SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2019-2020 Zitting 2019-2020
________________
7 janvier 2020 7 januari 2020
________________
Question écrite n° 7-250 Schriftelijke vraag nr. 7-250

de Rik Daems (Open Vld)

van Rik Daems (Open Vld)

au ministre de la Sécurité et de l'Intérieur, chargé du Commerce extérieur

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Buitenlandse Handel
________________
Organisation mondiale du commerce - Arbitrage de différends commerciaux - Non-nomination de deux juges - Protection du libre-échange - Influence sur les exportations - Problèmes pour les entreprises belges Wereldhandelsorganisatie - Arbitrage in handelsconflicten - Niet benoemen van twee rechters - Bescherming van de vrije handel - Invloed op de export - Problemen voor Belgische ondernemingen 
________________
Organisation mondiale du commerce
différend commercial
arbitrage commercial international
Colombie
protectionnisme
Wereldhandelsorganisatie
handelsgeschil
internationale arbitrage in handelsgeschillen
Colombia
protectionisme
________ ________
7/1/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 6/2/2020)
6/2/2020Antwoord
7/1/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 6/2/2020)
6/2/2020Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 7-251
Aussi posée à : question écrite 7-252
Aussi posée à : question écrite 7-251
Aussi posée à : question écrite 7-252
________ ________
Question n° 7-250 du 7 janvier 2020 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-250 d.d. 7 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En rendant impossible tout recours dans le règlement de conflits commerciaux, le gouvernement américain de Donald Trump sape l'un des principaux piliers du libre-échange au niveau mondial.

L'Organisation mondiale du commerce (OMC), instance où les pays pouvaient interjeter appel en cas de différend commercial, a en effet perdu deux de ses trois derniers juges. Le gouvernement Trump refuse de nommer de nouveaux membres. Il n'est donc plus possible aujourd'hui d'interjeter appel dans le règlement d'un conflit commercial entre deux pays.

Certes, les pays peuvent également régler leurs différends à Genève par la concertation ou en faisant appel aux panels d'experts que l'OMC met à leur disposition. Cependant, ces dernières années, la plupart des affaires sur lesquelles le panel avait statué ont été transmises à l'organe d'appel. Celui-ci n'est plus opérationnel. Il en résulte une grande insécurité juridique, alors que le libre-échange est déjà mis sous pression. Le libre-échange risque ainsi de se résumer à "des relations économiques basées sur la force".

Le commerce mondial se réduit ainsi à un jeu où le gain de l'un est perçu comme une perte pour l'autre. Cela nous mène bien loin de l'idée selon laquelle le libre-échange est profitable à tous.

Nos exportations en sont directement affectées. La Commission européenne a en effet lancé une procédure auprès de l'OMC contre la taxe antidumping que la Colombie a instaurée sur les frites surgelées belges et néerlandaises et ce, à la demande des gouvernements de la Belgique et des Pays-Bas. Cette plainte ne pourra désormais plus être traitée et le secteur ne pourra donc plus se défendre contre des barrières commerciales illégitimes destinées à protéger la production et le marché nationaux contre les importations, en l'occurrence celle de frites belges en Colombie.

Caractère transversal de la présente question: la Région flamande est compétente pour l'entrepreneuriat. Les décisions de l'OMC sont lourdes de conséquences sur les exportations et le commerce extérieur, lesquels ont des répercussions au niveau fédéral.

Je souhaiterais dès lors vous poser les questions suivantes:

1) Comment réagissez-vous aux dernières évolutions au sein de l'OMC? Partagez-vous mon inquiétude? Pouvez-vous expliquer votre point de vue?

2) Êtes-vous prêt à aborder cette question au niveau européen? Pouvez-vous détailler les démarches que vous compez éventuellement entreprendre pour rectifier la situation en précisant leur calendrier et leur contenu?

3) Concernant le dossier pendant des taxes colombiennes sur nos frites surgelées, pouvez-vous me dire quelles initiatives vous comptez prendre, éventuellement en concertation avec votre homologue néerlandais dont le pays est également touché par les mesures colombiennes? Pensez-vous qu'une solution puisse encore être trouvée étant donné qu'il n'est plus possible de saisir l'organe d'appel de ce différend?

4) Pouvez-vous me fournir un aperçu de toutes les procédures actuellement pendantes auprès de l'organe de règlement des différends de l'OMC, émanant de notre pays ou de l'Union européenne (UE) et ayant un rapport avec des entreprises de notre pays?

5) Quelles sont, selon vous, les possibilités de préserver le libre-échange, fondé sur des conditions de concurrence équitables, du spectre de relations commerciales basées sur la force brutale? Quelles initiatives prenez-vous à cet égard, éventuellement au niveau multilatéral?

 

Met het onmogelijk maken van hoger beroep in de geschillenbeslechting bij handelsconflicten slaat de Amerikaanse regering Trump een van de belangrijkste pijlers onder de vrije wereldhandel weg.

Het Wereldhandelsorganisatie (WTO - World Trade Organization), waar landen in beroep konden gaan bij handelsgeschillen, verloor immers twee van zijn laatste drie juristen. De regering van president Donald Trump wil geen nieuwe leden benoemen. Nu is er geen hoogste beroep meer mogelijk in geschillenbeslechting tussen landen die een handelsconflict uitvechten.

Weliswaar kunnen landen in Genève hun geschillen ook oplossen in goed overleg, of via de panels van experts die de WTO beschikbaar stelt. Maar de voorbije jaren gingen de meeste zaken na een paneluitspraak door naar de beroepskamer. Die is nu niet meer operationeel. Het resultaat is grote rechtsonzekerheid, en dat nu de vrijhandel toch al onder druk staat. De vrijhandel dreigt aldus te vervallen in "economische relaties die gebaseerd zijn op macht".

Zo vervalt de wereldhandel tot een spel waarin de winst van de één als het verlies van de ander wordt gezien. De gedachte dat open handel iedereen ten goede komt, is opeens ver weg.

Dit heeft een rechtstreekse impact op onze export. De Europese Commissie heeft immers bij de WTO stappen gezet tegen de Colombiaanse antidumpingheffingen op Belgische en Nederlandse diepvriesfrieten en dit op vraag van de respectieve regeringen. Deze klacht zal vandaag niet meer kunnen behandeld worden en bijgevolg kan de sector zich niet meer verdedigen tegen onterecht opgetrokken handelsmuren om de eigen productie en de thuismarkt af te schermen van de export van in dit concrete geval Belgische frieten naar Colombia.

Transversaal karakter van de vraag: het Vlaamse Gewest is bevoegd voor ondernemen. De WTO heeft zware implicaties op de export en de buitenlandse handel die dan implicaties hebben op het federale niveau.

Ik had dan ook volgende vragen:

1) Hoe reageert u op de recente ontwikkelingen binnen de WTO en deelt u mijn ongerustheid? Kan u uw standpunt toelichten?

2) Bent u bereid dit aan te kaarten op het Europees niveau? Kan u concreet toelichten wat de timing, de inhoud en de eventuele demarches zijn om de situatie recht te trekken?

3) Kan u meedelen, wat betreft het hangende dossier van de Colombiaanse heffingen op onze diepvriesfrieten, welke stappen u hieromtrent overweegt te nemen en dit al of niet in overleg met uw Nederlandse evenknie gezien ook zij getroffen zijn door deze maatregelen? Ziet u nog een oplossing nu u voor dit geschil niet meer beroep kan doen op een paneluitspraak door de beroepskamer?

4) Kan u een overzicht geven van alle procedures die nog hangende zijn bij de geschillenbeslechting binnen de WTO die uitgaan vanuit ons land of vanwege de Europese Unie (EU) en die een link hebben met onze bedrijven?

5) Welke mogelijkheden ziet u om de open handel, gebaseerd op een level playing field te redden van het doembeeld van handelsrelaties die gebaseerd zijn op ruwe macht? Welke stappen zet u hieromtrent al of niet in multilateraal verband?

 
Réponse reçue le 6 février 2020 : Antwoord ontvangen op 6 februari 2020 :

1), 2), 4) & 5) En réponse à cette question, je me réfère à la réponse à la question écrite no 7-252 adressée au ministre des Affaires étrangères et de la Défense.

3) Il convient de noter au préalable que les différends en cours ne sont pas affectés par la paralysie d'une instance de recours tant qu'ils ne sont pas au stade de l'appel. En réponse à votre question relative au différend qui oppose la Commission européenne, notamment à la demande de la Belgique, à la Colombie concernant les mesures antidumping sur les importations européennes de frites surgelées, je puis vous confirmer que la phase de consultation de ce différend a débuté le 15 janvier.

Si ces consultations n'aboutissent pas à un résultat dans le délai imparti, un panel pourra être constitué. Si ce panel ne parvient pas à un accord entre les parties, la poursuite du règlement du différend pourra faire l'objet d'un recours.

Comme vous pouvez le constater, le mécanisme de règlement des différends continue de fonctionner, mais la paralysie de l'autorité de recours pose un problème important car en cas de désaccord, aucune décision finale ne peut être imposée.

De nombreux différends sont actuellement en cours. Pour chacun des différends arrivés en phase finale, des solutions ad hoc peuvent être proposées afin d'éviter l'absence de décision finale. La liste complète des différends et leur stade de traitement peut être consultée sur le site web de l'Organisation mondiale du commerce (OMC).

1), 2), 4) & 5) Voor het antwoord op deze vragen verwijs ik naar het antwoord op schriftelijke vraag nr. 7-252 gesteld aan de minister van Buitenlandse Zaken en van Defensie.

3) Voorafgaand dient opgemerkt te worden dat lopende geschillen geen impact ondervinden van de verlamming van een beroepsinstantie, zolang ze zich niet in de beroepsfase bevinden. Als antwoord op uw vraag over het geschil dat de Europese Commissie, met name op verzoek van België, aanhangig heeft gemaakt tegen Colombia met betrekking tot de antidumpingmaatregelen ten aanzien van de Europese invoer van diepvriesfrieten, kan ik u bevestigen dat op 15 januari de consultatiefase van dit geschil is opgestart.

Indien deze consultaties binnen de vastgelegde termijn niet tot resultaat leiden, kan een panel worden samengesteld. Indien dit panel er niet in slaagt een schikking tussen de partijen te bereiken, kan de verdere regeling van het geschil in hoger beroep aan de orde worden gesteld.

Zoals u vaststelt, blijft het mechanisme voor geschillenbeslechting functioneren, maar is de verlamming van de beroepsinstantie een aanzienlijk probleem omdat in geval van onenigheid geen eindbeslissingen kunnen worden opgelegd.

Momenteel lopen er tal van geschillen. Voor elk van de geschillen die de eindfase bereiken, kunnen ad-hoc-oplossingen worden voorgesteld om te voorkomen dat er geen eindbeslissing zou zijn. De volledige lijst van geschillen en hun behandelingsfase kan op de website van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) worden geraadpleegd.