SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2022-2023 Zitting 2022-2023
________________
9 janvier 2023 9 januari 2023
________________
Question écrite n° 7-1840 Schriftelijke vraag nr. 7-1840

de Fatima Ahallouch (PS)

van Fatima Ahallouch (PS)

au premier ministre

aan de eerste minister
________________
Iran - Détention de Monsieur Olivier Vandecasteele - Charges retenues - Situation sanitaire et état de santé - Améliorations possibles - Actions menées - Libération - Options possibles - Soutien des instances européennes - Soutien à la famille Iran - Gevangenschap van de heer Olivier Vandecasteele - Gehandhaafde beschuldigingen - Hygiënische omstandigheden en gezondheidstoestand - Mogelijke verbeteringen - Gevoerde acties - Vrijlating - Mogelijke opties - Steun van de Europese instanties - Steun aan de familie 
________________
emprisonnement
Iran
Belges à l'étranger
régime pénitentiaire
torture
traitement cruel et dégradant
gevangenisstraf
Iran
Belgen in het buitenland
strafstelsel
foltering
wrede en onterende behandeling
________ ________
9/1/2023Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/2/2023)
18/10/2023Rappel
9/1/2023Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/2/2023)
18/10/2023Rappel
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1841
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1842
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1841
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1842
________ ________
Question n° 7-1840 du 9 janvier 2023 : (Question posée en français) Vraag nr. 7-1840 d.d. 9 januari 2023 : (Vraag gesteld in het Frans)

Olivier Vandecasteele, citoyen européen de nationalité belge, travailleur humanitaire d'origine tournaisienne, est aujourd'hui incarcéré dans des conditions inhumaines, en un total isolement depuis presque trois cents jours, dans une prison de la banlieue de Téhéran. Il a été condamné pour des charges inconnues à vingt-huit années de prison en Iran, pays connu pour pratiquer une diplomatie des otages.

Vous avez reçu la famille et rappelé que la Belgique se trouvait depuis le premier jour «au côté d'Olivier». Le gouvernement «continue d'explorer toutes les voies possibles menant à un retour en Belgique».

Les proches d'Olivier Vandecasteele et ses avocats ont exhorté le gouvernement à agir rapidement pour obtenir la libération de ce travailleur humanitaire, détenu depuis le 24 février 2022 en Iran de manière arbitraire et soumis à un régime qui s'apparente, selon eux, à de la torture. Amnesty International considère que cette détention est arbitraire et dénonce les violations commises en termes de droits humains et juridiques.

La Belgique comptait sur le Traité de transfèrement de personnes condamnées conclu le 11 mars 2022 avec Téhéran, un texte semblant taillé sur mesure pour, dans l'autre sens, permettre de remettre à l'Iran le diplomate Assadollah Assadi, condamné en 2021 à une peine de vingt ans de prison en Belgique pour un projet d'attentat terroriste. Mais la Cour constitutionnelle a, le 8 décembre 2022, suspendu la loi du 30 juillet 2022 portant assentiment à ce Traité, dans l'attente d'une décision sur le fond. Cette solution pour obtenir la libération de M. Vandecasteele est désormais inopérante, certainement dans les trois mois qui viennent, quand la Cour se prononcera sur l'annulation proprement dite du texte.

Olivier Vandecasteele est toujours en grève de la faim.

Cette question relève bien de la compétence du Sénat par sa transversalité. En effet, les entités fédérées sont également compétentes en matière de relations internationales dans les domaines qui relèvent de leurs compétences.

1) Le gouvernement a-t-il d'autres options que le Traité de transfèrement pour obtenir sa libération? Si oui, quelles sont-elles?

2) Les instances dirigeantes européennes soutiennent-elles sa libération ? Si oui, de quelle façon?

3) Avez-vous eu connaissance de la nature des charges qui pèsent sur M. Vandecasteele?

4) Avez-vous des informations quotidiennes sur la situation sanitaire et l'état de santé de M. Vandecasteele?

5) Quelles actions sont-elles menées pour que ses conditions de détention en Iran soient améliorées?

6) Comment soutenez-vous la famille aujourd'hui? Ont-ils droit à un soutien psychologique?

 

Olivier Vandecasteele, Europees burger met de Belgische nationaliteit en humanitair medewerker uit Doornik, zit al bijna driehonderd dagen in onmenselijke omstandigheden en in totale afzondering opgesloten in een gevangenis aan de rand van Teheran. Hij is op onbekende gronden veroordeeld tot 28 jaar gevangenisstraf in Iran, een land dat bekend staat om zijn gijzelingsdiplomatie.

U ontving de familie en herinnerde eraan dat België vanaf de eerste dag «aan de zijde van Olivier» stond. De regering «blijft alle mogelijke pistes verkennen die kunnen leiden naar een terugkeer naar België».

De naasten en advocaten van Olivier Vandecasteele hebben er bij de regering op aangedrongen snel te handelen om de vrijlating te bewerkstelligen van deze humanitaire medewerker, die sinds 24 februari 2022 willekeurig in Iran wordt vastgehouden en onderworpen is aan een regime dat volgens hen neerkomt op marteling. Amnesty International beschouwt deze detentie als willekeurig en hekelt de begane rechts- en mensenrechtenschendingen.

België rekende op het op 11 maart 2022 met Teheran gesloten Verdrag inzake de overbrenging van veroordeelde personen, een tekst die op maat gemaakt leek om de uitlevering aan Iran mogelijk te maken van de diplomaat Assadollah Assadi, die in 2021 in België tot een gevangenisstraf van twintig jaar was veroordeeld wegens een geplande terroristische aanslag. Op 8 december 2022 heeft het Grondwettelijk Hof de wet van 30 juli 2022 tot goedkeuring van dat verdrag echter opgeschort, in afwachting van een beslissing ten gronde. Die oplossing om de vrijlating van de heer Vandecasteele te verkrijgen is nu niet meer bruikbaar, zeker niet in de komende drie maanden, na afloop waarvan het Hof zich zal uitspreken over de eigenlijke vernietiging van de tekst.

Olivier Vandecasteele is nog steeds in hongerstaking.

Deze kwestie valt wegens haar transversaliteit onder de bevoegdheid van de Senaat. De deelstaten zijn immers ook bevoegd voor internationale betrekkingen op de gebieden die onder hun bevoegdheid vallen.

1) Heeft de regering andere opties dan het uitwisselingsverdrag om zijn vrijlating te verkrijgen? Zo ja, welke?

2) Steunen de Europese bestuursorganen zijn vrijlating? Zo ja, op welke manier?

3) Kent u de aard van de aanklachten tegen de heer Vandecasteele?

4) Beschikt u over dagelijkse informatie over de hygiënische situatie en de gezondheidstoestand van de heer Vandecasteele?

5) Wat wordt er ondernomen om de omstandigheden van zijn detentie in Iran te verbeteren?

6) Hoe steunt u de familie vandaag? Hebben zij recht op psychologische ondersteuning?