Schriftelijke vraag nr. 5-1276

van Mieke Vogels (Groen!) d.d. 9 februari 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

Maagringen - Gastric bypasses - Terugbetaling - Criteria

ziekteverzekering
chirurgie
remgeld
voedingsziekte

Chronologie

Vraag nr. 5-1276 d.d. 9 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Bij koninklijk besluit van 3 augustus 2007 tot wijziging van het artikel 14, d), van de bijlage bij het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, komen sinds 1 oktober 2007 nog enkel de personen met een Body Mass Index (BMI) van meer dan 40 in aanmerking voor een terugbetaling van hun operatie tegen obesitas. Voor die patiënten draagt de ziekteverzekering bij, zowel voor de operatie zelf als voor de gebruikte implantaten (zoals een maagring of een maagband).

Het gaat om vier types van operaties, waaronder de plaatsing van een maagring en de verkleining van de maag. De belangrijkste voorwaarde om voor terugbetaling in aanmerking te komen is dat de patiënt een Body Mass Index (BMI) heeft van meer dan 40. Diabetespatiënten met een BMI vanaf 35 komen sinds 1 juni 2008 ook in aanmerking voor terugbetaling. Andere voorwaarden zijn:

- tussen achttien en zestig jaar oud zijn (er is sprake van afschaffing van de leeftijdsgrens van zestig jaar);

- gedurende minstens een jaar zonder succes een dieet gevolgd hebben;

- de ingreep moet worden voorafgegaan door multidisciplinair overleg tussen artsen (chirurg, psycholoog of psychiater en endocrinoloog).

Wie niet aan die criteria voldoet en toch een operatie wil ondergaan, moet zelf de kosten dragen. Obesitaspatiënten en chirurgen zijn niet onverdeeld gelukkig met de maatregel. Artsen wijzen er op dat een BMI van minstens 40 als voorwaarde voor terugbetaling arbitrair is. Voor patiënten met een BMI tussen 35 en 40, die obesitas combineren met andere aandoeningen zoals hypertensie of reuma, is een operatie evenzeer of zelfs meer aangewezen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen.

1) Hoeveel ingrepen werden terugbetaald sedert 1 oktober 2007 (respectievelijk voor elk van de vier types operaties)?

2) Werden in bepaalde steden of regio's opvallend meer van dergelijke ingrepen uitgevoerd dan elders? Kan de minister mij de exacte cijfers geven voor de steden Brussel, Luik, Charleroi en Antwerpen?

3) Wat is het socio-economische profiel van de patiënten die de operaties ondergingen?

4) Is de minister van plan om de terugbetalingsmaatregel bij te sturen? Zo ja, in welke richting?

5) Is een overleg gepland tussen alle betrokken partijen (artsen, patiënten, ziekenfondsen, …), waarbij het nut van dit soort ingrepen grondig zal worden geëvalueerd?

Antwoord ontvangen op 11 mei 2011 :

1. Deze verstrekkingen zijn pas in voege getreden op 1 oktober 2007. De gegevens van 2007 betreffen dus maar drie maanden. Verstrekkingen van de maanden november en december worden dikwijls pas in het volgende jaar gefactureerd. De cijfers van 2010 zijn nog onvolledig. We beperken ons dus tot de cijfers 2008-2009 voor de drie soorten ingrepen (open of laparoscopische benadering telkens samengeteld) :

Voor 2010 is er een geraamde stijging van 10,64 % van het aantal ingrepen.

2. Het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) beschikt enkel over gegevens per arrondissement van de woonplaats van de verzekerde.

Twintig gevallen konden niet toegewezen worden aan een arrondissement, maar werden wel meegeteld voor het totaal van het land.

3. Het RIZIV beschikt enkel over informatie in zake het al dan niet toekennen van de voorkeursregeling. Er zijn voor geen van de ingrepen noemenswaardige verschillen tussen beide groepen.

4. De terugbetalingsvoorwaarden waarnaar u verwijst zijn ondertussen aangepast: de bovenste leeftijdsgrens van 60 jaar werd opgeheven met het koninklijk besluit van 29 april 2008 tot wijziging van het artikel 14,d), van de bijlage bij het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. Met het koninklijk besluit van 13 juni 2010 tot wijziging van het artikel 14,d), van de bijlage bij het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen werden de terugbetalingscriteria uitgebreid: naast diabetespatiënten is er nu ook tussenkomst vanaf een BMI 35 voor patiënten met therapieresistente hypertensie, met slaapapneusyndroom en ook voor heringreep na complicatie of onvoldoende resultaat van een vorige bariatrische ingreep.

Verder willen we opmerken dat de algemene grens van BMI 40 niet arbitrair is: het wordt internationaal aanvaard dat men vanaf een BMI 40 spreekt van “morbide obesitas”.

5. Deze nieuwe criteria zijn in voege vanaf 1 september 2010. Het effect van deze uitbreiding van de terugbetalingscriteria zal worden opgevolgd. Voorlopig is geen overleg gepland over een nieuwe wijziging van deze criteria, noch over een evaluatie ten gronde over het nut van dit soort ingrepen. Vooral de effecten op lange termijn van de invasieve bypassoperaties (tekorten van eiwit, vitamines en ijzer calcium zink en andere oligo-elementen) die een levenslange opvolging vergelijkbaar met deze voor diabetes noodzakelijk maakt zullen ongetwijfeld nog lange tijd onderwerp zijn van een wetenschappelijk debat.