|
|
Gevangenissen - Brugge en Lantin - Regime in de "afdeling individueel bijzonder veiligheidsregime" - Overeenstemming met het Europees Verdrag tot Bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden
strafgevangenis
strafstelsel
wrede en onterende behandeling
Europees Verdrag voor de rechten van de mens
gedetineerde
| 7/12/2009 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010) |
| 3/2/2010 | Antwoord |
Herindiening van : schriftelijke vraag 4-4797
Bijna twee jaar geleden werd in de gevangenissen van Brugge en Lantin een afdeling bijzonder individueel veiligheidsregime (ook AIBV genoemd) opgericht. Die sectie is toegevoegd aan het “extra regime” dat al wordt toegepast en bestemd is voor zware misdadigers.
De detentievoorwaarden zouden de volgende zijn : geen contact met de buitenwereld; geen briefwisseling; geen bezoek, behalve streng gereglementeerd en bewaakt bezoek van de advocaat; dagelijks twee grondige fouilleringen op het lichaam per dag en inspectie van de cel; 23 op 24 uur volledig isolement met de toelating om een “wandeling” te maken in een soort kooi met traliewerk (om ontsnappingen per helicopter te voorkomen), hand- en enkelboeien.
Nog zorgwekkender is de observatie waaraan de gedetineerden zijn onderworpen, die elke vorm van intimiteit onmogelijk maakt en de gedetineerde zelfs belet te slapen. Om de vijftien minuten moeten ze immers door een bewaker worden gecontroleerd, zowel 's nachts als overdag. Soms blijft in hun cel dag en nacht een lamp branden, waardoor ze onmogelijk normaal kunnen slapen.
De Belgische afdeling van het Internationaal Observatorium van de gevangenissen (OIP) protesteert tegen sommige maatregelen die aanleunen bij dat regime van plaatsing in de afdeling bijzonder individueel veiligheidsregime. Ze aarzelt niet om die maatregelen te kwalificeren als onmenselijk en vernederend, en verboden door het Europees Verdrag tot Bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.
Het OIP hekelt ook het gebrek aan duidelijke en objectieve criteria waarop men zich baseert voor de plaatsing van een gedetineerde in een streng detentieregime, alsook de uiteenlopende maatregelen in de verschillende penitentiaire instellingen.
Het Europees Comité ter preventie van foltering bereidt een bezoek aan onze penitentiaire instellingen voor. Kunt u bevestigen dat de huidige situatie in de gevangenissen van Brugge en Lantin niet is zoals beschreven of, als dat vroeger zo mocht zijn geweest, dat men er inmiddels in geslaagd is die situatie te verhelpen?
Ik had van u ook graag de garantie gekregen dat België het internationaal Verdrag tot Bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden niet schendt door aan de vrijheidsberoving van de veroordeelde nog een “tweede straf” toe te voegen, in dit geval de plaatsing in een afdeling bijzonder individueel veiligheidsregime. België heeft bovendien nog altijd geen oplossing gevonden voor het probleem van de overbevolking in de gevangenissen, wat ook een bron van conflict is met het Europees Verdrag tot Bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en met de aanbevelingen van de Raad van Europa.
Wat het wettelijk en regelgevend kader betreft, verwijs ik naar het antwoord dat is gegeven op vraag nr. 4-4796.
Daaraan zou ik toevoegen dat er voor de plaatsing in, de handhaving of de hernieuwing van een individueel bijzonder veiligheidsregime wel duidelijke en objectieve criteria gelden. Artikel 116 van de basiswet bepaalt de voorwaarden voor de toepassing van een individueel bijzonder veiligheidsregime: er moet een voortdurende bedreiging voor de veiligheid zijn en de andere controlemaatregelen en bijzondere veiligheidsmaatregelen moeten ontoereikend zijn gebleken. De plaatsing in een individueel bijzonder veiligheidsregime kan enkel voor de strikt noodzakelijke tijd en slechts wanneer men de veiligheid op geen enkel andere manier kan waarborgen. Deze voorwaarden moeten beoordeeld worden in het licht van de concrete omstandigheden of de gedragingen van de gedetineerden.
Het individueel bijzonder veiligheidsregime kan uit een hele reeks maatregelen bestaan, die kunnen verschillen per inrichting en naargelang het geval. Elk van die maatregelen moet echter afzonderlijk worden gemotiveerd.
De plaatsing in een afdeling bijzondere veiligheid maakt geen “tweede bestraffing” uit.
Bovendien is er op deze afdelingen een zorgteam, dat instaat voor de begeleiding en behandeling van de gedetineerden, aanwezig. Het zorgteam staat in voor een persoonlijke behandeling, gericht op de specifieke problemen van de betrokkene, zodat niet kan worden gesproken over een “tweede bestraffing”.