Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4335

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Afghanistan - Afghanistan-conferentie - Belgische engagementen - Evolutie - Verkiezingen - Exit-scenario

internationale conferentie
Afghanistan
ontwikkelingshulp

Chronologie

23/12/2011Verzending vraag
3/2/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-4336

Vraag nr. 5-4335 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In Bonn vond in december een conferentie omtrent Afghanistan begonnen met deelname van de ministers van Buitenlandse Zaken en hoge vertegenwoordigers van vijfentachtig landen, alsmede zestien internationale organisaties. Hoewel de Afghanistan-conferentie diende om de Afghanen gerust te stellen dat ze niet aan hun lot zullen worden overgelaten na de terugtrekking van de buitenlandse troepen in 2014, blijft de buitenwereld zeer verdeeld over Afganistan. De Afghaanse bevolking vreest voor een herhaling van het scenario van begin jaren 1990, toen de westerse landen zich terugtrokken van zodra het toenmalige Sovjetbewind in Kabul was gevallen. Dit mondde uit in de heerschappij van de Taliban.

Volgens president Karzai is de jonge Afghaanse democratie nog uiterst kwetsbaar. Armoede en onderontwikkeling vormen nog steeds de grootste uitdaging. Naast de afwachtende houding van toeristen, eist dergelijke onzekerheid zijn tol op het welzijn van de bevolking. Daarnaast zorgt dit voor een negatief effect op de hervorming en de ontwikkeling van de Afghaanse samenleving.

In dit kader had ik graag volgende vragen voorgelegd aan de geachte ministers:

1) Hoe staat u tegenover de politieke beloftes van de Afghanistan-conferentie, rekening houdende met de sterk verdeelde internationale reacties rond de oorlog in Afghanistan? Welke engagementen heeft ons land aangegaan en kan u dit concreet toelichten wat budgetten en concrete projecten betreft?

2) Hoe evalueert u de uithaal van president Karzai naar de internationale gemeenschap, inzake het negatieve effect op de hervorming en de ontwikkeling van de Afghaanse samenleving? Hoe ziet u dit evolueren na 2014?

3) Het gevaar bestaat immers dat de Taliban na uitschakeling terug kan komen, en deze vorderingen teniet kan doen. Welke acties zullen worden ondernomen om dergelijk scenario te vermijden en om de rechtmatigheid van de Afghaanse parlementsverkiezingen van 2014 te vrijwaren? Welke concrete bijdrage levert België hieraan?

4) Hoe ziet u de kansen voor Afghaanse vrouwen om deel te nemen aan deze verkiezingen in 2014, en hoe evalueert u het sluipende gevaar dat de Taliban dit verhindert? Welke rol kan én gaat België hier vervullen?

5) Meent u dat het exit-scenario uit Afghanistan haalbaar is in het licht van de vele problemen die nog niet zijn opgelost? Kan u toelichten?

Antwoord ontvangen op 3 februari 2012 :

1. De Europese Unie (EU) ging op de conferentie van Bonn de verbintenis aan Afghanistan te blijven steunen. Op deze conferentie zegden de EU of ons land geen bedragen toe. België zal in het kader van zijn verbintenissen binnen de EU, de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa (OVSE) en de Verenigde Naties steun verlenen aan de wederopbouw en de ontwikkeling van Afghanistan. Ik ben voornemens in 2012 de bedragen te handhaven die de vorige jaren voor dit land werden vastgelegd.

2. De bevordering van democratie en goed bestuur is en blijft een van de pijlers van de Belgische steun aan de ontwikkeling in Afghanistan. De projecten worden geëvalueerd op basis van de mate waarin ze deze doelstellingen helpen verwezenlijken. Tijdens bilaterale bezoeken, met name van de eerste ministers Van Rompuy en Leterme in 2009, gaf België President Hamid Karzaï te kennen dat onze steun aan Afghanistan onder meer afhankelijk is van de verbintenissen die Afghanistan aangaat op het gebied van goed bestuur en corruptiebestrijding. Deze boodschap geldt nog steeds in 2012. De Belgische samenwerking met Afghanistan zal zich toespitsen op projecten die dit goed bestuur verankeren.

3. Het gevaar waar u het over hebt, is niet denkbeeldig. De EU en België steunen het proces dat momenteel aan de gang is om de weg te effenen voor een verzoening met de gewapende opstandelingen. De minister van Ontwikkelingssamenwerking en ikzelf stellen alles in het werk om vooral duurzame projecten te steunen, die niet noodzakelijkerwijze verbonden zijn met de huidige regering maar die de staatsstructuren en het maatschappelijk middenveld sterker maken.

4. België steunt projecten inzake de rechten van de mens en de rechten van vrouwen alsmede projecten die verband houden met onderwijs, meer bepaald onderwijs van meisjes. Ik zal het niet ontkennen: het is inderdaad niet ondenkbaar dat de vooruitgang op het gebied van de rechten van vrouwen na het vertrek van de buitenlandse troepen en ontwikkelingswerkers ongedaan wordt gemaakt of zelfs teruggedraaid wordt. Toch is het zo dat de instandhouding en de versterking van de rechten van vrouwen in Afghanistan hoog op de agenda staan van de Verenigde Naties en de EU, die hierin worden gesteund door België.

5. De staten die lid zijn van de International Security Assistance Force (ISAF) zijn voornemens hun gevechten troepen tegen eind 2014 uit Afghanistan terug te trekken, met dien verstande dat ze het land ook na deze datum ontwikkelingshulp zullen blijven verlenen en er een aantal militairen in het land zullen blijven om ondersteuning en opleiding te verstrekken. De regering zal ervoor zorgen, in volle samenwerking met haar partners van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), EU, en VN, dat een strategie en een kalender bepaald worden voor de terugtrekking van de Belgische troepen uit Afghanistan vanaf 2012.