|
|
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten (KMSK) - Museum voor Oude Kunst - Schilderijen opgeslagen in het reservedepot - Beschadiging
museum
Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium
bescherming van het erfgoed
klimaatbeheersing
| 6/2/2009 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 12/3/2009) |
| 11/3/2009 | Antwoord |
In het Brusselse Museum voor Oude Kunst is een aanzienlijk deel van de voorraad kunstwerken aangetast door droogte. Het betreft hier schilderijen die tijdelijk in een reservedepot werden opgeslagen. Schilderijen kunnen het best geconserveerd worden bij een constante temperatuur van 20 C° en een constante luchtvochtigheid van 55 %.
Uit intern onderzoek blijkt dat het bedrijf dat door de Regie der Gebouwen verantwoordelijk is voor de klimatisering voor het museum, de vochtigheid tussen 20 november 2008 en 15 januari 2009 heeft laten dalen tot 28 % omdat een sonde (die de klimaatsomstandigheden meet) stuk was.
De schade is enorm. Vooral schilderijen op hout werden aangetast door opstuwingen in de verflaag. Daarnaast werden ook barsten en splijten op enkele werken aangetroffen. De werken van de grote namen zoals Jan Van Eyck, Jeroen Bosch of Hans Memling werden gespaard, maar enkele waardevolle primitieven uit de 15de, 16de en 17de eeuw hebben wel schade opgelopen.
Het Koninklijk Instituut voor het kunstpatrimonium (KIK) heeft reeds een voorlopige inventarisatie gemaakt en de aantastingen van de verf gefixeerd. Tot nu werden 150 van de 842 schilderijen gecontroleerd, waarvan 10 tot 15 % aangetast is. Het KIK zou nog minstens een week nodig hebben om alle schilderijen te controleren. In een later stadium zou nog een tweede check uitgevoerd worden. Intussen zijn verschillende grote schilderijen beplakt met klevers om de opstuwingen te fixeren.
Als alle werken gecontroleerd zijn, kan de exacte schade gemeten worden. Hoewel we daar nog geen idee van hebben stelt de directeur van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten (KMSK) dat kosten fors zullen zijn. Zowel het Museum voor Oude Kunst als de betrokken firma, wijzen elkaar aan met een beschuldigende vinger. Als de firma verantwoordelijk wordt gesteld, draait het bedrijf op voor de kosten. In het andere geval zal de Staat opdragen voor de schade.
Daarom de volgende vragen :
1. Is de geachte minister op de hoogte van de huidige stand van zaken, met name het aantal beschadigde kunstwerken en wie verantwoordelijk zal worden gesteld ?
2. Kan hij een getailleerde lijst geven waarin wordt aangegeven welke werken beschadigd werden (lijst van schilders en schilderijen) alsook welke schade ze hebben opgelopen en welke de geschatte restauratiekost zal zijn ?
3. Op hoeveel wordt de totale schade begroot ?
4. Zal men alle werken kunnen restaureren en hoeveel tijd zal de restauratie en hoeveel manuren zal de restauratie in beslag nemen ?
5. Op basis van welke criteria kiest de Regie der Gebouwen een bedrijf om in te staan voor de klimaatsomstandigheden in een museum ?
6. Naar verluidt was in de aanbesteding voor de klimaatregeling de prijs het enige criterium en werden er onvoldoende voorwaarden vastgelegd wat betreft relevante ervaring, kwaliteitscontrole, ... Is hij het met me eens dat men naar de toekomst toe meer moet rekening houden met de bijzondere vereisten inzake de bewaring van museumcollecties teneinde dergelijke rampen te vermijden ? Zo ja, kan hij dit toelichten ? Zo neen, welke maatregelen acht hij dan wel opportuun om dergelijke incidenten zo veel mogelijk uit te sluiten ?
7. Hoe kan in de toekomst zulke schade vermeden worden ?
1. Een tweede verslag werd mij door de voorzitter van de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid en de directeur-generaal van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) overgemaakt op 16 februari 2009. Volgens dit verslag werd bij «208 kunstwerken de verflaag tijdelijk geconsolideerd». Het verslag legt de aansprakelijkheid voor dit incident bij de onderneming belast met het toezicht op de klimaatregeling. Er wordt dan ook op dit ogenblik werk gemaakt van een rechtsvordering voor de geleden schade.
2. Er is nog geen volledig overzicht beschikbaar van de schade per kunstwerk, de restauratiekosten en de restauratieduur. Het Koninklijk Instituut voor het kunstpatrimonium zal mij een dergelijk document binnenkort overmaken.
3. Zie 2.
4. Zie 2.
5. De onderneming werd gekozen op basis van een beperkte offerteaanvraag. De opdracht werd toegekend in functie van een aantal criteria waaronder de referenties, het personeel dat zij tewerkstellen, de prijs, enz.
6. Zie 5.
7. Een doorlichting is momenteel aan de gang. De Wetenschappelijke Raad van de KMSKB heeft al verschillende maatregelen voorgesteld om het bestaande toezicht nog te verhogen.