Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10583

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 10 december 2013

aan de eerste minister

Koningshuis - Protocol - Staatsbegrafenis - Aanpassingen

Koning en Koninklijke familie
protocol
dood

Chronologie

10/12/2013Verzending vraag
8/1/2014Antwoord

Vraag nr. 5-10583 d.d. 10 december 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Mee ingegeven door de recente luisterrijke vieringen, feesten enz. valt sterk op hoe oubollig en soms potsierlijk het protocol is dat i.v.m. het koningshuis wordt gehanteerd. Dit bleek nogmaals op de staatsbegrafenis van oud premier Wilfried Martens. Het protocol stelt dat de koning zelf nooit een staatsbegrafenis bijwoont. Hij wordt dan vertegenwoordigd door een vleugeladjudant. Op zich niet zo een probleem. Maar deze vertegenwoordiger, een nobele onbekende, krijgt wel een prominente plaats in het hele gebeuren van een staatsbegrafenis. Hij komt pas aangedraafd wanneer de kist op zijn plaats voor het altaar is geplaatst. Daarbij komt men dus in een situatie waarbij alle genodigden, minutenlang moeten wachten tot dat één of andere vertegenwoordiger van de koning op hoogst plechtige manier plaats neemt. Dit probleem geeft echt wel plaatsvervangende schaamte, omdat toen heel wat wereldleiders rechtstaand moesten wachten op één of andere noble de service.

Ook het feit dat deze vertegenwoordiger veelvuldig (letterlijk) bewierrookt wordt, zelfs voor dat het lichaam van de overledene of de rest van de mensen, is aanstootgevend en brengt heel het protocol in een potsierlijke situatie. Dit is middeleeuws en niet aangepast aan de 21ste eeuw. Je zou er meer dan ergernis door krijgen.

Dit alles is vooral respectloos naar de familie en naar de overledene. Op geen enkele wijze is dit te verantwoorden.

Hierover de volgende vragen.

1) Waarom mag een koning persoonlijk geen staatsbegrafenissen bijwonen? Welke logica schuilt er achter deze protocollaire regel? Acht de geachte eerste minister dit nog van deze tijd? Gaat hij akkoord dat het bovengenoemd voorbeeld met het gebruik van de vleugeladjudant behoorlijke potsierlijk en aanstootgevend is?

2) Waar kan men de regels rond het gehele (ceremoniële) protocol van het koningshuis terugvinden? Wie bepaalt deze regels? Op welke wijze kunnen deze worden gewijzigd?

3) Deze vraag beoogt niet om alle traditie en protocol overboord te gooien, maar acht de eerste minister het geen hoge tijd om deze regels aan te passen aan meer hedendaagse standaarden en gebruiken? Zal hij hieromtrent een initiatief nemen?

Antwoord ontvangen op 8 januari 2014 :

1 en 3). Het afvaardigen van een officiële vertegenwoordiger van een staatshoofd heeft vooral een praktische reden : een staatshoofd kan onmogelijk persoonlijk op alle plechtigheden, waarop zijn aanwezigheid gevraagd wordt, effectief aanwezig zijn. Het principe bij het gebruik van deze vertegenwoordiger is dat hij dezelfde prerogatieven heeft als de Vorst zelf. Dit verklaart ook de prominente plaats in de kerk of andere oorden van een begrafenisplechtigheid. De familie van de overledene is perfect op de hoogte van dit gebruik daar de Koning traditiegetrouw het stoffelijk overschot gaat groeten in besloten kring, waarbij hij eveneens de familie condoleert.

Bij andere grote rouwplechtigheden waarbij de hele Natie getroffen wordt, zoals bij de begrafenis van de kinderen na het ongeval in Sierre, zijn de Vorsten wel persoonlijk aanwezig.

2) Het organiseren van staatsbegrafenissen alsook van alle andere nationale plechtigheden is een bevoegdheid van de minister van Binnenlandse Zaken.

Een samenvattend werk over het protocol werd geschreven door de voormalige protocolchef van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse zaken met de titel : “Het protocol in België”.