Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-3235

van Margriet Hermans (Open Vld) d.d. 17 maart 2009

aan de minister van Landsverdediging

Militairen en ex-militairen - Zelfdoding - Aantallen - Maatregelen

krijgsmacht
militair personeel
zelfmoord
geestelijke gezondheid
officiële statistiek

Chronologie

17/3/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 16/4/2009)
20/4/2009Antwoord

Vraag nr. 4-3235 d.d. 17 maart 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Jonge veteranen lopen twee tot drie keer meer kans zelfmoord te plegen dan hun leeftijdgenoten die niet in het leger hebben gezeten. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteit van Manchester onder bijna 234 000 Britse oud-militairen. De resultaten verschenen onlangs in het medisch vakblad PLoS Medicine. Maar hoe jonger de militair, hoe korter in dienst en hoe lager in rang, des te groter zijn zelfmoordrisico na ontslag. Ex-militairen tot 24 jaar lopen twee tot drie keer zoveel kans. De kans op zelfmoord is het grootst in het tweede jaar na het verlaten van de krijgsmacht.

Waarom jonge veteranen meer tot zelfmoord neigen, is niet onderzocht. De wetenschappers opperen slechts drie hypothesen: de overgang naar de burgermaatschappij is te groot; onder jonge dienstverlaters zitten relatief veel militairen die heftige dingen hebben meegemaakt; de jonge soldaten komen sowieso uit een kwetsbare groep, bijvoorbeeld uit een problematisch gezin.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1. Kan de geachte minister de zelfmoordcijfers geven onder oud-militairen en kan hij deze cijfers tevens opdelen per leeftijd en dit respectievelijk voor de jaren 2006, 2007 en 2008?

2. Kan hij de zelfmoordcijfers geven onder de actieve militairen en kan hij deze cijfers tevens opdelen per leeftijd en dit respectievelijk voor de jaren 2006, 2007 en 2008?

3. Werd er reeds in ons land onderzoek gevoerd naar de zelfmoorden bij ex-militairen en zo ja, wat waren de resultaten? Zo neen, acht hij het niet aangewezen om dit gegeven te onderzoeken gezien de resultaten vanuit het Verenigd Koninkrijk? Kan dit worden toegelicht?

4. Kan hij een overzicht geven van de preventieve maatregelen die vanuit defensie worden getroffen om zelfmoorden onder ex-militairen en militairen tegen te gaan?

5. Worden (jonge) ex-militairen opgevolgd op zelfmoordrisico's na verlaten van de dienst? Zo ja, wat zijn hiervan de resultaten? Zo neen, waarom niet?

6. Op welke wijze zijn zijn diensten omgegaan met eerdere gevallen van zelfmoord binnen het leger en tijdens missies en wat heeft u hiervan geleerd? Welke actie is ondernomen om toekomstige gevallen te voorkomen? Hebben reconstruerende gesprekken plaatsgevonden met nabestaanden en betrokken collega's? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kan hij dit duiden?

Antwoord ontvangen op 20 april 2009 :

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door haar gestelde vragen.

1 en 2.

Het Departement beschikt niet over gegevens betreffende de doodsoorzaken van (voormalige) militairen.

3 Neen, een dergelijk onderzoek werd niet gevoerd.

4 Defensie heeft volgende preventieve maatregelen getroffen:

a. Bij de aanwerving wordt er rekening mee gehouden dat militairen wapens hanteren;

b. de militairen bij wie problemen van psychische aard worden vastgesteld voeren geen gewapende opdrachten meer uit;

c. deze militairen worden doorverwezen naar het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, waar een opvang door specialisten gebeurt en mogelijk wordt beslist tot een preventieve opname;

d. het personeel van Landsverdediging dat problemen heeft op de werkvloer kan terecht bij gespecialiseerd personeel (geneesheer, preventie-adviseur, vertrouwenspersoon, ...) dat samen met alle partijen een oplossing zal trachten te vinden voor het probleem;

e. tijdens operaties in het buitenland, begeleiden psychologen gespecialiseerd in “mentale operationaliteit” de detachementen.

5 Neen, evenwel zoals aangegeven in mijn politieke oriëntatienota van juni 2008 zal er in de toekomst meer aandacht worden gegeven aan welzijn. Naar aanleiding hiervan werd de oprichting van een nieuwe divisie bij het stafdepartement Well-Being, recent goedgekeurd.

6 Bij elk zwaar incident, onder andere bij zelfdoding of ander, wordt een gespecialiseerd team naar de eenheid of het militaire detachement gestuurd om psychologische bijstand te verlenen.