SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2021-2022 Zitting 2021-2022
________________
11 mai 2022 11 mei 2022
________________
Question écrite n° 7-1615 Schriftelijke vraag nr. 7-1615

de Tom Ongena (Open Vld)

van Tom Ongena (Open Vld)

à la ministre de l'Intérieur, des Réformes institutionnelles et du Renouveau démocratique

aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing
________________
Rappeurs drill - Violence - Jeunes - Police - Enseignement - Approche - Concertation avec les Communautés - Enquête - Réseau criminel - Lien - Chiffres et tendances Drillrappers - Geweldpleging - Jongeren - Politie - Onderwijs - Aanpak - Overleg met de Gemeenschappen - Onderzoek - Criminele netwerk - Link - Cijfers en tendensen 
________________
violence des jeunes
armement
statistique officielle
poursuite judiciaire
agression physique
musique
geweld bij jongeren
bewapening
officiële statistiek
gerechtelijke vervolging
lichamelijk geweld
muziek
________ ________
11/5/2022Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
9/6/2022Antwoord
11/5/2022Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
9/6/2022Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 7-1614 Aussi posée à : question écrite 7-1614
________ ________
Question n° 7-1615 du 11 mai 2022 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-1615 d.d. 11 mei 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis l'été 2021, une nouvelle tendance est arrivée des Pays-Bas et de Grande-Bretagne : le phénomène de la musique «drill», un sous-genre du rap. La drill est un style musical né aux États-Unis, où des jeunes de New York et de Chicago rappaient sur des thèmes tels que la violence, la pauvreté et le racisme. Le mot «drill» renvoie au bruit des armes à feu, qui fait pour ainsi dire partie du quotidien dans ces villes. Aux Pays-Bas, essentiellement dans les villes d'Amsterdam et de Rotterdam, les groupes de drill se livrent un combat à mort (voir https://www.demorgen.be/nieuws/nieuw fenomeen in antwerpen drillrappers pronken met geweld in video s en scoren punten met overvallen en steekpartijen~ba007b50/).

Dans notre pays, les membres de ces groupes sont principalement des jeunes Africains ou Sud-Américains issus de quartiers comme Deurne-Nord, Luchtbal ou le Kiel. Le parquet d'Anvers ne donne pas de détails sur les incidents, ni sur le nombre de jeunes qui ont déjà été sanctionnés. Il confirme cependant que les rappeurs drill causent des problèmes.

Des incidents sont déjà survenus cet été lorsqu'un rappeur drill célèbre a fondé son propre groupe. Ses anciens partisans de Deurne sont venus le provoquer et ont brisé une fenêtre à son domicile. Lorsqu'il est sorti pour ramasser le verre, il a été poignardé.

Dans la ville néerlandaise de Delft, trois adolescents ont été condamnés pour avoir, à la fin de l'année dernière, troublé l'ordre public à l'aide de machettes dans un centre commercial fort fréquenté. Pendant leur délai d'épreuve de deux ans, les trois jeunes doivent se tenir à l'écart de la drill, car c'est celle-ci qui a inspiré leur geste. Cette mesure inclut, par exemple, l'interdiction de figurer dans des vidéos de drill, dans lesquelles les menaces de mort sont monnaie courante. Ils ne peuvent pas non plus partager des vidéos tournées par d'autres, ni y réagir (voir https://www.ad.nl/delft/tieners met machetes krijgen jeugddetentie en mogen geen drillraps meer maken~a0c72f18/).

Ces actes ne viennent pas de nulle part. Les rappeurs drill tiennent à jour un tableau de score qu'ils affichent souvent sur les réseaux sociaux. Ils y appliquent un système de points sur la base duquel ils établissent un classement de réputation et de prestige entre eux. Plus ils ont de points, plus leur renommée est grande.

On obtient des points en humiliant un membre d'un autre groupe de drill en rue, par exemple en lui faisant littéralement embrasser ses chaussures ou en l'obligeant à se déshabiller. On peut aussi pourchasser un rival pour qu'il aille se réfugier chez ses parents, ce qui rapporte un point. Donner un coup de couteau («planter» quelqu'un) donne droit à des points supplémentaires, de même que faire enfermer quelqu'un dans un établissement fermé. En revanche, se faire arrêter par la police coûte un point. Vous perdez aussi un point lorsqu'un rival coupe les cheveux de votre sœur.

En ce qui concerne le caractère transversal de la présente question: les différents gouvernements et maillons de la chaîne de sécurité se sont accordés sur les phénomènes qui devront être traités en priorité au cours des quatre prochaines années. Ceux-ci sont définis dans la note-cadre de sécurité intégrale et dans le Plan national de sécurité 2016-2019 et ont été discutés lors d'une conférence interministérielle à laquelle les acteurs de la police et de la justice ont également participé. Il s'agit donc d'une matière transversale qui relève également des Régions, le rôle de ces dernières se situant surtout dans le domaine de la prévention.

Je voudrais donc vous poser les questions suivantes:

1) Dans quelle mesure des adeptes de la drill se rassemblent-ils dans des groupes (de jeunes) reconnaissables en Belgique? Pouvez-vous fournir des chiffres à ce sujet pour les deux dernières années? Ces groupes sont-ils recensés par la police, par exemple dans l'inventaire des groupes de jeunes? Existe-t-il une approche des pouvoirs publics qui cible spécifiquement ces groupes?

2) L'État fédéral et les Communautés collaborent-ils, notamment en matière d'enseignement, pour aborder ce phénomène spécifique ? Pourriez-vous préciser en quoi consiste cette collaboration? Quels projets sont déjà en cours et qu'envisage-t-on de faire encore à l'avenir?

3) Êtes-vous disposé à réaliser une enquête nationale visant à déterminer s'il existe un lien de causalité entre la drill et l'augmentation du nombre d'agressions au couteau? Êtes-vous disposé à contribuer dans ce cadre à la réalisation d'une enquête internationale, comme Bennett Kleinberg et Paul McFarlane le recommandent dans leur étude «Violent music vs violence and music: Drill rap and violent crime in London»?

4) Pourriez-vous fournir des chiffres sur le lien entre la violence et la drill? Combien de délits ont été associés à la drill au cours des deux dernières années? Des armes ont-elles été utilisées dans le cadre de ces délits? Si oui, combien de fois et avec quelles armes?

5) Lors des deux dernières années, combien a-t-on déposé de plaintes et dressé de procès-verbaux au total, pour des faits dont la drill a été considérée comme l'un des motifs ou un facteur important? Combien d'auteurs ont été effectivement poursuivis et quelles peines leur ont été infligées ?

6) Selon vous, existe-t-il un lien entre les groupes de drill et les grands réseaux criminels? Pensez-vous que de tels groupes sont liés au milieu criminel, à des organisations extrémistes ou à d'autres mouvements nuisibles? Selon vous, dans quelle mesure y a-t-il un lien entre le commerce illégal des armes et les groupes de drill, étant donné que nombre d'entre eux paradent avec des armes (illégales ou non)? En mai 2020, un rappeur drill néerlandais a été arrêté pour avoir posé avec une arme à feu interdite lors du tournage d'un clip (voir https://www.politie.nl/nieuws/2020/mei/29/05 aanhoudingen bij opname drill rap.html).

 

Sinds de zomer van 2021 is er vanuit Nederland en Groot-Brittannië een nieuwe trend komen overwaaien, het fenomeen rond «drillrap». Drillrap is een muziekstijl die ontstond in de Verenigde Staten. Jongeren in steden als New York en Chicago rapten over het geweld, de armoede en racisme. «Drill» verwijst naar het geluid van vuurwapens dat in deze steden dagelijkse kost was. Vooral in Amsterdam en Rotterdam voeren de drillrapgroepen een strijd op leven en dood (cf. https://www.demorgen.be/nieuws/nieuw-fenomeen-in-antwerpen-drillrappers-pronken-met-geweld-in-video-s-en-scoren-punten-met-overvallen-en-steekpartijen~ba007b50/).

De leden zijn vooral Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse jongeren uit wijken zoals Deurne-Noord, Luchtbal of het Kiel. Het Antwerpse parket geeft geen details over incidenten en evenmin over het aantal jongeren dat al gesanctioneerd is. Het bevestigt wel dat drillrappers voor problemen zorgen.

Deze zomer waren er al incidenten toen een bekende drillrapper zijn eigen groep oprichtte. Zijn vroegere medestanders uit Deurne daagden hem uit en gooiden een raam in bij hem thuis. Toen hij buitenkwam om het glas op te ruimen, werd hij neergestoken.

In het Nederlandse Delft werden drie tieners veroordeeld die eind vorig jaar in een druk winkelcentrum met machetes de orde verstoorden. Omdat de jongeren door drillrap geïnspireerd waren, mochten de drie tijdens hun proeftijd van twee jaar niks met drillrap doen. Zo mogen de tieners niet figureren in drillrapvideo's, waarin steevast met de dood wordt gedreigd. Ook mogen de drie niet op andere drillrapvideo's reageren of ze delen (cf. https://www.ad.nl/delft/tieners-met-machetes-krijgen-jeugddetentie-en-mogen-geen-drillraps-meer-maken~a0c72f18/).

Deze daden komen niet uit het niets. Drillrappers houden nauwgezet een scorebord bij dat zij geregeld afficheren op sociale media. Daarbij wordt gewerkt met een «puntensysteem», waarbij aanzien en prestige wordt gecreëerd onder hen. Meer punten duiden op meer prestige.

Punten verdien je als je een lid van een andere drillrapgroep te grazen neemt op straat. Dat kan letterlijk zijn door hem je schoenen te laten kussen of hem te laten strippen. Je kan ook een tegenstrever opjagen zodat hij gaat schuilen bij zijn ouders. Ook dat is een punt waard. Een messteek geven («dippen» of «dissen») verdient extra punten, net als iemand laten opsluiten in een gesloten inrichting. Wie zich laat pakken door de politie, verliest wel een punt. Of als een tegenstrever het haar van je zus afsnijdt, ben je ook een punt kwijt.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) In hoeverre verenigen aanhangers van drillrap zich in ons land in herkenbare (jeugd)groepen? Kan u cijfers geven van de jongste twee jaar hierover? Worden deze groepen door de politie in kaart gebracht, bijvoorbeeld in de inventarisatie van jeugdgroepen? Is er een specifieke overheidsaanpak die zich richt op deze groepen?

2) Wordt er samengewerkt tussen het federale en gemeenschapsniveau, met in het bijzonder onderwijs, wat betreft de aanpak van deze specifieke problematiek? Zou u dit kunnen toelichten? Welke plannen zijn reeds uitgevoerd hieromtrent en wat beoogt men in de toekomst nog uit te voeren?

3) Bent u bereid om nationaal onderzoek te doen of er een causaal verband bestaat tussen drillrap en de toename van steekincidenten? Bent u bereid om daarbij overig internationaal onderzoek te betrekken zoals Bennett Kleinberg en Paul McFarlane bepleiten in hun onderzoek «Violent music vs violence and music: Drill rap and violent crime in London»?

4) Zou u cijfers kunnen voorleggen in verband met de link tussen geweldpleging en drillrap? Hoeveel delicten in de jongste twee jaar werden er gelinkt aan drillrap? Werden hier wapens bij gebruikt? Indien ja, hoeveel en welke?

5) Hoeveel klachten en processen verbaal werden in totaal in de jongste twee jaar opgesteld, waarbij drillrap als een motief of belangrijke factor werd aanzien? Hoeveel daders werden effectief vervolgd? Welke straffen werden aan hen opgelegd?

6) Is er volgens u een link tussen groepen van drillrappers en de grotere criminele netwerken? Zijn er volgens u dergelijke groepen gelinkt aan de criminele onderwereld, extremistische organisaties of andere schadelijke organisaties? In hoeverre is er volgens u een link tussen illegale wapenhandel en drillrap groepen, aangezien velen onder hen pronken met (al dan niet illegale) wapens? In mei 2020 werd er onder andere een Nederlandse drillrapper opgepakt, omdat hij tijdens het filmen van een videoclip met een verboden vuurwapen poseerde (cf. https://www.politie.nl/nieuws/2020/mei/29/05-aanhoudingen-bij-opname-drill-rap.html).

 
Réponse reçue le 9 juin 2022 : Antwoord ontvangen op 9 juni 2022 :

Le drill rap est un sous-genre de la musique rap qui glorifie souvent la violence, voire l’encourage. Les textes de drill rap parlent souvent d’expériences de vie négatives. Après les États-Unis et le Royaume-Uni, le phénomène s’est étendu aux Pays-Bas et à présent à notre pays.

1), 4) & 5) La Banque de données nationale générale (BNG) est une base de données policières dans laquelle sont enregistrés les faits sur base de procès-verbaux résultant des missions de police judiciaire et administrative. Elle permet de réaliser des comptages sur différentes variables statistiques telles que le nombre de faits enregistrés, les modus operandi, les objets utilisés lors de l’infraction, les moyens de transport utilisés, les destinations de lieu, etc.

En raison de la spécificité des questions, il n’est toutefois pas possible, sur base des informations disponibles dans la BNG, de fournir une réponse en la matière.

Ce phénomène n’est pas suivi de manière centralisée par la police fédérale. La lutte contre les bandes de jeunes ou urbaines est assurée en premier lieu par la police locale (compte tenu de la COL 2/2002 relative à la répartition des tâches entre la police locale et la police fédérale en ce qui concerne les missions de la police judiciaire).

L’unité de la délinquance juvénile de la zone de police (ZP) d’Anvers suit spécifiquement le phénomène du «drill rap» depuis octobre 2020. Le phénomène est évolutif et les gangs détectés changent souvent de nom et de composition. À ce jour, treize groupes ont été détectés et étudiés.

Les membres des groupes de drill rap sont des jeunes mineurs âgés de quatorze à dix-sept ans. Vu leur âge, le parquet jeunesse d’Anvers collabore étroitement avec la ZP d’Anvers, plus précisément avec l’unité de la délinquance juvénile, sur ce phénomène.

La majorité des infractions commises par les membres des groupes drill peuvent être réduites à des «coups et blessures volontaires», des «menaces», des «vols (avec ou sans violence)» et des «armes prohibées».

Pour ce qui concerne la Région de Bruxelles-Capitale, la cellule «Bandes urbaines» du SICAD Bruxelles suit le phénomène de la violence urbaine commise en bande en élaborant mois après mois une image la plus précise possible des réseaux, du profil des auteurs et de ce qu’ils commettent. Une réunion mensuelle de suivi est assurée au Parquet de Bruxelles lors de laquelle la cellule du SICAD (service d’information et de communication de l’arrondissement) et les cellules des zones de police bruxelloises échangent leurs infos et discutent de l’octroi ou non du statut «BU» à certains auteurs. Aucun fait de violence lié à la culture du drill rap n’a pour l’instant été relevé en Région de Bruxelles-Capitale.

2) J’informe l’honorable membre, qu’en réponse à cette question, je me réfère à la réponse à la question orale en commission de l’Intérieur de la Chambre des représentants no 23391 du député Vandenput à laquelle j’ai répondu précédemment (doc. Chambre, CRIV 55 COM 642, p. 64, https://www.lachambre.be/doc/CCRI/pdf/55/ic642.pdf).

3) J’informe l’honorable membre, qu’en réponse à cette question, je me réfère à la réponse à la question écrite no 7-1614 adressée au vice-premier ministre et ministre de la Justice et de la Mer du Nord.

6) Dans l’état actuel des choses, la police ne dispose pas d’informations laissant penser qu’il existerait un lien direct entre groupes des drillrappers et les réseaux criminels.

Drill rap is een subgenre van de rapmuziek waarin niet steeds maar wel vaak geweld wordt verheerlijkt en zelfs aangemoedigd. De teksten van drill rap gaan vaak over negatieve ervaringen in het leven. Het fenomeen is overgewaaid uit de Verenigde Staten naar het Verenigd Koninkrijk en Nederland en komt nu ook op in België.

1), 4) & 5) De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van processen-verbaal die voortvloeien uit de missies van de gerechtelijke en bestuurlijke politie. Zij laat toe om tellingen uit te voeren op verschillende statistische variabelen, zoals het aantal geregistreerde feiten, de modi operandi, de voorwerpen gehanteerd bij het misdrijf, de gebruikte vervoermiddelen, de bestemmingen-plaats, enz.

Gezien het specifieke karakter van de vragen is het niet mogelijk om op basis van de informatie beschikbaar in de ANG, een antwoord te formuleren.

Dit fenomeen wordt niet centraal opgevolgd door de federale politie. De aanpak van jongeren of stadsbendes gebeurt in eerste instantie door de lokale politie (gelet op de COL 2/2002 betreffende de taakverdeling tussen de lokale en de federale politie met betrekking tot de opdrachten van gerechtelijke politie).

De dienst Jongerencriminaliteit van de politiezone Antwerpen (PZA) volgt de «drill rap» problematiek gericht op sinds oktober 2020. Het fenomeen kent een evolutief verloop en de gedetecteerde bendes wijzigen vaak van naam en samenstelling. Tot op heden kwamen er dertien drill rap groeperingen in beeld die in onderzoek werden genomen.

De leden van de drillrap groepen zijn minderjarige jongens tussen veertien en zeventien jaar. Gelet de minderjarigheid werkt het jeugdparket van Antwerpen rond dit fenomeen nauw samen met de PZ Antwerpen, meer bepaald met de dienst Jongerencriminaliteit.

Het merendeel van de feiten gepleegd door drill rap jongeren is terug te brengen tot «opzettelijke slagen en verwondingen», «bedreigingen», «diefstallen (al dan niet met geweld)» en «verboden wapens».

Wat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreft, volgt de cel «Stadsbendes» van SICAD (Informatie- en Communicatiedienst van het arrondissement) Brussel het fenomeen van het stedelijk geweld dat door bendes wordt gepleegd op door maandelijks een zo nauwkeurig mogelijk beeld te schetsen van de netwerken, het profiel van de daders en welke feiten ze plegen. Elke maand is er een follow-upvergadering met het parket van Brussel waarbij de cel van het SICAD en de cellen van de Brusselse politiezones informatie uitwisselen over het al dan niet toekennen van het statuut «BU» aan sommige daders. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn nog geen geweldsincidenten in verband met drill rap vastgesteld.

2) Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vraag verwijs naar het antwoord op de mondelinge vraag nr. 23391 in commissie voor Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers van de volksvertegenwoordiger Vandenput, dat ik eerder heb gegeven (doc. Kamer, CRIV 55 COM 642, blz. 64, https://www.dekamer.be/doc/CCRI/pdf/55/ic642.pdf).

3) Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vraag verwijs naar het antwoord op de schriftelijke vraag nr. 7-1614 gesteld aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee.

6) De politie beschikt momenteel niet over informatie die erop wijst dat er een rechtstreeks link bestaat tussen de drilrappergroepen en de criminele netwerken.