Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-7361

van Els Schelfhout (CD&V) d.d. 26 maart 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen

Democratische Republiek Congo (DRC) - Verkiezingen in 2011 - Ondersteuning - United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of the Congo (MONUC)

Democratische Republiek Congo
verkiezing
politieke situatie
multinationale strijdmacht

Chronologie

26/3/2010Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 29/4/2010)
6/5/2010Einde zittingsperiode

Verwantschap met een andere vraag : mondelinge vraag 4-1156

Vraag nr. 4-7361 d.d. 26 maart 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In maart 2010 richtten Alan Doss, de gezant van de Verenigde Naties (VN) in de Democratische Republiek Congo (DRC), de Spaanse en Amerikaanse ambassadeurs, de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten (VS) een brief aan de Congolese president Joseph Kabila met de vraag zijn engagement inzake de organisatie van verkiezingen in 2011 te respecteren en hiervoor een tijdschema op te stellen.

In 2006 vonden in Congo presidents-, parlements- en provinciale verkiezingen plaats. Die kostten ongeveer een half miljard US dollar (USD) en werden grotendeels gefinancierd door de internationale gemeenschap en vooral door de EU. Om het verkiezingsproces af te sluiten, moesten ook lokale verkiezingen worden georganiseerd. Bijna vier jaar later stellen we vast dat die nog steeds niet plaatsvonden. Volgens de Congolese grondwet loopt het mandaat van president Kabila en van de nationale en provinciale parlementsleden af in de tweede helft van 2011. Indien Congo een legitimiteitscrisis wil vermijden, moet het land verkiezingen organiseren voor het einde van volgend jaar.

Volgens economen zou Congo een miljard USD nodig hebben om de verkiezingen (nationaal en lokaal) te organiseren. Congolese autoriteiten, die streven naar meer soevereiniteit en onafhankelijkheid, lieten al weten de verkiezingen zelf te willen financieren. Er is echter een verschil tussen willen en kunnen. Wetende dat de Congolese begroting voor dit jaar 20 miljoen USD bedraagt, is het onrealistisch te denken dat Congo die kiesverrichtingen zelf zal betalen en het lijkt dan ook niet te vermijden dat de donoren weer fors financieel zullen bijdragen.

De verkiezingen van 2006 waren voor de Congolezen een historisch moment, maar ze hebben van Congo nog geen democratie gemaakt. Democratie betekent immers niet alleen dat er democratische instellingen zijn; democratie moet er niet alleen naar de letter zijn, maar ook in de geest. Die "democratische geest" is nog ver te zoeken bij de Congolese politieke machthebbers.

Vandaag zien we dat de autoritaire aard van president Kabila en zijn entourage steeds zichtbaarder wordt. Ik verwijs onder meer naar het ontslag van Kamervoorzitter Vital Kamerhe in 2009, de intimidatie en omkoping van politieke opposanten, de recente debatten rond de grondwetsherziening en de terugtrekking van de United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of the Congo (MONUC). De huidige machthebbers zullen alles in het werk stellen om de volgende verkiezingen te winnen, liefst in afwezigheid van de VN-missie.

Indien de internationale gemeenschap een verdere destabilisering van Congo wil vermijden, is het van groot belang dat ze blijft pleiten voor het plaatsvinden van verkiezingen in 2011, maar vooral voor het vrije en transparante verloop van de verschillende kiesverrichtingen, georganiseerd door een echte onafhankelijke kiescommissie. We mogen niet partijdig zijn, maar we moeten er wel voor pleiten dat politieke opposanten (ook uit de diaspora) de kans krijgen om zich kandidaat te stellen en een campagne te voeren zonder slachtoffer te zijn van intimidatie of zelfs geweld, dat mensenrechtenactivisten en journalisten in vrijheid hun democratische rol kunnen spelen en dat de MONUC op een neutrale manier bijdraagt tot de organisatie van vrije en transparantie verkiezingen in een context van vrede en veiligheid.

Daarom kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:

1. Kreeg de minister tijdens zijn recente ontmoeting met president Kabila garanties over de organisatie van de verkiezingen (inclusief lokale verkiezingen) in de tweede helft van 2011?

2. Is België bereid in EU- en VN-verband te pleiten voor de organisatie van vrije en transparante verkiezingen in 2011? Zijn er initiatieven om op Europees en / of internationaal niveau een overlegkader op te richten om toe te zien op de organisatie van die verkiezingen?

3. Heeft België al financiële middelen vrijgemaakt voor de ondersteuning van de verkiezingen? Hoeveel? Welke voorwaarden werden hieraan verbonden?

4. Wat is het Belgische standpunt over de geleidelijke terugtrekking van de MONUC vanaf dit jaar en de volledige terugtrekking tegen juni 2011? Denkt de minister dat de VN-missie nog een rol te spelen heeft tijdens het volgende verkiezingsproces? Is hij bereid om tijdens het EU-voorzitterschap te pleiten voor het behoud van de MONUC, tenminste tot na de verkiezingen?