Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1986

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 4 april 2011

aan de minister van KMO's, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid

Koninklijke Bibliotheek van België - Samenwerking met Google - Digitalisering van de archieven - Publieke toegankelijkheid via internet

nationale bibliotheek
digitalisering
virtuele bibliotheek
internetsite

Chronologie

4/4/2011Verzending vraag
18/5/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1987

Vraag nr. 5-1986 d.d. 4 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Nederlandse Koninklijke Bibliotheek (KB) en Google tekenden in 2010 een overeenkomst voor het digitaliseren van minstens 160 000 boeken uit hun collectie. Aangezien er op deze boeken geen auteursrecht meer rust, vallen ze onder het publieke domein. De gedigitaliseerde boeken zullen volledig doorzoekbaar en gratis toegankelijk worden gemaakt via Google Books, de verschillende websites van de KB en te zijner tijd via Europeana.eu van de Europese Unie.

De boeken die worden gescand vertegenwoordigen het merendeel van de rechtenvrije collectie van de Koninklijke Bibliotheek. Deze werken vormen een belangrijke toevoeging op de rechtenvrije boeken die al zijn gedigitaliseerd en doorzoekbaar gemaakt in Google Books. De collectie omvat historische, juridische en maatschappelijke Nederlandse publicaties uit de achttiende en negentiende eeuw die van groot nut zullen zijn voor wetenschappers en onderzoekers, zowel binnen het Nederlandse taalgebied als in de rest van de wereld. De KB, nationale bibliotheek van Nederland, maakte begin dit jaar haar ambitie bekend om alle Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften vanaf 1470 te digitaliseren. De overeenkomst tussen de KB en Google vormt onderdeel van de strategie van de bibliotheek om deze ambitie te realiseren en dient daarnaast ter aanvulling van haar eigen digitaliseringinitiatieven. De overeenkomst volgt op vergelijkbare samenwerkingsverbanden tussen Google en organisaties zoals de Universiteit van Harvard, de Bodleian Library van de Universiteit van Oxford, het Italiaanse ministerie van Cultuur, de nationale bibliotheken van Italië in Rome en Florence en de nationale bibliotheek van Oostenrijk.

Het scannen zal een aantal jaren in beslag nemen. Nadat het scanproces is voltooid, komen de boeken terug in de magazijnen, zodat ze ook weer in de leeszaal beschikbaar kunnen worden gesteld.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Heeft de Koninklijke Bibliotheek van België reeds een gelijkaardige overeenkomst gesloten met Google om hun rechtenvrije boeken te digitaliseren, waardoor ze voor iedereen toegankelijk worden en bijdragen tot het uitdragen van onze cultuur? Zo ja, kan u aangeven wanneer en onder welke voorwaarden deze overeenkomst werd afgesloten en om hoeveel werken het gaat in het totaal alsook tegen wanneer deze werken zullen online ter beschikking staan van heel de wereld? Zo neen, waarom niet en waar wacht men nog op?

2) Bent u voorstander van het openstellen van onze rechtenvrije literatuur aan heel de wereld door middel van digitalisering en bent u voor een samenwerking met Google? Zo ja, kan u concreet toelichten of u hieromtrent reeds stappen heeft gezet? Zo neen, waarom niet en kan u zeer uitvoerig toelichten?

3) Welke concrete stappen werden er reeds gezet in het digitaliseren van het zeer grote archief van de " Albertine " bibliotheek, welke concrete budgetten worden hiervoor uitgetrokken en volstaan deze? Zo ja, tegen wanneer gaat alles digitaal ter beschikking staan?

Antwoord ontvangen op 18 mei 2011 :

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord op zijn vraag te vinden.

1. De eerste fase (2005-2010) van het digitaliseringsplan van de federale wetenschappelijke instellingen (FWI's) en van het Koninklijk Filmarchief van België heeft geleid tot de realisatie van negen thematische projecten die als prioritair werden beschouwd. De Koninklijke Bibliotheek van België (KBB) nam deel aan twee van deze prioritaire digitaliseringsactiviteiten.

De eerste activiteit vormde een onderdeel van het project "Oprichting geïnformatiseerde catalogus van bibliotheken van de FWI's, het Koninklijk Belgisch Filmarchief en de Nationale Plantentuin", een project waaraan alle FWI's hebben deelgenomen. Tot op heden heeft de KBB in dit kader ongeveer 1 500.000 steekkaarten gedigitaliseerd.

De tweede activiteit vormde een onderdeel van het project "Digitalisering van kranten en persknipsels" waaraan naast de KBB ook het SOMA (Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij) en het Koninklijk Belgisch Filmarchief hebben deelgenomen. Tot op heden heeft de KBB in dit kader 2 850 000 pagina’s gedigitaliseerd die, de auteursrechtenwetgeving in acht nemend, in de loop van dit jaar toegankelijk zullen worden gemaakt.

Er werden voor de uitvoering van deze projecten samenwerkingen opgezet met de bedrijven Belgacom, Infotechnique (sinds september 2009 Diadeis geworden) en LumenScan die werden geselecteerd in het kader van algemene offerteaanvragen. Google had zich geen kandidaat gesteld.

De financiële middelen die sinds 2005, via de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid, ter beschikking werden gesteld van de KBB voor de uitvoering van de bovenvermelde prioritaire activiteiten bedragen 4 252 762 euro.

2. Het is de bedoeling deze eerste fase van het federale digitaliseringsplan te laten volgen door een tweede fase die tot doel heeft een grootschalige digitalisering te realiseren van erfgoed. Voorrang wordt hierbij gegeven aan erfgoed dat vrij is van rechten.

Om deze tweede fase (2010-2015) van het federaal digitaliseringsplan te realiseren werd in maart 2009 door de Ministerraad ingestemd met het opstarten van een onderhandelingsprocedure met Europese bekendmaking in het Bulletin der Aanbestedingen met het oog op de oprichting van een publiek-private samenwerking (PPS) tussen de federale overheid - via de POD Wetenschapsbeleid - en één of meer privé-partners. Volgend op de publicatie van de PPS opdracht "Digitalisering van het wetenschappelijke en culturele patrimonium van de FWI's en het Koninklijk Belgisch Filmarchief" werden er twee kandidaten geselecteerd die ondertussen hun eerste offertes hebben ingediend. Ook hier heeft Google zich geen kandidaat gesteld.

3. Sinds 2005 heeft de KBB ook een aantal digitaliseringsprojecten met eigen middelen uitgevoerd. Het gaat hier zowel om kleinere projecten voor zeer gespecialiseerde collecties zoals prenten, kaarten, muziekmateriaal, historische audio-opnames, handschriften, kostbare drukwerken als om massadigitalisering van microfilmverzamelingen en gedrukt materiaal (kranten van eind 19de en begin 20ste eeuw) dat fragiel is geworden door de slechte kwaliteit van het papier.

Indien mogelijk werden deze projecten uitgevoerd in samenwerking met andere publieke partners zoals bij voorbeeld voor :