preventie - Cijfers - Evolutie - Gemeenschappen en gewesten

kindersterfte
officiële statistiek
voorkoming van ziekten

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3662
Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4404

Vraag nr. 5-4567 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Jaarlijks sterven nog tientallen kinderen als gevolg van wat men als wiegendood omschrijft. De gemeenschappen besteden hieromtrent veel aandacht aan de preventie.

Hierover de volgende vragen:

1) Hoeveel kinderen overleden er jaarlijks, voor de referteperiode 2001 - 2010, na een diagnose van wiegendood? Hoe evalueert en duidt de minister de evolutie van deze aantallen?

2) Hoe verhouden deze aantallen, voor de referteperiode, zich tussen de (1) de gemeenschappen en (2) de gewesten? Hoe evalueert en duidt de minister de evolutie van deze aantallen?

3) In welke mate kan men deze overlijdens koppelen aan sociaaleconomische en/of sociaal-culturele indicatoren?

4) In welke mate speelt het preventiebeleid van de gemeenschappen? Kunnen hier verschillen worden vastgesteld? Zo ja, welke en met welke redenen?

Antwoord ontvangen op 24 januari 2014 :

1 en 2. Wiegendood of het 'Sudden Infant Death Syndrome' (SIDS) is het onverwachte, niet te voorziene overlijden van een zuigeling die overigens in goede gezondheid verkeert, tijdens zijn slaap waarvoor geen andere doodsoorzaak aan het licht is gekomen. Wiegendood komt meestal voor tussen 1 en 18 maanden.  

De tabel in bijlage illustreert het aantal sterfgevallen te wijten aan het « syndroom van het plotse overlijden van een zuigeling » die tussen 2004 en 2008 geregistreerd zijn door de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. Voor elk van die 4 jaren is het mogelijk om de sterfgevallen afzonderlijk op te splitsen in sterfgevallen wegens het 'syndroom van het plotse overlijden van een zuigeling' (code R95) en ‘plotse dood, oorzaak onbekend’ (code R96), per Gewest, maar niet per Gemeenschap, aangezien die variabele niet opgenomen is in de formulieren voor aangifte van een overlijden. De selectie van de gevallen werd beperkt tot de sterfgevallen van rechtswege (met vaste woonplaats in België) waarbij de leeftijd tussen 28 dagen en 18 maanden ligt. Er dient te worden vermeld dat het plotse overlijden van een zuigeling (R95) als initiële oorzaak vóór 28 dagen voorkomt, maar die gevallen werden niet in aanmerking genomen. Plotse dood met onbekende oorzaak (R96) komt zeer vaak voor boven de 18 maanden, maar ook die gevallen werden niet in aanmerking genomen.   

Bijlage 1 : De incidentie van het onverwachte en onverklaarde overlijden van zuigelingen en kinderen (SIDS) is sterk afgenomen sedert de preventiecampagnes die in de jaren 1990 op touw gezet zijn, zowel in de Franse Gemeenschap als in het Vlaams Gewest. Het aantal plotse overlijdens is toen van 3 naar ongeveer 0,6 gegaan per duizend levende geboortes, en dat lijkt sinds de jaren 2000 stabiel te blijven. Die veeleer gunstige evolutie moet ons niet beletten om waakzaam te blijven. Preventieve acties blijven noodzakelijk op dat vlak, dat zoals u weet onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen valt. 

Sinds 1 februari 2007 vergoedt de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging 3 verstrekkingen met betrekking tot het onverwachte en om medisch onverklaarbare redenen overlijden van een kind van minder dan 18 maanden. Het betreft het transport van het overleden kind vanaf de plaats van overlijden naar de instelling waar een autopsie zal worden uitgevoerd, de autopsie die door een patholoog-anatoom wordt uitgevoerd en de psychologische ondersteuning van de ouders en het gezin. 

In bijlage 2 vindt u het aantal gefactureerde gevallen waarin een autopsie door een patholoog-anatoom werd uitgevoerd in de periode van 2007 tot 2010 uitgesplitst per gewest, provincie en arrondissement en per sociaal statuut (nomenclatuurnummer 775294 -775305). 

We kunnen vaststellen dat het aantal gevallen dat per jaar wordt gefactureerd zeer laag is en beperkt is tot Vlaanderen. Er dient opgemerkt te worden dat deze gegevens niet alle gevallen van wiegendood omvatten gezien de ouders het recht hebben om de autopsie te weigeren (artikel 3 van de wet van 26 maart 2003 houdende regeling van de autopsie na het onverwachte en medisch onverklaarde overlijden van een kind van minder dan achttien maanden). 

3. De koppeling kan, minstens gedeeltelijk, gemaakt worden op het niveau van de aangiften van geboorte en overlijden (communautaire en gewestelijke bevoegdheid). Gelet op het heel kleine aantal geïnventariseerde gevallen, is het niet mogelijk conclusies te trekken over een eventueel verband met socio-economische of socioculturele indicatoren of met eventuele preventiemaatregelen die de gemeenschappen op dit vlak hebben genomen. Ik wijs u ook op de voorwaarden waaraan dergelijke koppeling van sociale en culturele karakteristieken zou moeten voldoen in het kader van de wet verwerking persoonsgegevens. U kan informatie opvragen bij de bevoegde autoriteiten van de gefedereerde entiteiten over deze persoonsgebonden materie.  

4. Voor uw vierde vraag, met betrekking tot verschillen in preventiebeleid tussen gemeenschappen en de gebeurlijke impact ervan op de incidentie van wiegedood, ben ik zo vrij u door te verwijzen naar de bevoegde autoriteiten van de gefedereerde entiteiten.

Bijlage 1 

Bijlage 2