Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-4591

van Christine Defraigne (MR) d.d. 30 september 2009

aan de minister van Buitenlandse Zaken

Burundi - Verkiezingen 2009 - Voorbereiding - Verkiezingsagenda - Kieswetboek - Nationale Onafhankelijke Verkiezingscommissie - Financiële en technische implicaties - Belgische bijdrage - Wijziging van de Burundese Grondwet - Kiesstelsel

Burundi
verkiezing
technische samenwerking
politieke situatie

Chronologie

30/9/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 29/10/2009)
29/10/2009Antwoord

Vraag nr. 4-4591 d.d. 30 september 2009 : (Vraag gesteld in het Frans)

2010 wordt een zeer belangrijk jaar voor Burundi: er vinden namelijk verkiezingen plaats voor de heuvelgemeenschappen, de gemeenteraden, de Nationale Assemblee, de Senaat en het presidentschap. Politici voeren al campagne en de Nationale Assemblee is begonnen met de werkzaamheden met betrekking tot de aanpassing van het Kieswetboek.

Is er al een officiële verkiezingsagenda? Wordt het systeem van de geblokkeerde lijsten gehandhaafd? Is er een Kieswetboek opgesteld? Is de Nationale Onafhankelijke Verkiezingscommissie al opgericht ?

Er zijn minstens twaalf maanden nodig om die verschillende verkiezingen voor te bereiden. Hoe evalueert u de voorbereiding van de verkiezingen en de betrokkenheid van de Burundese regering bij de organisatie ervan? Is de internationale gemeenschap zich bewust van de termijnen? Welke financiële en technische bijstand levert ze? Wat zal België precies bijdragen?

Zijn bepaalde politieke krachten in Burundi bereid om de Grondwet te herzien? Heeft de uitoefening van de macht de politieke en etnische verdeeldheid getemperd, wat de herziening van de Grondwet zou kunnen rechtvaardigen en het ambt van eerste minister, regeringsleider in het leven kan worden geroepen? .

In tegenstelling tot 2005 wordt in 2010 het algemeen enkelvoudig kiesrecht de regel voor zowel de gemeenteraads-, de senaats- en de presidentsverkiezingen. Welke gevolgen zal de wijziging van het kiesstelsel op de verschillende stemmingen hebben?

Antwoord ontvangen op 29 oktober 2009 :

Momenteel vorderen de voorbereidende werkzaamheden met het oog op deze verkiezingen goed. De laatste weken werd zelfs grote vooruitgang geboekt. De Commission électorale nationale indépendante (CENI) is operationeel. Het document over de financiering van de verkiezingen werd ondertekend en de nieuwe Kieswet werd zopas bekendgemaakt. Deze nieuwe Kieswet behoudt het systeem van de “listes bloquées” voor volksvertegenwoordigers en gemeenteraadsleden.

De nieuwe Kieswet bepaalt dat eerst de gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden, gevolgd door de presidentsverkiezingen en de verkiezingen voor de Nationale Assemblee en de Senaat. Pas daarna worden de collines-verkiezingen gehouden. Hoewel nog geen precies tijdschema werd vastgelegd, zullen de presidentsverkiezingen wellicht in juni of juli 2010 plaatshebben. Als de vooruitgang van de jongste maanden zich doorzet, zouden de autoriteiten klaar moeten zijn om de verkiezingen op de geplande data te organiseren.

Het welslagen van de verkiezingen van 2010 zal beslissend zijn voor de versterking van de prille democratische cultuur in Burundi. Het is van cruciaal belang dat deze verkiezingen op transparante en rechtvaardige wijze verlopen. Samen met andere internationale partners besliste België een aanzienlijke bijdrage te leveren aan het goede verloop van de verkiezingen. De strategie die daarvoor wordt gehanteerd is het samenvoegen van de bijdragen van de externe partners in een financieringsmechanisme, het zogenoemde “Basket Fund” dat wordt beheerd door het UNDP (United Nations Development Programme). De steun is voornamelijk bedoeld voor de CENI en gaat samen met de terbeschikkingstelling van een team dat technische bijstand verleent. De bijdragen van de internationale gemeenschap hebben eveneens als doel de participatie van het maatschappelijk middenveld aan het verkiezingsproces te versterken en het kiezersbestand bij te werken om er de kwaliteit, de betrouwbaarheid en de volledigheid van te waarborgen. Een programma met als onderdelen sensibilisering, onderricht in burgerzin en veiligheid moet bovendien toestaan om een vreedzaam verloop van de verkiezingen te garanderen. België besliste twee miljoen euro bij te dragen aan dit programma.

Alleen de president, de volksvertegenwoordigers, de gemeenteraadsleden en de conseillers de colline zullen rechtstreeks worden verkozen door middel van algemene verkiezingen. De senatoren, de gemeentebestuurders en de chefs de collines zullen onrechtstreeks worden verkozen. De enige wijziging in vergelijking met 2005 is in feite dat de president nu rechtstreeks door middel van algemene verkiezingen wordt verkozen en dat, zo nodig, twee stemrondes worden gehouden. In 2005 stelde een overgangsbepaling dat de president alleen tijdens de eerste verkiezingen onrechtstreeks door de wetgevende kamers zou worden verkozen. De volgende president zal dus over een grotere electorale basis en bijgevolg een versterkte legitimiteit beschikken in vergelijking tot 2005.