Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-2934

van Sabine de Bethune (CD&V) d.d. 3 augustus 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen

Heavily indebted poor countries (HIPC) - Staatsleningen - Schuldkwijtscheldingsoperaties

ontwikkelingsland
minder ontwikkeld land
ontwikkelingshulp
vermindering van de schuld
schuldenlast
buitenlandse schuld
internationale lening
Nationale Delcrederedienst

Chronologie

3/8/2011Verzending vraag
30/9/2011Antwoord

Vraag nr. 5-2934 d.d. 3 augustus 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ik verwijs naar een gelijkaardige schriftelijke vraag van 10 augustus 2009 met nummer 4-4010.

De leningen aan vreemde Staten worden verstrekt aan ontwikkelingslanden voor de financiering van projecten van economische en/of sociale aard.

In september 1996 hebben de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds een multilateraal initiatief goedgekeurd ter verlichting van de schuld van de armste landen met een zware schuldenlast, bekend onder de naam " HIPC-initiatief " (heavily indebted poor countries). Dit initiatief, samen genomen met andere internationale instellingen en met de schuldeisers van de Club van Parijs, heeft tot doel deze landen te helpen bij het bereiken van een duurzame schuldensituatie op middellange termijn, voor zover zij hun bereidheid tot aanpassing hebben getoond, door de toepassing van geschikte maatregelen (gericht op de strijd tegen de armoede) tijdens een voldoende lange periode. In dat verband stellen de partnerlanden strategieën tot vermindering van de armoede op, die overlegd worden met de civiele maatschappij en met de donoren. Het proces kent twee beslissende momenten : het beslissingspunt (" decision point ") en het voltooiingspunt (" completion point "). Wanneer deze bereikt worden, bekomen de partnerlanden een schuldverlichting die de realisatie van de sociale doelstellingen financieel ondersteunt. Zo zijn de landen van de Club van Parijs overeengekomen de stock van de buitenlandse schuld van de armste landen, die het voltooiingspunt bereikt hebben, te verminderen met 90 % of meer. Het merendeel van de schuldeisers, waaronder België sinds 2005, annuleert de schuld ten belope van 100 % op het ogenblik dat het voltooiingspunt bereikt wordt.

Tengevolge van een belangrijke verslechtering van de financiële toestand van de Nationale Delcrederedienst (NDD), meer in het bijzonder omwille van de schuldencrisis in de ontwikkelingslanden, keurde het Ministerieel Comité voor Buitenlandse Betrekkingen van 18 januari 1991 een financieel saneringsplan goed. Dit plan voorzag onder andere in de afkoop door de Staat, met een korting van 50 %, van de schuldvorderingen waarvoor schadevergoedingen betaald werden, die de NDD op een aantal ontwikkelingslanden had.

Daarom had ik de minister willen vragen:

1. Kan hij een overzicht geven van de leningen aan Vreemde Staten die door België werden verstrekt voor de jaren 2009, 2010 en 2011 en tegen welke rentevoet deze leningen werden toegezegd?

2. Kan hij een overzicht geven van de actuele schulden van de HIPC-landen ten aanzien van België?

a. Over welke soort schulden gaat het (leningen van staat tot staat of schulden ten aanzien van de Nationale Delcrederedienst voor rekening van de NDD of de Staat)?

b. Welke is de nominale waarde van die schulden, wat zijn de achterstalligheidsintresten per land en welke is de begrotingskost bij kwijtschelding van deze schulden?

c. In welke fase zitten de HIPC-landen op vandaag, met name: completion point, decision point of pre-discion point?

3. Kan hij een overzicht geven van de actuele schulden van de landen die NIET behoren tot het HIPC-initiatief?

a. Over welke soort schulden gaat het (leningen van staat tot staat of schulden ten aanzien van de Nationale Delcrederedienst voor rekening van de NDD of de Staat)?

b. Welke is de nominale waarde van die schulden en wat zijn de achterstalligheidsintresten per land?

4. Kan hij een overzicht geven van de schulden die werden kwijtgescholden door België in 2009, 2010 en 2011 in het kader van het HIPC-initiatief?

a. Over welke soort schulden gaat het (leningen van staat tot staat of schulden ten aanzien van de Nationale Delcrederedienst voor rekening van de NDD of de Staat)?

b. Welke is de nominale waarde van die schulden, wat zijn de achterstalligheidsintresten per land en welke was de begrotingskost bij kwijtschelding van deze schulden of op welke wijze wordt de begrotingskost gespreid?

c. Voor welke bedragen zijn deze kwijtscheldingen aangerekend als ODA in 2009, 2010 of 2011?

5. Werden door België ook schulden kwijtgescholden buiten het HIPC-initiatief in 2009, 2010 en 2011? Zo, ja, kan de minister hiervan een overzicht geven?

a. Over welke soort schulden gaat het (leningen van staat tot staat of schulden ten aanzien van de Nationale Delcrederedienst voor rekening van de NDD of de Staat)?

b. Welke is de nominale waarde van die schulden, wat zijn de achterstalligheidsintresten per land en welke was de begrotingskost bij kwijtschelding van deze schulden of op welke wijze wordt de begrotingskost gespreid?

c. Voor welke bedragen zijn deze kwijtscheldingen aangerekend als ODA in 2009, 2010 of 2011?

6. Welke schuldkwijtscheldingsoperaties in 2011 en 2012 zijn nog niet uitgevoerd, maar wel al gepland?

a. Over welke soort schulden gaat het (leningen van staat tot staat of schulden ten aanzien van de Nationale Delcrederedienst voor rekening van de NDD of de Staat)?

b. Welke is de nominale waarde van die schulden, wat zijn de achterstalligheidsintresten per land en welke is de begrotingskost bij kwijtschelding van deze schulden of op welke wijze wordt de begrotingskost gespreid?

Antwoord ontvangen op 30 september 2011 :

Het geacht lid gelieve hieronder antwoord te vinden op de door hem gestelde vragen.

1.In tabel 1 vind u een overzicht van de staatsleningen die in 2009 en 2010 werden toegekend. Het betreffen allemaal renteloze leningen. Tot 25 augustus 2011 werden er dit jaar nog geen nieuwe leningen toegekend.

2.In tabel 2 vindt u een overzicht van de actuele schulden van de HIPC-landen ten aanzien van België. In de tweede kolom vindt u een overzicht van de schulden ten gevolge van toegekende staatsleningen. In de derde kolom vindt u de ONDD-schuld zonder achterstalligheidsrente. Bij de ONDD-schuld wordt geen onderscheid gemaakt tussen de schulden voor rekening van de ONDD en deze voor rekening van de Staat. De ONDD-cijfers hebben betrekking op vorderingen van de ONDD die het voorwerp uitmaken van een behandeling in het kader van de Club van Parijs en op publieke middellange en lange termijnclaims die nog geen behandeling kregen in de Club van Parijs.

Al deze schulden zijn aangegeven in nominale waarde. Voor de staatsleningen zijn er geen achterstalligheidsintresten. Voor de ONDD-schulden bedroeg de achterstalligheidsrente voor alle HIPCs samen ongeveer 523 400 000 euro op 31 december 2010. Bij de kwijtschelding van de staatsleningen stemt de begrotingskost overeen met de nominale waarde. Voor de ONDD-schulden die kwijtgescholden worden hangt de begrotingskost af van de compensaties die afgesproken worden tussen de ONDD en de Belgische Overheid.

In de vierde kolom van de tabel wordt aangegeven waar deze landen zich bevinden in het HIPC-proces.

3.In tabel 3 vindt u een overzicht van de actuele schuld van de landen die niet behoren tot de HIPC-categorie. In de tweede kolom vindt u een overzicht van de schulden ten gevolge van toegekende staatsleningen. In de derde kolom vindt u de ONDD-schuld zonder achterstalligheidsrente. Bij de ONDD-schuld wordt geen onderscheid gemaakt tussen de schulden voor rekening van de ONDD en deze voor rekening van de Staat. Voor de ONDD hebben de cijfers betrekking op de vorderingen die het voorwerp uitmaken van een behandeling in het kader van de Club van Parijs en op publieke middellange en lange termijnclaims die nog geen behandeling kregen in de Club van Parijs.

Al deze schulden zijn aangegeven in nominale waarde. Voor de staatsleningen zijn er geen achterstalligheidsintresten Voor de ONDD-schulden bedroeg de achterstalligheidsrente voor alle niet HIPCs samen ongeveer 202 300 000 euro op 31 december 2010.

4.In tabel 4 vindt u een overzicht van de schulden die België in 2009, 2010 en 2011 kwijtgescholden heeft in het kader van het HIPC-initiatief. Per land wordt aangegeven welke de aard is van de kwijtgescholden schulden. Bij de rubriek over de schuldkwijtschelding ten gunste van de Democratische republiek Congo (DCR) kan u vaststellen dat er ook een kwijtschelding geweest is van leningen die indertijd door het Algemeen Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking, het huidige DGOS, toegekend werden aan de DRC. Het betreft hier een bedrag van afgerond 23 010 000 euro. Ook hier werd voor de ONDD-schulden geen onderscheid gemaakt tussen schulden voor rekening van de Staat en schulden voor rekening van de ONDD zelf.

Alle cijfers in de tabel slaan op de nominale waarde van de kwijtscheldingen. Voor de ONDD-kwijtscheldingen zijn de achterstalligheidsintresten in de bedragen inbegrepen. Voor de staatsleningen en de DGOS-leningen (bij de DRC) stemt de begrotingskost van de kwijtgescholden bedragen overeen met de nominale waarde. Deze begrotingskost is ten laste van het begrotingsjaar waarin de kwijtschelding plaats heeft. Voor de kwijtgescholden ONDD-schuld hangt de begrotingskost af van de compensatie die tussen de ONDD en de Belgische overheid wordt afgesproken. De onderhandelingen over de compensaties voor de HIPC-kwijtscheldingen van 2009, 2010 en 2011 en de spreiding ervan zijn nog niet afgerond.

De ONDD-schulden die tussen 2009 en 2011 werden kwijtgescholden werden, in overeenstemming met de DAC-regelgeving, in het jaar van de kwijtschelding voor de in de tabellen vermelde nominale waarde aangerekend als ODA. Van de kwijtgescholden ODA-schuld komen enkel kwijtgescholden intresten in aanmerking als nieuwe ODA.

Concreet betekent dit dat afgerond 177 000 euro van de kwijtgescholden staatsleningen voor de Republiek Congo ODA-aanrekenbaar is en 2 169 000 euro aan intresten die deel uitmaakten van de kwijtgescholden DGOS-leningen voor de DRC.

5. De enige niet HIPC-schuld die in de periode 2009-2011 werd kwijtgescholden betreft een deel van de bilaterale schuld van de Seychellen. Voor deze kwijtschelding kwam op 16 april 2009 in de Club van Parijs een akkoord tot stand. De bilaterale akkoorden met de ONDD en met de Belgische regering werden in 2010 ondertekend.

De nominale waarde van de kwijtgescholden ONDD-schuld bedraagt 770 000 euro, achterstalligheidsintresten inbegrepen. Het betreft hier een schuld voor rekening van de ONDD. De nominale waarde van het deel van de kwijtgescholden staatsleningen bedraagt afgerond 3 813 000 euro. Voor de schuldverlichting op de staatsleningen stemt de begrotingskost overeen met de nominale waarde van de kwijtgescholden schuld. Deze geldt op het tijdstip van de kwijtschelding. Aangezien de ONDD voor de schuldverlichtingsoperatie ten gunste van de Seychellen geen compensatie ontvangt, heeft deze schuldverlichting geen begrotingskost.

De ONDD-schuldverlichting werd als ODA aangerekend in 2010 voor het volledige bedrag van 770 000 euro. Van de schuldverlichting op de staatsleningen werden de kwijtgescholden intresten ten bedrage van 633 427,47 euro als ODA aangerekend.

6.Guinee-Bissau en Togo bereikten reeds het voltooiingspunt in het kader van het HIPC-initiatief. De ondertekening van de bilaterale akkoorden met de ONDD wordt momenteel voorbereid en zal waarschijnlijk nog dit jaar en in elk geval in 2012 plaats hebben. Na de ondertekening krijgt Guinee-Bissau een schuldverlichting met een nominale waarde van 10,05 miljoen euro. De schuldverlichting van Togo zal 62,53 miljoen euro bedragen.

Voor Guinee-Conakry wordt het voltooiingspunt eind 2011 verwacht. Op dat ogenblik zal het uistaand saldo op de staatsleningen van 3 281 000 euro worden kwijtgescholden. Het is twijfelachtig of de ONDD-schuld ten bedrage van 2 375 000 euro kwijtgescholden zal worden aangezien het een korte termijnschuld betreft.

Nog in het kader van het HIPC-initiatief zullen een aantal landen waarschijnlijk in 2012 hun voltooiingspunt bereiken. Twee ervan hebben nog een belangrijke uitstaande schuld bij de ONDD die, naar gelang de afloop der onderhandelingen, op het voltooiingspunt grotendeels of volledig kwijtgescholden zal worden. Het betreffen Ivoorkust en Soedan waarvan de nominale waarde van de uitstaande schuld zonder achterstalligheidsintresten per 30 juni 2011 afgerond respectievelijk 207 779 000 euro en 235 235.000 euro bedroeg. Ivoorkust heeft geen openstaande schuld ten gevolge van in het verleden toegekende staatsleningen. Voor Soedan is er een uitstaand bedrag van 632 000 euro.

De voorbije maanden waren er intense diplomatieke contacten tussen Egypte en België. Eén en ander is uitgemond in een voorstel voor een schuldomzetting van de eerstvolgende drie vervaldagen voor de staatsleningen. Deze swap-operatie neer op een schuldverlichting ten bedrage van 2 240 337,72 euro.

Het is niet uitgesloten dat de internationale ontwikkelingen op middellange termijn tot andere schuldverlichtingsinitiatieven nopen. Zo wordt de schuldensituatie van Zimbabwe momenteel in de Club van Parijs grondig onderzocht. Het ziet ernaar uit dat ook dit land in het kader van de verwachte normalisering van de politieke en economische situatie van een schuldverlichting zal genieten. In tabel 3 vindt u de bedragen van de bilaterale schuld van Zimbabwe die op dat ogenblik voorwerp zullen uitmaken van de onderhandelingen.