SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2019-2020 Zitting 2019-2020
________________
31 janvier 2020 31 januari 2020
________________
Question écrite n° 7-342 Schriftelijke vraag nr. 7-342

de Orry Van de Wauwer (CD&V)

van Orry Van de Wauwer (CD&V)

au ministre de la Sécurité et de l'Intérieur, chargé du Commerce extérieur

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Buitenlandse Handel
________________
Agressions homophobes - Déclaration anonyme Homofobe agressie - Anonieme aangifte 
________________
discrimination fondée sur l'orientation sexuelle
agression physique
minorité sexuelle
lutte contre la discrimination
discriminatie op grond van seksuele geaardheid
lichamelijk geweld
seksuele minderheid
bestrijding van discriminatie
________ ________
31/1/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2020)
5/3/2020Antwoord
31/1/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2020)
5/3/2020Antwoord
________ ________
Question n° 7-342 du 31 janvier 2020 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-342 d.d. 31 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Justification du caractère transversal de la question: la répression est une compétence fédérale et la sensibilisation relève de la compétence des Communautés. Pour pouvoir mener des actions de sensibilisation efficaces, il est important de disposer d'une vue d'ensemble claire des plaintes. Une bonne connaissance des points de contact et la possibilité de signaler les faits sous couvert d'anonymat contribuent au dépôt de plaintes.

À la suite des cas de violence homophobe survenus à Bruxelles en avril 2019, j'ai lu des informations sur un point de contact permettant de signaler une agression homophobe à la police. Dans le prolongement de ma récente question écrite relative aux signalements des violences "LGBT-phobes" à la police, je souhaiterais obtenir des informations sur ces points de contact spécifiques où dénoncer des agressions homophobes.

En complément, j'aimerais savoir s'il est possible de dénoncer des violences (physiques et verbales) homophobes sous couvert d'anonymat. En réponse à la question écrite n° 5-5103 de Mme Lijnen, alors sénatrice, sur la possibilité de signaler anonymement des cas de violence homophobe, le ministre de l'Intérieur de l'époque déclarait: " Mes services examinent encore actuellement le modèle néerlandais de déclaration anonyme et, si celui-ci est réalisable, j'entreprendrai certainement les démarches nécessaires en vue de la mise en œuvre d'un système de signalement de la sorte ."

Je souhaiterais dès lors poser au ministre les questions suivantes:

1) Chaque zone de police dispose-t-elle d'un point de contact spécialement dédié aux agressions homophobes? Le ministre peut-il donner un aperçu des zones de police qui disposent bien d'un tel point de contact?

2) Combien de signalements chacun de ces points de contact a-t-il reçus?

3) La police mène-t-elle des actions de sensibilisation au sujet de ces points de contact?

4) Quel est l'état d'avancement du dossier des déclarations anonymes de violences homophobes? Ce système a-t-il déjà été mis en œuvre? Existe-t-il des projets en ce sens?

 

Verantwoording van de transversale karakter van de vraag: handhaving is een federale bevoegdheid, sensibilisering is een bevoegdheid van de Gemeenschappen. Een duidelijk beeld op de klachten is belangrijk voor een effectieve sensibilisering. Duidelijkheid over de meldpunten en de mogelijkheid tot anoniem melden dragen hiertoe bij.

Naar aanleiding van gevallen van homofoob geweld in Brussel in april 2019, las ik over een meldpunt voor homofobe agressie bij de politie. In navolging op mijn eerdere, recente schriftelijke vraag naar de meldingen van holebi- en transfoob geweld bij de politie, informeer ik naar deze specifieke meldpunten voor homofobe agressie.

Aanvullend hieraan, informeer ik ook naar de mogelijkheid tot het anoniem melden van homofoob (fysiek en verbaal) geweld. Als antwoord op schriftelijke vraag nr. 5-5103 van toenmalig senator Lijnen naar de mogelijkheid tot anonieme aangifte van homofoob geweld, gaf de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken het volgende antwoord: "Mijn diensten bestuderen het Nederlandse voorbeeld om anoniem aangifte te doen op dit moment nog, en als het haalbaar blijkt, zal ik zeker de nodige acties ondernemen voor de implementatie van een dergelijk meldingssysteem."

Daarom stel ik de geachte minister volgende vragen:

1) Beschikt elke politiezone over een meldpunt voor homofobe agressie? Kan hij een overzicht geven van de politiezones die dergelijk specifiek meldpunt hebben?

2) Hoeveel meldingen kwamen er binnen per meldpunt?

3) Lopen er sensibiliseringsacties vanuit de politie voor deze meldpunten?

4) Wat is de status van anonieme aangiftes van homofoob geweld? Werd dit systeem geïmplementeerd, of zijn er nog plannen in deze richting?

 
Réponse reçue le 5 mars 2020 : Antwoord ontvangen op 5 maart 2020 :

1) Dans le cadre du fonctionnement régulier des corps de police locale, tout citoyen peut signaler/déclarer une agression homophobe dans le cadre de la mise en œuvre des fonctionnalités de base, en particulier l’accueil, l’intervention et l’assistance aux victimes.

Cela signifie que tout fonctionnaire de police doit être en mesure d'accueillir et d'assister de manière professionnelle les victimes en général, et les victimes de violences homophobes en particulier, notamment en établissant un procès-verbal, en fournissant les informations de base requises et en assurant les orientations nécessaires, en interne ou en externe.

Selon la politique, qu'elle soit ou non inscrite dans le plan zonal de sécurité, des membres du personnel (supplémentaires) seront formés pour accorder une attention particulière aux signalements des témoins et aux déclarations des victimes. Il convient de renvoyer ici à la taille des services « cellule sociale », « assistance policière aux victimes », etc., au nombre de membres du personnel spécialisés en matière d'assistance policière aux victimes, mais aussi aux personnes de référence « délits de haine » (Col 13/2013).

Il faut dire que, selon les caractéristiques des zones de police, l'attention n'est pas portée partout de la même manière et dans la même mesure au phénomène. Cela se traduit par des initiatives internes par lesquelles certains grands corps de police s'efforcent, dans le cadre d'une politique générale de diversité, de faire suivre à chaque collaborateur une formation interne, et par le soin particulier apporté à la sélection et à la nomination d'une ou plusieurs personnes de référence Col 13/2013.

Il peut également arriver que, selon l'actualité, les patrouilles de police soient particulièrement orientées dans une perspective préventive.

Certaines (grandes) zones de police ont par ailleurs un point de contact distinct « violences homophobes », ce qui est plutôt rare. Nous en connaissons 2 : PZ Gent et ZP Bruxelles-Capitale - Ixelles. Le nombre de signalements/déclarations est (très) faible.

Le faible nombre de points de contact spécifiques s'explique par le fait que la violence homophobe est généralement abordée dans le cadre plus large des « délits de haine ». Il convient en outre de souligner que les autorités administratives travaillent souvent de manière structurelle par l'intermédiaire de leurs propres services (services de prévention et services sociaux, en collaboration ou non avec des partenaires privés), lancent des actions et mettent en place des points de contact, anonymes ou non, en dehors de la police. 

2) Nous ne disposons pas de données.

3) Non, nous ne connaissons pas de campagnes spécifiques générales au sein des services de police. Des campagnes générales sont toutefois menées, principalement dans les zones de police plus grandes, afin d’inciter les citoyens à déclarer les faits par les canaux de déclaration généraux/classiques dans le cadre de la Col 13/3013. Cela va souvent de pair avec une communication inclusive aux différents groupes vulnérables, en tenant compte des caractéristiques spécifiques du groupe cible.

En outre, il peut également y avoir des formations internes, des participations/contributions à des événements et des réseaux de services de police pour accroître la confiance de groupes cibles/communautés vulnérables. La PZ Antwerpen en est un exemple : des campagnes axées sur les résultats qui vont de pair avec des mesures et des actions de fond parallèles.

4) Il n'existe pas de système généralisé au sein des services de police concernant les déclarations anonymes.

Une application privée (« Cavaria ») a été utilisée comme projet pilote à l'époque : les résultats ayant eu un effet négatif sur le sentiment de sécurité, il a été décidé de ne plus l'utiliser.

Une bonne pratique concerne une application (https://uni-form.eu) à laquelle la police locale d'Anvers a apporté sa collaboration. La PZ Antwerpen participe également à plusieurs projets européens qui peuvent encourager le rapportage (Speak Out, Call it hate, no hate...) en partenariat avec UNIA.

Les incidents LGBTQI+-phobes peuvent également être signalés de manière anonyme via la Rainbow House/Maison Arc-en-Ciel (Rue du Marché au Charbon 42, 1000 Bruxelles). Bruxelles Prévention & Sécurité (via son Observatoire - OBPS) et le Service public régional de Bruxelles (equal.brussels) sont à l’origine de ce projet. L'OBPS et equal.brussels veulent cartographier l'étendue du phénomène en collectant des données quantitatives afin de pouvoir formuler des recommandations politiques à l'intention de l'autorité compétente.

1) In het kader van de reguliere werking van lokale politiekorpsen  kan elke burger melding/aangifte doen van homofobe agressie volgens in het kader van de uitvoering van de basisfunctionaliteiten, in het bijzonder onthalen, tussenkomen en bejegenen.

Het voorgaande houdt in dat elke politieambtenaar op een professionele wijze slachtoffers in het algemeen, slachtoffers van homofoob geweld in het bijzonder, moet kunnen onthalen en bejegenen, inclusief het opstellen van een proces-verbaal, het verstrekken van de nodige basisinformatie en de nodige verwijzingen, al dan niet intern, moet kunnen verzekeren.

In functie van het beleid, al dan niet ingeschreven in het zonaal veiligheidsplan, zullen (meer) personeelsleden gevormd zijn om extra aandacht te besteden aan de meldingen van getuigen en de aangiften van de slachtoffers. Hier is te verwijzen naar de omvang van de diensten “maatschappelijk cel”, “politionele slachtofferbejegening”, e.d., het aantal gespecialiseerde personeelsleden inzake politionele slachtofferbejegening maar ook naar de referentiepersonen “haatmisdrijven” (Col 13/2013).

Het moet gesteld worden dat in functie van de karakteristieken van de politiezones niet overal op dezelfde wijze en mate aandacht wordt besteed aan het fenomeen. Dit komt tot uiting in de interne initiatieven waarbij sommige grote politiekorpsen ernaar streven in het kader van een algemeen diversiteitsbeleid elke medewerker een vorming intern te doen volgen en de bijzondere zorg die besteed is aan de selectie en de aanstelling van één of meerdere referentiepersonen Col 13/2013.

Het kan ook gebeuren dat in functie van de actualiteit politiepatrouilles bijzonder georiënteerd worden in preventief perspectief.

Sommige (grote) politiezones hebben daarenboven een apart meldpunt “homofoob geweld”, docht dit is eerder zeldzaam. Ons zijn 2 bekend : PZ Gent en PZ Brussel Hoofdstad – Elsene. Het aantal meldingen/aangiften zijn aan de (zeer) lage kant.

Het gering aantal specifieke meldpunten moet verklaard worden door het gegeven dat het homofoob geweld in regel binnen het ruimer kader van “haatmisdrijven” wordt benaderd. Moet daarbij onderstreept worden dat de bestuurlijke overheden vaak via eigen diensten – preventie- en sociale diensten al dan niet in samenwerking met private partners – structureel werken, acties opzetten en al dan niet anonieme meldpunten, buiten de politie, opzetten.

2) We beschikken over geen gegevens.

3) Neen, er zijn geen algemene specifieke campagnes binnen de politiediensten gekend. Er lopen wel, vooral dan in de grotere politiezones, algemene campagnes om de aangiftebereidheid in het algemeen via de algemene/klassieke aangiftekanalen in het kader van de Col 13/3013 te stimuleren. Veelal gaat dit gepaard met een inclusieve communicatie naar de verschillende kwetsbare groepen, met oog voor de doelgroep specifieke kenmerken.

Daarnaast zijn er mogelijks ook interne vormingen, deelnames/bijdragen tot evenementen en netwerken van politiediensten om het vertrouwen van kwetsbare doelgroepen/gemeenschappen te stimuleren. PZ Antwerpen is hier een voorbeeld van : resultaatgerichte campagnes die samen te gaan met gelijklopende inhoudelijke maatregelen en acties.

4) Binnen de politiediensten lopen geen algemeen verspreide systemen inzake anonieme aangiften.

Een privé-app (“Cavaria”) werd destijds als proefproject in gebruik genomen : de resultaten hadden een negatief effect op het veiligheidsgevoel, waarop men besloot deze niet meer te gebruiken.

Een goede praktijk betreft een app (https://uni-form.eu ) waar de Lokale Politie van Antwerpen zijn medewerking aan heeft gegeven. De PZ Antwerpen werkt ook mee aan verschillende EU projecten die de rapportage kunnen stimuleren (Speak Out, Call it hate, no hate, enz.) in partnerschap met UNIA.

LGBTQI+-fobe incidenten kunnen ook anoniem gemeld worden via het Rainbow House (Kolenmarkt 42, te 1000 Brussel). Dit project gaat uit van Brussel Preventie & Veiligheid (via haar Observatorium – BOPV) en de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (equal.brussels). Het BOPV en equal.brussels willen de omvang van het fenomeen in kaart brengen door het verzamelen van kwantitatieve gegevens zodat beleidsaanbevelingen kunnen geformuleerd worden voor de bevoegde overheid.