Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-10154

van Olga Zrihen (PS) d.d. 23 oktober 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Smokkelmedicijnen - Namaak - Verkoop op het internet - “Cybersquad”-cel - Oprichting - Overleg met de Europese douanediensten - Instrumenten

geneesmiddel
namaak
computercriminaliteit
elektronische handel
douane

Chronologie

23/10/2013Verzending vraag
26/11/2013Antwoord

Vraag nr. 5-10154 d.d. 23 oktober 2013 : (Vraag gesteld in het Frans)

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou ongeveer 50% van de geneesmiddelen die op het internet verkocht worden, namaak zijn. Door op het internet te kopen lopen de consumenten dus het risico geneesmiddelen te ontvangen waarvan de kwaliteit niet gegarandeerd is, waarvan de herkomst en de aanvoerkanalen niet gekend zijn en waarvan de baten-risicoverhouding niet geëvalueerd werd. Die geneesmiddelen kunnen werkzame stoffen bevatten die niet op het etiket vermeld staan, en ze kunnen vervallen of verpieterd zijn doordat ze niet op de gepaste wijze werden opgeslagen of vervoerd.

Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) wijst erop dat het aankopen van geneesmiddelen op het internet buiten het wettelijke circuit heel wat risico's inhoudt voor de consument en dat het een verkeerd gebruik van geneesmiddelen in de hand kan werken. Alleen het circuit van apotheken wordt geregeld door de gezondheidsautoriteiten gecontroleerd.

Om de risico's inherent aan de digitale handel te beperken, werd gepland dat de douane een “Cybersquad”-cel zou oprichten. Die cel heeft als taak de verkopers van illegale geneesmiddelen te identificeren, de websites af te sluiten, de internetverkoop in kaart te brengen en ook ohet profiel op te stellen van de zogenaamde risicogeneesmiddelen.

Van de geachte minister had ik graag vernomen:

1) hoever het staat met de oprichting van die cel en op grond van welke procedures ze wordt opgericht?

2) of het overleg met de andere Europese douanediensten is gestart?

3) welke andere instrumenten worden uitgewerkt waarmee consumenten kunnen inschatten welke risico's ze lopen door geneesmiddelen via het internet te kopen?

Antwoord ontvangen op 26 november 2013 :

De cel “Cybersquad” van de Nationale Opsporingsdirectie van de algemene administratie van Douane en Accijnzen, is gestart met haar activiteiten op 1 september 2012. Ze werd opgericht met als doel te strijden tegen de verkoop van via internet illegaal geïmporteerde goederen. 89 sites werden reeds gesloten, voornamelijk deze die betrokken zijn bij de verkoop van namaakmedicijnen. Momenteel stelt de cel zes voltijdse equivalenten tewerk.

De samenwerking met de andere lidstaten van de Europese Unie is intensief met name via de douaneinstrumenten van wederzijdse bijstand en via Europol. Samenwerkingsprotocols werden ook voorgesteld om de samenwerking tussen douanediensten die actief zijn op het internet te vereenvoudigen. Cybersquad maakt daarenboven deel uit van een groep specialisten op het Europese niveau in het bestrijden van internetfraude.

De cel Cybersquad werkt in goede samenwerking met Alliance for Safe Online Pharmacy (ASOP), vertegenwoordiger van farmaceutische bedrijven teneinde het coördineren van de operaties en het bereiken van het best mogelijke resultaat. Cybersquad speelt reeds een belangrijke innoverende rol op het internationale terrein op het vlak van de sluiting van websites met namaakmedicijnen. Er wordt ook de deelname aan de operatie In Our Sites van Europol vermeld, die heeft tot doel om aan de consumenten het gevaar te tonen van aankopen van namaak via het internet. Het sluiten van de sites evenals de banner met waarschuwing tonen aan het grote publiek dat er sites zijn die niet betrouwbaar zijn.

Op het niveau van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) werden verschillende instrumenten ontwikkeld om de burger te waarschuwen voor de gevaren verbonden met de aankoop van geneesmiddelen via internet.

In de eerste plaats voerde het FAGG twee grootschalige informatiecampagnes om de bevolking te sensibiliseren. De eerste campagne, “Geneesmiddelen via Internet? Surf niet met uw gezondheid!” werd in oktober 2009 gelanceerd. Met deze campagne sensibiliseerde het FAGG het grote publiek voor de mogelijke gezondheidsgevaren die men loopt door geneesmiddelen op internet te kopen, buiten het legale circuit om. Deze campagne, met een test en aanbevelingen, is nog steeds beschikbaar op de website van het FAGG. De tweede mediacampagne van het FAGG, “Een geneesmiddel is geen snoepje!”, dateert van september 2011. Een van de twaalf thema’s van die campagne was gewijd aan de risico’s verbonden aan de aankoop van geneesmiddelen via internet. Ook die campagne kan nog steeds worden geraadpleegd via de website van het FAGG.

Bovendien komt de Speciale Onderzoekseenheid (SOE) van het Directoraat-Generaal Inspectie van het FAGG rechtstreeks tussen bij particulieren waarvan pakketjes met illegale geneesmiddelen, meestal via internet besteld, worden onderschept door de douanediensten.

De eerste administratieve handeling bestaat uit de inbeslagname van het pakje en de verzending van een waarschuwingsbrief met uitleg over de wettelijke bepalingen en eventuele sancties in geval van recidive. Er dient te worden benadrukt dat een eenvoudige waarschuwing enkel van toepassing is op kleine inbreuken, met uitsluiting van recidive. Naast deze brief heeft de particulier steeds de mogelijkheid om onze diensten te contacteren om meer informatie te krijgen en legale alternatieven te zoeken voor zijn probleem. Tot slot bieden dergelijke individuele contacten de mogelijkheid om de burgers te verwijzen naar de campagnes “Geneesmiddelen via internet? Surf niet met uw gezondheid” en “Een geneesmiddel is geen snoepje”.

De SOE en douanediensten werken bovendien mee aan de operatie Pangea, een internationale jaarlijkse operatie van Interpol die de strijdt aanbindt tegen de online verkoop van namaakgeneesmiddelen en illegale geneesmiddelen voor de strijd tegen namaak. De resultaten voor België worden op de website van het FAGG gepubliceerd in een gezamenlijk persbericht van het FAGG en de douanediensten, alsook in het persbericht van Interpol zelf.