Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-6412

van Paul Wille (Open Vld) d.d. 11 januari 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen

Guantánamo - Praktijken tegen de mensenrechten - Sluiting - Procedure

rechten van de mens
foltering
Cuba
strafgevangenis
Verenigde Staten
terrorisme

Chronologie

11/1/2010Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 11/2/2010)
6/5/2010Einde zittingsperiode

Vraag nr. 4-6412 d.d. 11 januari 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Op 22 januari 2009 heeft de Amerikaanse president Obama bevelen ondertekend voor de sluiting van het gevangenenkamp in Guantánamo Bay binnen het jaar, de herziening van militaire processen voor terreurverdachten en een verbod op ruwe ondervragingsmethoden, waaronder waterboarding. Nu, een pak maanden later, verloopt de herplaatsing van gevangenen uit Guantánamo in een laag tempo, terwijl het Amerikaanse Congres de financiering voor de sluiting van Guantánamo heeft afgekeurd wegens het ontbreken van een overkoepelende strategie. De Amerikaanse regering bekijkt de 229 zaken van terreurverdachten opnieuw, maar blijft militaire processen toestaan en blijft zich ook uitspreken voor onbeperkte detentie van vreemdelingen die zij ziet als een bedreiging voor de openbare en nationale veiligheid, terwijl ambtenaren bepalen of een berechte en onschuldig bevonden gedetineerde mag worden vrijgelaten op basis van de vraag of de gevangene volgens hen een toekomstig risico vormt.

De regering heeft agenten van het Central Intelligence Agency (CIA) beschermd tegen strafrechtelijke onderzoeken naar hun betrokkenheid bij foltering. De enige onderzoeken die op dit moment lopen, zijn er een over de vernietiging door de CIA van video-opnamen van waterboarding en andere wrede behandelingen tijdens ondervragingen en een ander onder leiding van het ethiekbureau van het ministerie van Justitie naar de voormalige ambtenaren van het ministerie die juridische adviezen hebben geschreven waarin ze gewelddadige ondervragingsmethoden rechtvaardigden. Bovendien maken de media melding van een verslag dat de huidige directeur van de CIA zou hebben geschreven over afluisterpraktijken door het Amerikaanse nationale veiligheidsagentschap, waarin wordt bevestigd dat er een aantal observatieprogramma's, waarvoor geen volmachten nodig waren en die geen correcte democratische of juridische toetsing hebben ondergaan, zijn uitgevoerd door eerdere regeringen en nu zijn beëindigd. Dergelijke programma's hadden geen betrekking op binnenlandse inlichtingenactiviteiten en in de meerderheid van de gevallen hielden ze geen verband met terrorisme, wat betekent dat ze mogelijk belangrijke implicaties hebben voor de Europese Unie (EU) en haar Lidstaten.

Gezien het voorgaande kader, volgende vragen:

1. Wat vindt de geachte minister van het gebrek aan vooruitgang in het proces van de sluiting en afhandeling van Guantánamo?

2. Is hij akkoord dat dergelijke militaire rechtszaken niet in overeenstemming zijn met het internationaal recht en de mensenrechtenverdragen?

3. Wat gaat hij ondernemen om de zorgen van België over deze militaire rechtszaken kenbaar te maken? Kan dit in overleg met zijn Europese collega's om een krachtiger signaal te geven?

4. Is hij akkoord dat foltering niet in overeenstemming is met het internationaal recht en de mensenrechtenverdragen en dat er naar deze praktijken strafrechtelijk onderzoek zou moeten worden uitgevoerd?

5. Kan en gaat hij tevens deze bezorgdheid overbrengen aan de autoriteiten van de Verenigde Staten (VS), en benadrukken dat foltering niet mag worden getolereerd en dat er strafrechtelijke onderzoeken zouden moeten worden uitgevoerd?

6. Gaat hij samen met collega's van de Europese Unie (EU) de autoriteiten van de VS dringend om opheldering vragen over de afluisterprogramma's die heimelijk zijn uitgevoerd onder de regering Bush en gaat hij de invloed ervan op de EU-burgers en de overeenstemming ervan met de EU-wetgeving analyseren?

7. Is het juist dat het Amerikaanse Congres de financiering voor de sluiting van Guantánamo heeft afgekeurd wegens het ontbreken van een overkoepelende strategie? Hoe verloopt dit proces politiek?

8. Hoeveel zaken van terreurverdachten blijven actueel in de VS?

9. Hoe wordt de regeling van de detentie vreemdelingen actueel geregeld? Wie beoordeelt hun detentie?