Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10354

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 7 november 2013

aan de minister van Justitie

Geweld tegen personen met een handicap - Cijfergegevens - Klachten - Veroordelingen - Sepots - Afwezigheid van aangifte

gehandicapte
geweld
discriminatie op grond van een handicap
lichamelijk geweld
seksueel geweld
officiële statistiek

Chronologie

7/11/2013Verzending vraag
30/1/2014Rappel
4/3/2014Rappel
10/3/2014Antwoord

Vraag nr. 5-10354 d.d. 7 november 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Bij deze richt ik mij tot de bevoegde minister, zoals staatssecretaris Courard me in antwoord op mijn vraag 5-6102 heeft gesuggereerd. Het verdrag van de Verenigde Naties van 13 december 2006 en de wet van 10 mei 2007 legt de rechten van personen met een handicap vast. Ondanks de energie die erin werd gestoken, is het daarnaast noodzakelijk om ook op andere vlakken personen met een handicap te beschermen.

Zoals algemeen gekend is, is geweld een probleem van onze tijd. Geweld tegen allochtonen, tegen personeel van de openbare vervoersmaatschappijen en tegen onderwijzers is al lang geen uitzondering meer. Maar ook geweld tegen mensen met een handicap klinkt ons niet onbekend in de oren. Dat geweld kan verschillende vormen aannemen, van verbaal geweld tot fysiek en zelfs seksueel geweld.

1) Hoeveel klachten hebben personen met een handicap de afgelopen vijf jaar jaarlijks ingediend wegens

a) fysiek geweld?

b) seksueel geweld?

c) verbaal geweld?

2) Hoeveel dossiers inzake deze vormen van geweld werden de jongste vijf jaar geopend?

3) Hoeveel mensen zijn de jongste vijf jaar veroordeeld voor geweld tegen personen met een handicap? Kunt u de cijfers opdelen per jaar?

4) Kunt u ook meedelen hoeveel dergelijke zaken de jongste vijf jaar geseponeerd werden?

5) Is er een evolutie merkbaar in deze problematiek?

6) Kunt u meedelen hoeveel percent van elk van de drie categorieën gewelddaden tegen gehandicapten werd aangegeven?

7) Aarzelen slachtoffers van deze vorm van geweld om de feiten aan te geven? Kunt u de redenen waarom ze al dan niet aangifte doen, toelichten?

Antwoord ontvangen op 10 maart 2014 :

1) tot 5) Het is helaas niet mogelijk om adequate cijfergegevens te verstrekken met betrekking tot geweld tegen personen met een handicap. Zowel de algemene nationale gegevensbank (ANG) van de politie, als de databank van het openbaar ministerie bij de rechtbanken van eerste aanleg (REA/TPI), laten niet toe betrouwbare cijfergegevens te verstrekken over misdrijven waarvan specifiek personen met een handicap het slachtoffer waren. Een analyse van het aantal misdrijven waarvan zulke personen het slachtoffer zijn zou een manuele telling vergen, hetgeen, gezien de werklast en de beperkt beschikbare capaciteit voor dergelijke statistische opdrachten, niet haalbaar is in het kader van deze parlementaire vraag.

Maar ook dan blijft beeldvorming bijzonder moeilijk, aangezien "personen met een handicap" vanuit strafrechtelijk oogpunt een ongedefinieerd begrip is. Weliswaar introduceerde de wet van 26 november 2011 tot wijziging en aanvulling van het strafwetboek teneinde het misbruik van de zwakke toestand van personen strafbaar te stellen, en de strafrechtelijke bescherming van kwetsbare personen tegen mishandeling uit te breiden een aantal relevante strafverzwaringen of bijzonderheden, doch "personen met een handicap" werd niet weerhouden als aparte categorie, noch werd het begrip gedefinieerd. Het betreft in voornoemde wet met name strafverzwaringen indien gepleegd op personen met een handicap waarbij kwetsbare toestand is aangetoond bij de misdrijven uit artikelen 142, 330bis, 347bis, 376, 377, 378, 380, 391bis, 405bis, 405ter, 417ter, 417quater, 417quinquies, 422bis, 423, 425, 426, 428, 429, 430, 433, 433quater, 433septies, 433decies, 442bis, 463, 471, 496 van het Strafwetboek. Er kan niet uit afgeleid worden dat elke persoon met een handicap als bijzonder kwetsbaar moet worden beschouwd of zich automatisch in de vereiste zwakke toestand bevindt.

Maar ook wat betreft deze misdrijven gepleegd op personen die zich in een kwetsbare toestand bevinden, waaronder dus mogelijk personen met een handicap, kunnen er geen coherente en betrouwbare cijfers opgemaakt worden. Zo zijn bijvoorbeeld de politiële feitcodes niet altijd specifiek genoeg om een telling te kunnen uitvoeren. Er zijn namelijk een aantal gevallen waar de feitcodes tegelijk ook minderjarigen betreffen. Dit is het geval bij 'verzuim van onderhoud', 'misbruik van zwakheden', 'ontvoering' en 'verlating'. Toch hebben de diensten van politie een indicatie gegeven van het aantal processen-verbaal (PVs) dat opgesteld werd met betrekking tot voornoemde misdrijven ten aanzien van personen in een kwetsbare toestand (dus niet enkel personen met een handicap). Het betreft 92 PVs in 2006, 122 PVs in 2007, 118 PVs in 2008, 137 PVs in 2009, eveneens 137 PVs in 2010 en 134 PVs in 2011.

6) en 7) Ik beschik niet over informatie omtrent de aangiftebereidheid en mogelijke terughoudendheid bij het melden van deze vormen van geweld. Belangrijk is dat alle slachtoffers van geweld, van welke vorm dan ook en ongeacht de hoedanigheid van het slachtoffer, zo vlug mogelijk de stap durven zetten naar de politie en vertrouwen in hebben dat hun klacht verder naar tevredenheid zal afgehandeld worden. De laatste jaren heeft justitie ook veel geïnvesteerd in haar slachtofferbeleid, zoals blijkt uit de nieuwe omzendbrief COL 16/2012 betreffende het slachtofferonthaal.