Schriftelijke vraag nr. 5-3991

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 28 december 2011

aan de minister van Justitie

Personenwagens - Kilometertellers - Vervalsing

automobiel
meetapparaat
fraude
officiële statistiek
geografische spreiding

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-141

Vraag nr. 5-3991 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Er zou in ons land nogal wat gesjoemeld worden met de kilometertellers van personenwagens.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1.Hoeveel gevallen van vervalsing van kilometertellers werden er in 2007, 2008, 2009 en 2010 vastgesteld door de Belgische autokeuringscentra (opgesplitst per gewest) ?

2.Hoeveel van deze gevallen (opgesplitst per gewest) werden door de keuringscentra overgemaakt aan de politie of aan het parket?

3.In hoeveel van de gevallen (opgesplitst per gewest) kwam het tot een strafrechtelijk vervolg?

4.In hoeveel gevallen (opgesplitst per gewest) werd overgegaan tot inbeslagname en/of verbeurdverklaring van het voertuig?

5.Kan aan de politie of aan het parket geen instructie worden gegeven om de voertuigen waarvan onomstotelijk wordt vastgesteld dat de kilometerteller werd vervalst, onmiddellijk in beslag te nemen?

6.Welke initiatieven heeft de regering al genomen om deze praktijken een halt toe te roepen?

Antwoord ontvangen op 30 maart 2012 :

Op grond van de inlichtingen die mij door het parket bij het Hof van beroep te Bergen en de vzw Car-Pass werden overgemaakt, kan ik de volgende elementen van antwoord meedelen.

Antwoord vraag 1.

Hieronder vindt u het aantal gevallen waarbij de kilometerteller zeer waarschijnlijk werd teruggedraaid naar aanleiding van een verkoop van een tweedehands wagen (zoals deze gepubliceerd worden in de respectievelijke jaarverslagen van de vzw Car-Pass).

• 2007: nog geen cijfers beschikbaar

• 2008: 1 614

• 2009: 1 395

• 2010: 1 393 (= 0,20 % van de nationale verkopen).

Het betreft hier de gevallen waarbij de kilometerstand bij de keuring voor verkoop significant lager is dan de meest recente kilometerstand opgeslagen in de databank van de vzw Car Pass. De fraude vindt immers in de overgrote meerderheid van de gevallen plaats op het ogenblik dat het voertuig van eigenaar verandert. Vóór de invoering van het Car-Pass systeem werd het aantal fraudegevallen op ongeveer 60 000 per jaar geschat.

Deze cijfers houden geen rekening met de mogelijke fraude bij ingevoerde tweedehands wagens, aangezien in deze gevallen de kilometerhistoriek niet bekend is. Uit steekproeven die de vzw Car-Pass in het verleden getrokken heeft, blijkt dat het fraudepercentage met ingevoerde wagens beduidend hoger is en gemakkelijk 10 tot 20 % bedraagt (in vergelijking dus met de 0,20 %).

Jammer genoeg is ook fraude met uitgevoerde wagens schering en inslag. De vzw Car-Pass verleende in december 2008 zijn medewerking aan een onderzoek van de Franse DGCCRF (Direction générale de la concurrence, de la consommation et de la répression des fraudes) naar kilometerfraude met voertuigen die uit België waren ingevoerd. Van 1 126 voertuigen werd de kilometerstand bij de invoer van het voertuig in Frankrijk, vergeleken met de recentste kilometerstand in de databank van de vzw Car-Pass. Bij niet minder dan 487 (43,3 %) bleek er met de teller geknoeid te zijn. De gemiddelde fraude bedroeg 91 000 km. Vandaar dat een internationale aanpak van het probleem dringend gewenst is.

Antwoord vraag 2.

Betreffende de gevallen van vervalsing van kilometertellers overgemaakt door de keuringscentra aan de politie of aan het parket, beschik ik over geen cijfers.

Antwoord vraag 3 & 4.

De gegevensbank van het college van procureurs-generaal omvat de geregistreerde zaken onder de preventiecode “68O - Tromperie sur le kilométrage des véhicules / Bedrog van kilometerstand met voertuigen”. Volgende antwoordelementen kunnen worden aangebracht:

• Het aantal zaken van fraude met de kilometerteller dat tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010 bij de correctionele parketten, per hof van beroep is ingestroomd.

• De vooruitgangsstaat van deze zaken van fraude met de kilometerteller op 10 juli 2010, opgesplitst per rechtsgebied van het Hof van beroep, toegespitst op het door de correctionele rechtbank uitgesproken type vonnissen.

Het aantal inbeslagnemingen en verbeurdverklaringen van voertuigen kan aan de hand van de gegevensbank van het college van procureurs-generaal niet worden achterhaald.

Alvorens de door de statistische analisten van het college van procureurs-generaal uit de gegevensbank gehaalde kwantitatieve gegevens nader te bekijken, moeten volgende opmerkingen worden geformuleerd om het veld van de gevoerde onderzoeken af te bakenen:

1. De cijfergegevens in de hieronderstaande tabellen komen uit de gegevensbank van het college van procureurs-generaal die aan de hand van de registraties van de correctionele afdelingen van de parketten bij de rechtbanken van eerste aanleg (REA/TPI-systeem) wordt aangevuld. Deze gegevens stemmen overeen met de toestand van de gegevensbank op 10 juli 2010.

2. Op 28 "eersterangsparketten" in ons land (27 parketten van eerste aanleg + federaal parket), voeren er 27 de correctionele zaken in het geïnformatiseerde REA/TPI-systeem in. Het parket van Eupen doet dit niet omdat er geen Duitstalige versie van het systeem bestaat.

3. De gegevens die werden gebruikt om deze vraag te beantwoorden hebben enkel betrekking op misdrijven die door meerderjarigen werden gepleegd. De versnelde procedures tegen minderjarigen worden door de afdelingen "jeugd" van de parketten behandeld. Hierover beschikken de statistische analisten nog niet over bruikbare gegevens.

4. Het informaticasysteem voorziet in de mogelijkheid een voornaamste tenlastelegging en secundaire tenlasteleggingen te registreren. De zaken die in onderstaande tabellen in rekenschap worden genomen hebben betrekking op misdrijven die geïdentificeerd zijn op basis van de volgende voornaamste of secundaire tenlasteleggingscode:

“68O - Bedrog van kilometerstand met voertuigen”.

Er moet worden opgemerkt dat elke zaak evenwel slechts een keer wordt geteld.

5. Via tenlasteleggingscode “68O” kunnen de zaken met betrekking tot de vervalsing van tellers worden geselecteerd. Deze hebben betrekking op alle soorten voertuigen.

6. De door de statistische analisten van het college van procureurs-generaal uit de gegevensbank gehaalde informatie wordt hieronder in drie tabellen voorgesteld:

• In de eerste tabel in bijlage wordt het aantal zaken van fraude met de kilometerteller weergegeven dat bij de correctionele parketten (met inbegrip van het federaal parket) tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010 is ingestroomd. Deze gegevens worden per rechtsgebied opgesplitst, in functie van het jaar van instroom van de zaak.

• In een tweede tabel in bijlage is de vooruitgangsstaat van deze zaken opgenomen (toestand per 10 juli 2010). De gevoegde zaken worden in deze tabel volgens de vooruitgangsstaatrubriek van de respectieve moederzaak opgesplitst.

• In de derde tabel in bijlage worden de door de correctionele rechtbanken uitgesproken vonnissen in zaken van fraude met de kilometerteller geïnventariseerd. Deze worden per rechtsgebied en per type uitgesproken vonnis opgesplitst (veroordeling, vrijspraak, enz.). De gevoegde zaken worden in deze tabel per type vonnis van de respectieve moederzaak opgesplitst.

De strafzaak is in de drie tabellen de teleenheid. In eenzelfde zaak kunnen een of meerdere verdachten voorkomen.

Zoals blijkt uit de eerste tabel in bijlage, zijn er tijdens deze drie jaar en een half in totaal 352 onderzochte zaken ingestroomd. 77,84 % kwam uit het rechtsgebied Gent (waarvan 225 van het arrondissement Gent). Hoewel het rechtsgebied Gent het hoogste percentage van ingestroomde zaken ter zake heeft, werd er geen zaak van dit type in het eerste semester van 2010 vastgesteld. Bij het federaal parket is geen enkele zaak tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010 ingestroomd.

In tabel 2 in bijlage wordt de vooruitgangsstaat van zaken van “fraude met de kilometerteller” weergegeven die bij de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010, per rechtsgebied, zijn ingestroomd. Op 10 juli 2010 bevond 37,78 % van deze zaken zich in vooronderzoek, 41,76 % was zonder gevolg gesteld en 12,51 % was in onderzoek of in een verder stadium van de strafrechtspleging.

Van de 147 zonder gevolg gestelde zaken op 10 juli 2010 werd 59,86 % zonder gevolg gesteld voor technische reden (waarvan, op alle zonder gevolgstellingen, 22,45 % wegens geen misdrijf en 31,29 % omwille van onvoldoende bewijzen). Op 57 zonder gevolg gestelde zaken voor opportuniteitsredenen, werden 32 (of met andere woorden 21,77 % van alle zonder gevolgstellingen) per 10 juli 2010 zonder gevolg gesteld wegens de overschrijding van de redelijke termijn.

Op 352 zaken van fraude met de kilometerteller werden er 111 gevoegd. Deze zaken zijn in tabel 2 opgenomen onder de vooruitgangsstaat die aan hun moederzaak op 10 juli 2010 was toegekend. 48 waren in vooronderzoek, 44 werden zonder gevolg gesteld, één had de vooruitgangsstaat ‘minnelijke schikking’, één was in onderzoek, één was in het stadium van de Raadkamer en 16 (of met andere woorden 14,41 % van de gevoegde zaken) zaten onder dagvaarding en vervolg.

De verschillende mogelijke vooruitgangstaten zijn:

1. Deze categorie bevat alle zaken die op 10 juli 2010 nog in het voorafgaande vooronderzoek waren.

2. De zonder gevolgstelling is een voorlopige beslissing om af te zien van vervolging waardoor een einde wordt gesteld aan het vooronderzoek. De beslissing tot zonder gevolgstelling is steeds voorlopig. Zolang de openbare vordering niet is vervallen, kan de zaak opnieuw worden geopend.

3. Deze rubriek bevat de zaken die op 10 juli 2010 ter beschikking waren gesteld. Zolang ze niet terugkeren naar het parket-verzender, blijven de zaken in deze vooruitgangsstaat bij het parket van oorsprong. Ze kunnen door dit parket dus als afgesloten worden beschouwd. Deze zaken worden onder een ander nummer bij het parket van bestemming geopend.

4. Deze categorie bevat de zaken waarin een minnelijke schikking is voorgesteld en die wachten op een eindbeslissing (met inbegrip van deels betaalde minnelijke schikkingen), de zaken die werden afgesloten door het betalen van de minnelijke schikking en voor welke de strafvordering vervalt en, ten slotte, de zaken voor dewelke een minnelijke schikking werd geweigerd maar die sindsdien nog niet naar een nieuwe vooruitgangsstaat zijn geëvolueerd.

5. Deze categorie bevat de zaken voor welke een gerechtelijk onderzoek is ingesteld en die nog niet werden vastgesteld voor behandeling door de raadkamer.

6. De rubriek raadkamer bevat de zaken vanaf de fase van de regeling van de rechtspleging tot op het tijdstip waarop eventueel een rechtsdag voor de correctionele rechtbank wordt bepaald. De zaken waarin is afgezien van vervolging behouden deze vooruitgangsstaat.

7. De rubriek rechtstreekse dagvaarding en vervolg bevat de zaken waarin er sprake is van een dagvaarding of een beslissing na de dagvaarding. Het betreft zaken waarbij sprake is van een dagvaarding, een rechtsdag voor de correctionele rechtbank werd bepaald, er een vonnis, verzet, hoger beroep, enz. is.

De gegevens in tabel 3 in bijlage stemmen overeen met de toestand van de gegevensbank op 10 juli 2010. Op een later tijdstip kunnen, in het kader van deze zaken, andere beslissingen genomen zijn. Deze tabel geeft bovendien beslissingen weer op het niveau van de strafzaak. Bijgevolg zal, wanneer meerdere verdachten in eenzelfde zaak betrokken zijn, slechts de zwaarste beslissing worden weerhouden.

Op 38 zaken in tabel 2 in bijlage die zich in de vooruitgangsstaat “dagvaarding en vervolg” op 10 juli 2010 bevonden, werd slechts een vonnis voor 32 zaken uitgesproken. Deze 32 berechte zaken hadden betrekking op 38 verdachten. Op deze 32 zaken werden 13 veroordelingen, 10 vrijspraken en 8 opschortingen door de correctionele rechtbank uitgesproken. De verhoudingen van de verschillende soorten vonnissen voor een welbepaald rechtsgebied kunnen door het beperkte aantal vaststellingen niet worden vergeleken.

Antwoord vraag 5.

Onverminderd de toepassing van het Strafwetboek wordt de bestraffing van fraude met de kilometerteller geregeld door de Wet van 11 juni 2004 en haar uitvoeringsbesluiten. Volgens deze Wet is de Federale Overheidsdienst ( FOD) Economie bevoegd voor het vaststellen van de fraudes en het bestraffen ervan. De ambtenaren van de FOD Economie zijn onder meer bevoegd voor het rechtstreeks voorstellen van een minnelijke schikking aan de overtreders. Bijgevolg worden, van alle door de FOD Economie vastgestelde zaken, enkel de zaken voor dewelke de overtreders een minnelijke schikking hebben geweigerd aan de parketten gemeld.

Ik wil u graag meedelen dat inbeslagneming van voertuigen volgens de huidige wetgeving mogelijk is zowel binnen een opsporingsonderzoek als binnen een gerechtelijk onderzoek. Artikels 35 en 89 van het wetboek van strafvordering bepalen dat de procureur des Konings en de onderzoeksrechter alle zaken die schijnen vatbaar te zijn voor verbeurdverklaring en alles wat kan dienen om de waarheid aan de dag te brengen in beslag kunnen nemen.

Antwoord vraag 6.

Om de vervalsing van kilometertellers te bestrijden werd zoals al genoemd de wet van 11 juni 2004 tot beteugeling van bedrog met de kilometerstand van voertuigen aangenomen. Daarnaast werd in het jaar 2006 de vzw Car-Pass opgericht die de kilometerstand van de voertuigen registreert.

De problematiek van vervalsing van de kilometertellers wordt nauwgezet opgevolgd door het Nationaal Overlegplatform Autocriminaliteit (N.O.A.).

Bijlage

Tabel 1: Aantal zaken van “fraude met de kilometerteller” dat bij de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010 is ingestroomd, per rechtsgebied en per jaar van instroom (a & % in kolom).

Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal - statistische analisten

Tabel 2: Vooruitgangsstaat op 10 juli 2010, datum van de laatste extractie uit de gegevensbank, van zaken van “fraude met de kilometerteller” die bij de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010, per rechtsgebied zijn ingestroomd. De gevoegde zaken worden per vooruitgangsstaat van de respectieve moederzaak opgesplitst (a en % in kolom).

Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal - statistische analisten

Tabel 3: Aantal zaken van “fraude met de kilometerteller” dat bij de correctionele parketten tussen 1 januari 2007 en 30 juni 2010 is ingestroomd en voor dewelke een vonnis door de correctionele rechtbank werd uitgesproken. Gegevens in functie van het rechtsgebied en het type uitgesproken vonnis (a en % in kolom).

Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal - statistische analisten