Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4146

van Inge Faes (N-VA) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Tijdelijke tatoeages - Henna - Parafenyleendiamine - Allergische reacties - Controles - Wetgeving

haar- en schoonheidsverzorging
cosmetisch product
giftige stof
allergie

Chronologie

23/12/2011Verzending vraag
13/2/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-2987

Vraag nr. 5-4146 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Tijdelijke tatoeages zijn erg populair bij jongeren en worden tijdens de zomermaanden op stranden, evenementen en festivals aangeboden door rondtrekkende artiesten. Ook in de grote toeristische centra in het buitenland behoren ze vaak tot het vaste aanbod voor de vakantiegangers.

Deze "tijdelijke" tatoeages zijn niet zonder gevaar omdat de gebruikte producten mogelijk parafenyleendiamine (PPD) kunnen bevatten. PPD doet de tekening sneller drogen en maakt ze donkerder. Volgens de Europese richtlijnen is het verboden om PPD rechtstreeks op de huid aan te brengen. In de Belgische wetgeving, met name het koninklijk besluit (KB) van 15 oktober 1997 betreffende cosmetica, zoals aangepast door het KB van 4 maart 2010, wordt PPD toegelaten onder bepaalde voorwaarden in haarkleurmiddel (met een maximale concentratie tot 6 %) maar verder is er geen sprake van een mogelijk gebruik rechtstreeks op de huid. PPD kan inderdaad zeer ernstige allergische reacties veroorzaken. PPD wordt naast het gebruik in haarkleurmiddelen ook gebruikt in textielkleurstoffen en rubber- en kunststofproducten.

Om de problematiek van het gebruik van PPD bij tijdelijke henna tatoeages in kaart te brengen had ik graag volgende cijfers gekregen:

1) Hoeveel controles doet de dienst Cosmetica van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid specifiek naar het gebruik van parafenyleendiamine (PPD) in henna tatoeages, dit per jaar sinds 2005?

2) Hoeveel vaststellingen van het gebruik van parafenyleendiamine in producten bestemd voor tatoeages doet de dienst Cosmetica van de FOD Volksgezondheid, dit per jaar sinds 2005?

3) Hoeveel gevallen van allergie ten gevolge van gebruik van henna (dat PPD bevat) werden gerapporteerd, dit per jaar sinds 2005? Zijn er minder gevallen van allergie ten gevolge van gebruik van henna (dat PPD bevat) gekend sedert de in voege treding van het KB van 4 maart 2010 tot wijziging van het KB van 15 oktober 1997 betreffende cosmetica?

Antwoord ontvangen op 13 februari 2012 :

1)-2) Controlecijfers voor zwarte henna in de periode 2005-2010, en de aantallen vastgestelde producten voor tijdelijke tatoos met parafenyleendiamine (PPD):

In 2005

170 controles

waaronder 4 gevallen van producten met PPD

In 2006

60 controles

waaronder 2 gevallen van producten met PPD

In 2007

50 controles

en geen vaststellingen van producten met PPD

In 2008

55 controles

waarbij 1 geval van producten met PPD

In 2009

60 controles

en geen vaststellingen van producten met PPD

In 2010

75 controles

en geen vaststellingen van producten met PPD

In 2011

50 controles

waaronder 2 gevallen van producten met PPD

Voornamelijk festivals, markten, pretparken, tatoo shops en drukke plekken aan de kust werden gecontroleerd. Tijdelijke tatoeages worden vooral in de zomer aangeboden.

In het voorjaar 2005 gaf de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid voor het eerst een persbericht uit om te wijzen op het gevaar van allergie bij een tatoo met zwarte henna. Een kleine informatiecampagne omvatte het informeren van lokale overheden (gemeentebesturen) en organisatoren van evenementen.

In de daarop volgende jaren heeft de FOD Volksgezondheid telkens een persbericht gepubliceerd in het voorjaar, met de bedoeling om vakantiegangers te waarschuwen voor het gebruik van zwarte henna. Deze tijdelijke tatoeages worden immers vaak aangeboden in zonnige vakantiebestemmingen.

Vanaf 2007 stelt de dienst inspectie vast dat henna-tatoeages minder vaak aangeboden worden op festivals, jaarmarkten, enz. dan in 2005. Er zijn wel plaatsen waar de henna-tatoeages populair blijven door de jaren, zoals festivals met wereldmuziek en aan de kust. In augustus 2011 waren er twee vaststellingen van PPD in producten voor tijdelijke tatoos aan de Belgische kust. Een van deze vaststellingen werd gedaan op basis van een klacht, waarbij een jongere allergisch reageerde op een tijdelijke tatoo.

Omwille deze klacht en vaststellingen, publiceerde de FOD Volksgezondheid in augustus opnieuw een waarschuwing voor zwarte henna via een persbericht.

3) Wat het aantal gerapporteerde gevallen van allergie door zwarte henna betreft, moet ik erop wijzen dat dit soort klachten slechts zeer uitzonderlijk aan FOD Volksgezondheid gemeld worden. Vaak gaat het om klachten die optreden na een tatoeage die in het buitenland gezet werd. De betrokken personen gaan wel te rade bij huisartsen en dermatologen.

Pas in 2011 ontving de FOD Volksgezondheid een melding van een allergische reactie op een tatoo die aan de Belgische kust werd gezet.

Of er minder gevallen van allergie ten gevolge van zwarte henna zijn, is moeilijk te evalueren, omdat deze gevallen niet systematisch gerapporteerd worden.

Artsen worden aangemoedigd om ernstige gezondheidsklachten ten gevolge van cosmetica te melden, maar bij tatoeages die in het buitenland gezet werden, zal de arts minder geneigd zijn om dit aan de Belgische overheid te melden.

Het koninklijk besluit van 4 maart 2010 tot wijziging van het koninklijk besluit van 15 oktober 1997 betreffende cosmetica voert een wijziging in van de waarschuwingsteksten op haarkleurmiddelen, waarbij extra gewezen wordt op mogelijke allergieën door contact met zwarte henna. Volgens de cosmeticawetgeving is PPD trouwens verboden in producten voor de huid.

Het is nog te vroeg om eventuele effecten van aangepaste waarschuwingsteksten op haarkleurmiddelen vast te stellen. Er is een wettelijke overgangsperiode tot 31 oktober 2012 voor de nieuwe waarschuwingen op haarkleurmiddelen in de handel.

De FOD Volksgezondheid is van plan dit jaar een informatiecampagne bij touroperators en in Belgische toeristische trekpleister te voeren. De controlecampagne zal natuurlijk eveneens verdergezet worden.