Auteursrechten - Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (Sabam) - Niet toegewezen middelen - Sociologische verdeelsleutel
auteursrecht
cultuurbeleid
31/1/2011 | Verzending vraag |
29/4/2011 | Antwoord |
De beheersvennootschap Sabam int de auteursrechten in België. Een deel van die inningen komt van de audiovisuele media en grote evenementenbureaus, die meestal over gedetailleerde lijsten beschikken van wat zij aan hun publiek aanbieden. Daarop kan Sabam nauwkeurig de rechten afleiden, innen en verdelen.
Een ander deel wordt verzameld door financiële tarieven die gelden voor fuiven en allerlei feesten (ook semiprivé), zowel groot- als kleinschalig. De dj's die hier de muziek (of beelden) verzorgen, beschikken vaak niet over gedetailleerde lijsten. Een groot deel van de inningen van Sabam kunnen dan ook niet specifiek toegewezen worden aan componisten of creatieve makers.
Bij navraag blijkt dat Sabam deze middelen verdeelt volgens een "sociologische" sleutel, waarmee men wellicht bedoelt dat de verdeelsleutel voor deze inkomsten wordt geïnspireerd door de verhoudingen binnen de wel toegewezen inningen. Dat betekent concreet dat ook de niet toegewezen inningen zo worden verdeeld dat de artiesten (componisten, tekstschrijvers, …) die al het meeste krijgen, ook uit deze middelen een evenredig groot deel zullen ontvangen. Deze redenering gaat blijkbaar uit van de vaststelling dat de plaatsen die niet over gedetailleerde lijsten beschikken, helemaal dezelfde logica volgen dan de plaatsen waar men deze lijsten wel maakt.
Daarbij kan en moet men toch enige twijfels uiten, want door de meer kleinschalige en vaak ook veel minder mainstream-aanpak van bijvoorbeeld vele fuiven, lijkt de analogie met de professionele media en dancings juist niet plausibel. Daarnaast worden er in het kleinschaliger fuifcircuit wellicht veel meer jonge, alternatieve of zelfs obscure producties aangeboden. Die genieten quasi nooit een repartitie, want ze betekenen kwantitatief veel te weinig om bij toepassing van de "sociologische" sleutel te overleven.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Kan de minister over de inningen van Sabam de volgende cijfers verstrekken voor de periode van 2006 tot en met 2010 en verdeeld over de gewesten:
- de jaarlijkse inningen;
- de afkomst van de middelen, gerubriceerd;
- het aandeel van de niet toegewezen inningen;
- de wijze van verdeling (verdeellogica of sleutel) en de begunstigden van de niet toegewezen middelen?
2) Hoe evalueert en duidt hij die cijfers?
3) Deelt hij de analyse dat de niet toegewezen middelen niet automatisch kunnen worden verdeeld volgens de repartitieverhoudingen van de toegewezen inningen?
4) Is hij het ermee eens dat de niet toegewezen middelen volledig of in grote mate moeten worden aangewend ter ondersteuning van de beginnende creativiteit en dat deze middelen dus moeten worden gekoppeld aan het cultuurbeleid van de gemeenschappen? In Vlaanderen zouden ze bijvoorbeeld aan CultuurInvest toegewezen kunnen worden.
1. De gegevens betreffende het boekjaar 2010 zijn nog niet beschikbaar, daar de jaarrekeningen nog niet gepubliceerd zijn.
De informatie betreffende het boekjaar 2009 moet met enige terughoudendheid bekeken worden. De jaarrekeningen voor het boekjaar dat op 31 december 2009 werd afgesloten, zijn wel gepubliceerd, maar de aangiften van de inningen en verdelingen werden nog niet gecontroleerd door de controledienst van de auteursrechten en de naburige rechten van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie.
Op basis van de resultatenrekening bedragen de rechten die tijdens de periode 2006-2009 door SABAM gefactureerd werden 862 377 225 euro.
Dat bedrag is op de volgende manier samengesteld:
Gefactureerde rechten 2006-2009 |
|
|
|
|
Boekjaar |
2009 |
2008 |
2007 |
2006 |
Media |
39 011 023 |
37 138 387 |
35 408 086 |
34 901 435 |
Uitvoeringsrechten muziek |
53 450 827 |
54 517 128 |
51 669 189 |
50 444 092 |
Mechanische reproductierechten |
77 140 732 |
101 467 592 |
115 113 574 |
109 272 326 |
Theater |
3 462 687 |
3 208 324 |
3 036 336 |
2 832 062 |
Inningen «online» |
1 370 036 |
1 053 099 |
1 446 397 |
987 971 |
Reprografie |
2 905 971 |
1 985 560 |
1 687 563 |
1 304 055 |
Thuiskopie |
6 174 077 |
3 692 037 |
10 402 696 |
2 507 181 |
Openbaar leenrecht |
382 567 |
630 473 |
|
|
Letterkunde |
95 759 |
35 558 |
31 241 |
53 526 |
Beeldende kunsten |
800 044 |
1 124 331 |
902 416 |
833 780 |
Buitenlandse beheersvennootschappen |
12 640 405 |
13 087 541 |
11 338 576 |
12 830 565 |
Totaal |
197 434 128 |
217 940 030 |
231 036 074 |
215 966 993 |
Wanneer de controledienst bij SABAM vroeg naar de opsplitsing van de gefactureerde rechten per gewest, antwoordde SABAM dat ze daar niet over beschikte.
Wat betreft de door het geachte lid bedoelde rechten die niet zijn toegekend, namelijk de geïnde rechten die Sabam niet kon toekennen omdat ze niet de nodige playlists had ontvangen, is geen enkel cijfer beschikbaar. Het is dus niet mogelijk om de verhouding aan te geven van deze rechten ten opzichte van het totale bedrag van gefactureerde rechten.
Overeenkomstig artikel 69, §1 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (hierna: auteurswet), stelt artikel 42 van het Algemeen Reglement van Sabam dat “de geïnde bedragen, waarvan na verloop van 3 jaar uiteindelijk blijkt dat ze niet aan de rechthebbenden kunnen worden uitgekeerd, worden onder alle rechthebbenden van de betrokken categorie van rechten verdeeld tijdens de daaropvolgende repartitie. Deze sommen worden verdeeld krachtens de repartitieregels van toepassing op de repartitie aan dewelke zij werden toegevoegd. Over de repartitie van die sommen maakt de commissaris jaarlijks een bijzonder verslag op.”
Zo werden de volgende definitief onverdeelbare sommen in verdeling gesteld :
2009 : 7 191 393 euro aan rechten betreffende de inningen van 2006
2008 : 7 505 251 euro aan rechten betreffende de inningen van 2005
2007 : 14 665 083 euro aan rechten betreffende de inningen van 2001 en 2004
2006: 12 392 525 euro aan rechten betreffende de inningen van 2000 en 2003
Deze bedragen hebben betrekking op alle repertoires (muziek, audiovisuele werken, visuele kunsten, enz.) die beheerd worden door Sabam en betreffen alle exploitatiewijzen. Ze zijn dus niet beperkt tot de door het geachte lid bedoelde feesten.
Overeenkomstig artikel 69 van de auteurswet en overeenkomstig artikel 42 van het Algemeen Reglement van Sabam zijn de begunstigden van deze sommen dus de rechthebbenden van de betrokken categorie, die rechten zullen ontvangen tijdens de repartitie waaraan deze sommen zijn toegevoegd.
2. Wat betreft de evolutie van deze gegevens zal het geachte lid het volgende vaststellen:
In 2007 zijn de gefactureerde rechten gestegen met 7% ten opzichte van het voorafgaande boekjaar. Reden daarvan is zowel een toename van de individuele inningen als een toename van de collectieve inningen, waarbij die laatste stijging toe te schrijven is aan de facturatie van achterstallen op de vergoeding voor thuiskopie.
In het boekjaar 2008 kenden de gefactureerde rechten een daling van 5,7%: zowel bij de individuele als bij de collectieve inningen viel een daling op te tekenen in de loop van het boekjaar.
Tot slot werd ook voor het boekjaar 2009 een daling van de gefactureerde rechten met 9,4% geregistreerd. Sabam wijt die evolutie hoofdzakelijk aan een “achteruitgang van de mechanische rechten en aan het desastreuze effect van het illegaal downloaden.”
Deze gegevens zijn afkomstig uit de jaarverslagen die Sabam op haar website publiceert.
Het geachte lid zal ook vaststellen dat de bedragen van de definitief onverdeelbare rechten gedaald zijn vanaf het boekjaar 2007. Dat is toe te schrijven aan het feit dat in 2006 en 2007 de onverdeelbare rechten van twee inningsjaren verdeeld werden op grond van artikel 69 van de auteurswet. Artikel 42 van het Algemeen Reglement werd namelijk aangepast wat betreft de termijn waarbinnen de definitief onverdeelbare sommen moesten worden verdeeld: in plaats van te worden verdeeld na 5 jaar, zullen ze worden verdeeld na 3 jaar.
Anderzijds is het niet relevant een verband vast te stellen tussen deze bedragen (artikel 69 van de auteurswet– artikel 42 van het Algemeen Reglement van Sabam) en de totale door Sabam verdeelde bedragen, aangezien ze niet noodzakelijk betrekking hebben op dezelfde verdelingsjaren.
3. De wijze van verdeling van de rechten waarvan met zekerheid blijkt dat ze niet kunnen worden toegewezen, wordt bepaald bij tweederdemeerderheid van de algemene vergadering, overeenkomstig artikel 69 van de auteurswet. Ze moeten worden verdeeld onder de rechthebbenden van de betrokken categorie. Bij gebreke van een dergelijke meerderheid wordt met dit doel speciaal een nieuwe algemene vergadering bijeengeroepen, die bij gewone meerderheid beslist. Jaarlijks maakt de commissaris een bijzonder verslag op over de aanwending van die sommen.
Voor zover die rechten niet uitsluitend betrekking hebben op de gelden die werden verzameld tijdens de door het geachte lid bedoelde feesten, lijkt de toepassing van de repartitieregels op de verdeling waaraan die sommen werden toegevoegd me geen vorm van discriminatie ten opzichte van bepaalde rechthebbenden te zijn.
4. Het nieuwe artikel 66sexies van de auteurswet geeft de beheersvennootschappen de toestemming om een deel van de geïnde rechten te bestemmen voor sociale, culturele of educatieve doeleinden, op voorwaarde dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan :
Beslissing van de algemene vergadering bij tweederdemeerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde vennoten ;
Maximaal 10% van de geïnde rechten mag voor die doeleinden worden bestemd ;
Het beheer van die rechten moet door de beheersvennootschap zelf worden uitgevoerd ;
De beheersvennootschappen moeten de rekeningen scheiden, zodat blijkt welke middelen voor die doelstellingen bestemd worden, alsmede hun daadwerkelijke aanwending ;
De toekenning en het gebruik van rechten moeten het voorwerp uitmaken van een verslag van de raad van bestuur, dat wordt voorgelegd aan de algemene vergadering en wordt meegedeeld aan de controledienst.
De voorwaarden waaronder dergelijke aanwendingen mogelijk zijn, werden dus geformuleerd naar aanleiding van de wijziging van de wet van 30 juni 1994 door de wet van 10 december 2009, die op 1 april 2010 in werking is getreden.
Vele beheersvennootschappen ondersteunen projecten die ze vooraf hebben geselecteerd. De bedragen die ze innen in de loop van een boekjaar komen echter in de eerste plaats toe aan de rechthebbenden die de werken gecreëerd hebben of die een prestatie geleverd hebben met betrekking tot een werk, en waarvan de werken gebruikt worden, in overeenstemming met de artikelen 1 en 35 van de auteurswet. Het komt dus aan die rechthebbenden, verzameld in de algemene vergadering, toe om de bestemming en de verdeling van de verzamelde gelden goed te keuren, rekening houdend met het bestaande wettelijke en reglementaire kader.