Schriftelijke vraag nr. 5-3972

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 23 december 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken

Graafwerken - Gaslekken - Maatregelen

gasdistributie
vervoer per pijpleiding
bouwtechniek
brandbestrijding

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-217

Vraag nr. 5-3972 d.d. 23 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De brandweer moet geregeld uitrukken voor een gaslek bij graafwerken. Bij die werkzaamheden wordt vaak een gasleiding geraakt en dat gaslek moet dan worden gedicht. Wanneer het om lagedrukleidingen gaat, blijft het gevaar doorgaans beperkt.

Bij de aanleg van gasleidingen zou soms een soort PVC-buis worden gebruikt. Bij schokken of plotse bewegingen zouden die buizen bij een plotse druk sneller barsten. Graafmachines of werkzaamheden in de onmiddellijke buurt van de leidingen kunnen al een lek in de leidingen veroorzaken.

Graag kreeg ik een antwoord op volgende vragen:

1) Heeft de minister cijfers over het aantal keer dat de brandweer in ons land in 2007, 2008, 2009 en de eerste helft van 2010 diende uit te rukken voor gaslekken bij graafwerken? Kan zij tevens meedelen welk gevaar daaraan verbonden was?

2) Erkent zij dat PVC-buizen werden gebruikt bij de aanleg van gasleidingen en dat die buizen lek slaan bij werkzaamheden?

3) Kan zij meedelen welke maatregelen de laatste drie jaar werden genomen? Acht zij nog verdere initiatieven noodzakelijk? Zo ja, welke?

Antwoord ontvangen op 16 juli 2012 :

Het geachte lid vindt hierna het antwoord op zijn vragen. 

Onze diensten beschikken niet over cijfers voor het aantal interventies van de brandweer voor gaslekken bij graafwerken. Ze beschikken lokaal over cijfers maar het is niet mogelijk een nationaal totaal te hebben. Voor een deel van de provincies gaan de beschikbare cijfers over het totaal aantal interventies voor gaslekken, voor een andere deel voor aardgas en LPG lekken, ofwel is er geen cijfer beschikbaar. 

Op basis van de cijfers die wel beschikbaar zijn, is het toch mogelijk af te leiden dat het minimum aantal interventies voor gaslekken voor de jaren van 2007 tot 2010 de volgende zijn : 

Het cijfer 493 (3/10) bijvoorbeeld betekent dat het aantal interventies voor gaslekken gekend is voor drie provincies en dat het totaal aantal interventies voor gaslekken van deze drie provincies 493 is. 

In totaal zijn er 10 provinciale 100 of 112 centra. Er is actueel geen 100 of 112 centrum in de provincie Waals-Brabant. De oproepen voor interventies in deze provincie worden door de 100 centra behandeld van de provincies Henegouwen, Namen en Luik. 

Op basis van de cijfers in verband met het aantal lekken aardgas en LPG, is het mogelijk af te leiden dat het minimum aantal interventies voor lekken aardgas en LPG voor de jaren van 2007 tot 2010 de volgende zijn : 

Op basis van de gedeeltelijke cijfers over het aantal gaslekken ofwel over het aantal lekken aardgas of LPG hebben we een beperkte indicatie over het risico dat er een ontploffing is. 

Op basis van deze gedeeltelijke cijfers, is het risico percentage dat er bij een gaslek een ontploffing gebeurt,  het volgende :  

Op basis van de gedeeltelijke cijfers over het aantal lekken aardgas en LPG, is het percentage risico dat een ontploffing gebeurt bij lek van aardgas of LPG, het volgende :  

Onze diensten hebben Fluxys en Synergrid (de federatie van de netbeheerders elektriciteit en aardgas in België) gecontacteerd. Ze hebben hen de volgende informatie meegedeeld:

In België zijn de gasleidingen hoofdzakelijk de eigendom van Fluxys, die voor het gasvervoer zorgt, en van de distributienetbeheerders voor aardgas. Er zijn ook andere gasleidingen (Nato-pijpleidingen en pijpleidingen van Solvay, bijvoorbeeld). Privé-personen en ondernemingen hebben soms ook gasleidingen op privé-domein. 

Alle leidingen van Fluxys zijn hoogdruk (HD) of middendruk (MD) leidingen, dat zijn allemaal stalen leidingen, met uitzondering van één leiding in polyethyleen (PE) in de provincie Luxemburg. 

Zoals hoger gezegd, maken de distributienetbeheerders aardgas in België deel uit van Synergrid. Ze beschikken over MD (middendruk) leidingen en LD (Lage Druk) leidingen.

De materiaalsoorten in gebruik voor MD-netten zijn staal en PE (polyethyleen).

Deze voor de LD-netten zijn PE, staal, vezelcement, PVC, grijs en nodulair gietijzer. Voor nieuwe aanleg LD wordt vandaag enkel nog PE en staal gebruikt.
Alle netbeheerders gebruiken gelijkaardige     materialen met soms een lokale voorkeur. Sommige materialen komen bij sommige netbeheerders niet (meer) voor. 

– Binnen de Algemene Directie Civiele Veiligheid, heeft de werkgroep ‘Pijpleidingen’ (waarin er leden van het personeel van Fluxys waren) de Actiekaart Aardgas (HD) in 2006 afgewerkt. 

De Actiekaart is een uniforme guide line voor de brandweer over “hoe te handelen bij een gaslek op en HD leiding?”.

De eerste versie van de handleiding ‘Bestrijding van incidenten met pijpleidingen’ is in mei 2007 gepubliceerd en de tweede versie in juni 2009. Tot nu toe, ging de handleiding alleen over de pijpleidingen, die aardgas vervoeren. Een nieuwe versie, die handelt over de pijpleidingen die andere stoffen voeren, gaat kortelings gepubliceerd worden.

Sinds 2007 kan de brandweer opleidingen te volgen m.b.t. het gebruik van de handleiding. 

Nieuwe actiekaarten (Middendruk, Lage druk, Zuurstof en Stikstof) zijn recentelijk gevalideerd door de werkgroep van het Federaal Kenniscentrum voor de civiele veiligheid en zijn aan de handleiding toegevoegd.

• de VZW Fetrapi (Federatie van Transporteurs door middel van Pipeline) heeft de leidinggegevens van zijn 18 leden in een centrale databank ingevoerd. FETRAPI en de Algemene Directie Crisiscentrum hebben deze databank toegankelijk voor de brandweerkorpsen en de provincies gemaakt via een online webtoepassing. De leidinggegevens van de leden van FETRAPI zijn ook in de databanken van de CIC’s.

• de Algemene Directie Crisiscentrum en FETRAPI hebben een noodplangids uitgewerkt voor leidingen voor het vervoer van gassen en vloeistoffen. Met de gids kunnen de gemeenten en provincies vervoersleidingen integreren in de nood- en interventieplannen.

• met de KLIM-website (Federaal Kabels en Leidingen Informatie Meldpunt) kunnen de bouwfirma’s, die werken gaan uitvoeren, de beheerders van infrastructuren, die aanwezig zijn op de plaats van de werken, contacteren en van hen leren welke veiligheidsvoorschriften het noodzakelijk is te volgen. De KLIM-website is volledig gekoppeld met het Vlaamse KLIP-portaal (Kabel en Leiding Informatie Portaal).