|
|
Guantánamo - Gebrek aan vooruitgang in het kader van de sluiting - Methodes in strijd met de regelgeving van de Europese Unie (EU) - Maatregelen
Cuba
Verenigde Staten
krijgsgevangene
strafgevangenis
terrorisme
rechten van de mens
foltering
wrede en onterende behandeling
| 15/1/2010 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 18/2/2010) |
| 15/3/2010 | Antwoord |
Op 22 januari 2009 heeft de Amerikaanse president Obama bevelen ondertekend voor de sluiting van het gevangenenkamp in Guantánamo Bay binnen het jaar, de herziening van militaire processen voor terreurverdachten en een verbod op ruwe ondervragingsmethoden, waaronder waterboarding. Nu, een pak maanden later, verloopt de herplaatsing van gevangenen uit Guantánamo in een laag tempo, terwijl het Amerikaanse Congres de financiering voor de sluiting van Guantánamo heeft afgekeurd wegens het ontbreken van een overkoepelende strategie. De Amerikaanse regering bekijkt de 229 zaken van terreurverdachten opnieuw, maar blijft militaire processen toestaan en blijft zich ook uitspreken voor onbeperkte detentie van vreemdelingen die zij ziet als een bedreiging voor de openbare en nationale veiligheid; terwijl ambtenaren bepalen of een berechte en onschuldig bevonden gedetineerde mag worden vrijgelaten op basis van de vraag of de gevangene volgens hen een toekomstig risico vormt.
De regering heeft de agenten van de Central Intelligence Agency (CIA) beschermd tegen strafrechtelijke onderzoeken naar hun betrokkenheid bij foltering. De enige onderzoeken die op dit moment lopen, zijn er één over de vernietiging door de CIA van video-opnamen van waterboarding en andere wrede behandelingen tijdens ondervragingen en een ander onder leiding van het ethiekbureau van het ministerie van Justitie naar de voormalige ambtenaren van het ministerie die juridische adviezen hebben geschreven waarin ze gewelddadige ondervragingsmethoden rechtvaardigden.
Bovendien maken de media melding van een verslag dat de huidige directeur van de CIA zou hebben geschreven over afluisterpraktijken door het Amerikaanse nationale veiligheidsagentschap, waarin wordt bevestigd dat er een aantal observatieprogramma's - waarvoor geen volmachten nodig waren en die geen correcte democratische of juridische toetsing hebben ondergaan - zijn uitgevoerd door eerdere regeringen en nu zijn beëindigd. Dergelijke programma's hadden geen betrekking op binnenlandse inlichtingenactiviteiten en in de meerderheid van de gevallen hielden ze geen verband met terrorisme, wat betekent dat ze mogelijk belangrijke implicaties hebben voor de Europese Unie (EU) en haar Lidstaten.
Gezien het voorgaande kader, volgende vragen:
1. Wat vindt de geachte minister van het gebrek aan vooruitgang in het proces van de sluiting van Guantánamo?
2. Wat gaat hij ondernemen om de zorgen van België en de Europese Unie over het feit dat militaire rechtszaken niet in overeenstemming zijn met het internationaal recht en de mensenrechten kenbaar te maken?
3. Gaat hij het standpunt van de EU verdedigen dat foltering niet mag worden getolereerd en dat er strafrechtelijke onderzoeken zouden moeten worden uitgevoerd?
4. Gaat hij samen met EU-collega's de autoriteiten van de Verenigde Staten (VS) dringend om opheldering vragen over de afluisterprogramma's die heimelijk zijn uitgevoerd onder de regering Bush en gaat hij de invloed ervan op de EU-burgers en de overeenstemming ervan met de EU-wetgeving analyseren?
5. Is het juist dat het Amerikaanse Congres de financiering voor de sluiting van Guantánamo heeft afgekeurd wegens het ontbreken van een overkoepelende strategie? Hoe verloopt dit proces politiek?
6. Hoeveel zaken van terreurverdachten blijven actueel in de Verenigde Staten?
7. Hoe wordt de regeling van de detentie vreemdelingen actueel geregeld? Wie beoordeelt hun detentie?
1. Ik betreur dat de sluiting van Guantanamo veel minder vlot verloopt dan werd voorop gesteld.
2. België en de Europese Unie (EU) hebben altijd gepleit voor een snelle sluiting van het detentiecentrum en veroordelen de schendingen van de mensenrechten en van het internationaal recht in het kader van de strijd tegen het terrorisme. Ik ben ervan overtuigd dat President Obama er alles aan doet om de strijd tegen het terrorisme te voeren in eerbiediging van de mensenrechten. Ik stel ook vast dat dezelfde inspanningen worden gedaan met betrekking tot het rechtssysteem. In 2008 besliste het Amerikaanse Hooggerechtshof immers dat alle gevangenen van Guantanamo voor de rechtbank beroep konden aantekenen tegen hun opsluiting. Het merendeel van de gevangenen die sindsdien beroep aantekenden werden ook in het gelijk gesteld.
3. Het folteren van gevangenen is een ernstige schending van de internationale mensenrechtenverdragen en moet strafrechtelijk worden vervolgd. Omdat de EU zeer veel belang hecht aan dit punt, hechtte ze, in het kader van haar extern beleid, haar goedkeuring aan een aantal richtlijnen die toezien op het bestrijden van foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. In het kader van de Belgische kandidatuur voor de Verenigde Naties (VN)-Mensenrechtenraad, maakte ons land engagementen inzake mensenrechten publiek. België verklaarde zich onder andere bereid om te blijven ijveren opdat de strijd tegen terrorisme op internationaal vlak in lijn is met het respect voor mensenrechten.
De eerbiediging van de rechten van de mens in het kader van de strijd tegen het terrorisme alsmede de situatie van de gevangenen van Guantanamo zijn twee punten die regelmatig ter sprake worden gebracht in het kader van de tweejaarlijkse mensenrechtendialoog die de EU met de Verenigde Staten voert. Tijdens de laatste dialoog die op 29 januari in Washington plaatshad, werd de eerbiediging van de mensenrechten in het kader van de strijd tegen het terrorisme andermaal aangekaart. De Verenigde Staten verzekerden ons dat hun beleid terzake nu volledig in overeenstemming is met het internationaal recht en dat er geen harde ondervraagtechnieken meer worden toegepast.
4. De afluisterprogramma’s betreffende het communicatieverkeer van Amerikaanse burgers maken deel uit van de strijd tegen het terrorisme in de Verenigde Staten. Ik heb begrepen dat het land de praktijken die in het kader hiervan worden gehanteerd aan een grotere democratische controle wil onderwerpen.
5. Het klopt dat de financiering van de sluiting van Guantanamo een eerste maal werd verworpen door het Amerikaanse Congres. Naar verluidt wil het Witte Huis de gevangenen van Guantanamo laten overbrengen naar gevangenissen in de Verenigde Staten. Welke gevangenissen daarvoor zullen worden gebruikt en hoe ze zullen worden gebruikt is een beslissing die in overleg met een groot aantal betrokken partijen moet worden genomen.
6-7. Hoeveel personen in de Verenigde Staten momenteel worden verdacht van terrorisme en hoe de detentie van vreemdelingen actueel in de Verenigde Staten (VS) geregeld is en beoordeeld wordt, hoort tot de exclusieve verantwoordelijkheid van Washington. Over een precies beeld hiervan beschik ik dus niet.