De werking van Beliris
Hoofdstedelijk Gewest Brussels
stedelijke infrastructuur
samenwerkingsakkoord (Belgisch institutioneel kader)
werking van de instelling
metropool
2/5/2011 | Verzending vraag |
17/5/2011 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-574
Beliris, in 1993 door de federale regering opgericht, beoogt een extra financiering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om haar hoofdstedelijke en internationale functies naar behoren uit te oefenen. Daartoe voorziet de federale staat in een jaarlijks investeringsbudget. Dat bedraagt momenteel 125 miljoen euro per jaar.
Uit het antwoord op een parlementaire vraag uit november 2010, bleek dat Beliris begin 2010 nog over 326 miljoen onbesteedde euro beschikte. Het blijkt daarbij dat de aanwending van deze middelen, oorspronkelijk bedoeld voor grote infrastructuurprojecten, wordt versnipperd over tal van eerder kleinschalige bezigheden.
Daarom kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:
1. Hoe wordt de werking van Beliris door de minister en de federale regering beoordeeld? Hoe verloopt de samenwerking met de Brusselse overheden? Welke pijnpunten bestaan er momenteel? Hoe denkt minister die in de toekomst te verhelpen?
2. Is ze het eens met de kritiek dat het geld veel te weinig wordt aangewend voor grote infrastructuurprojecten en versnipperd wordt over tal van kleinere projecten? In welke mate gaat men nog uit van een globale en gedeelde stedelijke visie? Kan zij dit duiden?
3. Werden de werk- en coördinatiemethode, ambities en doelstellingen van Beliris al geëvalueerd? Zo ja, met welk resultaat. Zo neen, wanneer en hoe denkt zij deze noodzakelijke oefening aan te vatten? Wanneer is de volgende herziening van het samenwerkingsakkoord gepland?
4. Hoeveel projecten (op het totaal aantal projecten) werden in de afgelopen vijf jaar binnen hun eerste vooropgestelde termijn gerealiseerd? Verlopen de huidige projecten en studies volgens schema? Over welke projecten gaat het hier? Kan zij mij tevens een overzicht bezorgen van de projecten die men plant of overweegt in de toekomst?
5. In welke mate bevorderen de huidige projecten de hoofdstedelijke en internationale functie van Brussel? Kan zij dit duiden? Hoe staat zij ten opzichte van de kritiek dat deze middelen worden aangewend voor zaken die buiten de doelstellingen van Beliris vallen?
6. Volgens de minister van Begroting pot Beliris meer geld op dan het kan besteden. Het zou momenteel gaan om 326 miljoen euro. Kan zij mij informeren over de oorzaak van deze niet beoogde en oneigenlijke reserveopbouw? Is er een plan om dit geld de komende jaren alsnog te besteden? Zo ja, aan welke projecten? Zo neen, is zij van plan om hier alsnog een beleidsvisie over te ontwikkelen?
Over het algemeen verlopen zowel de werking van Beliris als de samenwerking met de Brusselse gewestelijke overheden goed en zijn ze deze laatste jaren verbeterd. Het personeelsbestand van de directie Vervoersinfrastructuur (die met de uivoering van Beliris belast is) werd sinds enkele jaren van 40 tot 80 en uiteindelijk tot 110 personen verhoogd. Ondanks de aanwervingsproblemen en de continuïteit van zijn activiteiten heeft Beliris een aanzienlijk programma uitgevoerd.
Vandaag, en ondanks deze personeelsaangroei, kijken de diensten van Beliris nog altijd tegen een te grote massa werk aan. De administratieve procedures (de studieaanbesteding toewijzen, de stedenbouwkundige vergunning ontvangen, de overheidsopdracht voor aanneming van werken toewijzen, enz.) zijn immers identiek ongeacht de omvang van het project en vragen een even belangrijke investering van personeel.
In de toekomst, en voor zover het samenwerkingscomité mij volgt, zou ik liever hebben dat Beliris zich vooral met grote of heel grote projecten bezighoudt, zoals de uitbouw van de metro Noord, de heraanleg van de lanen in het centrum, de bouw van een verkeerstunnel onder de Cortenberglaan om het Schumannplein van het doorgaande verkeer of dat van het Meiserplein te verlossen.
Natuurlijk zal Beliris andere projecten blijven financieren.
Zoals ik pas heb gezegd, ben ik van mening dat sommige projecten van beperkte omvang of zelfs met een kleine weerslag door andere instanties, bijvoorbeeld de gemeenten, hadden kunnen worden uitgevoerd. Maar de meeste budgetten worden en blijven aan grote projecten toegekend, of aan projecten met een positief hefboomeffect voor het deel van het gewest waarin ze zich bevinden.
Uiteraard passen al deze projecten - van de kleine tot de hele grote - in een globale stedelijke visie. De projecten van Beliris worden door het Samenwerkingscomité goedgekeurd. De gewestelijke overheden zijn in dat comité vertegenwoordigd. Deze overheden zijn echter, zoals u weet, verantwoordelijk om de toekomst van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te bepalen. Het spreekt in dat opzicht voor zich dat hun keuze van de projecten die Beliris moet uitvoeren van hun visie op de ontwikkeling van Brussel afhangt.
Een wetenschappelijke en gestructureerde evaluatie van de weerslag van Beliris op het gewest is tot op heden niet gebeurd. Met het vooruitzicht op twintig jaar Samenwerkingsakkoord heb ik echter de directie Vervoersinfrastructuur gevraagd om de weerslag van de gevolgen van het Samenwerkingsakkoord te laten onderzoeken.
In theorie had men het programma van het Samenwerkingsakkoord op het einde van 2010 moeten aanpassen en hadden de leden van het Samenwerkingscomité een nieuw driejarenplan moeten goedkeuren. Door de val van de regering en de lopende zaken als gevolg daarvan is het Samenwerkingscomité niet bijeengekomen. Omwille van de lange duur van deze lopende zaken heb ik echter de bedoeling om het comité in de loop van mei bijeen te brengen om het programma voor het jaar 2011 vast te leggen.
De bijakte nr. 10 plande voor de jaren 2008 tot 2010 ongeveer tachtig initiatieven per jaar. De klassieke procedure van een middelgroot project verloopt als volgt: een jaar voor de toewijzing van de studieopdracht, achttien maanden om de voorbereidende onderzoeken en het voorontwerp uit te voeren en om de stedenbouwkundige vergunning te ontvangen, en 9 maanden voor de toewijzing van de overheidsopdracht voor aanneming van werken. Het gevolg is dat een grote meerderheid van de initiatieven over verschillende jaren loopt. Vanuit statistisch oogpunt heeft Beliris over deze drie jaar 129 studies en 189 overheidsopdrachten voor aanneming van werken toegewezen.
Natuurlijk hebben een aantal projecten in deze laatste jaren vertraging opgelopen. Men kan bijvoorbeeld verwijzen naar de uitvoering van projecten betreffende de vernieuwing van sociale woningen of zwembaden, van sommige wijkcontractprojecten, van sommige culturele initiatieven. De redenen voor deze vertragingen liggen bij het personeelsgebrek, het gebrek aan een duidelijk programma van de gewestelijke overheden of de moeilijkheid om investeringen te plannen wanneer een zeer groot aantal actoren in eenzelfde dossier moeten optreden.
Wat de toekomstige projecten betreft, zal ik u antwoorden wanneer het Samenwerkingscomité zich daarover zal hebben uitgesproken. Maar, zoals al gezegd, wens ik de acties van Beliris eerst op die projecten te concentreren die alleen door Beliris kunnen worden gefinancierd.
De leden van het Samenwerkingscomité hebben een aantal projecten goedgekeurd die, ongeacht hun graad of impact, allemaal Brussel, de stad, de ontwikkeling van haar wijken of de welvaart van haar bevolking beïnvloeden. De internationale rol en de hoofdstedelijke functie van Brussel bevorderen gebeurt niet alleen door infrastructuurwerken uit te voeren maar ook door investeringen te doen die een Brussel met twee snelheden van de hand wijzen. Als ik overigens de grote investeringen van de laatste jaren bekijk - zoals de sluiting van de kleine metroring, het nieuwe station West, de werken aan het Schumannstation, de verlenging van tramlijn 94, de renovatie van het Atomium of het plein of nog het feit dat de MIVB over het modernste rollende materieel beschikt - dan denk ik eerlijk gezegd dat we de internationale en hoofstedelijke status van Brussel bevorderen.
De cijfers van de minister van Begroting houden geen rekening met de belangrijke inspanningen die Beliris zich in de jaren 2008 tot 2010 getroostte om de in de loop van de laatste jaren geaccumuleerde vertraging in te halen. Beliris heeft over de periode 2008-2010 431 miljoen euro besteed. Bij het begin van 2011 bedraagt het beschikbare budget (vóór de toekenning van nieuwe budgetten) 209 miljoen euro. Deze budgetten werden volledig aan één van de tachtig initiatieven in uitvoering besteed. Beliris heeft een meerjarenplan voor de bestedingen voorgesteld om het beschikbare saldo weg te werken, maar zijn actie is beperkt indien de minister van Begroting niet akkoord gaat om de bestedingscapaciteit tot boven de jaarlijkse 125 miljoen euro te verhogen.
Ik ben van plan om het Samenwerkingscomité voor te stellen de budgetten op belangrijke initiatieven te concentreren en een doorlichting te laten maken van de initiatieven die niet werden aangevat, en deze budgetten opnieuw toe te kennen aan initiatieven die wel zullen kunnen worden uitgevoerd.