SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2021-2022 Zitting 2021-2022
________________
5 mai 2022 5 mei 2022
________________
Question écrite n° 7-1601 Schriftelijke vraag nr. 7-1601

de Rik Daems (Open Vld)

van Rik Daems (Open Vld)

à la ministre de l'Intérieur, des Réformes institutionnelles et du Renouveau démocratique

aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing
________________
Citrix - Grave vulnérabilité - Risques en matière de sécurité - Piratage - Serveurs et ordinateurs - Entreprises - Services publics et de sécurité - Protection - Directives - Mesures Citrix - Ernstige kwetsbaarheid - Veiligheidsrisico's - Hacking - Servers en computers - Ondernemingen - Overheids- en veiligheidsdiensten - Beveiliging - Richtlijnen - Maatregelen 
________________
sécurité des systèmes d'information
guerre de l'information
criminalité informatique
logiciel
informatiebeveiliging
informatieoorlog
computercriminaliteit
computerprogramma
________ ________
5/5/2022Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
9/6/2022Antwoord
5/5/2022Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
9/6/2022Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1600
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1602
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1600
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1602
________ ________
Question n° 7-1601 du 5 mai 2022 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-1601 d.d. 5 mei 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le 17 décembre 2019, l'entreprise Citrix a divulgué une vulnérabilité dans ses logiciels et a pris des mesures temporaires pour limiter les risques. Avant même que les dizaines de milliers d'organisations utilisant Citrix se rendent compte du danger pressant et installent des mesures provisoires, des pitates s'étaient introduits dans les systèmes (voir https://www.onderzoeksraad.nl/nl/page/19862/fundamenteel ingrijpen is nodig voor nederlandse digitale veiligheid).

Il s'agissait d'une vulnérabilité très grave des solutions serveurs «Citrix ADC» et «Citrix Gateway», anciennement connue sous le nom de «Citrix Netscaler». Sur une échelle de 1 à 10, cette vulnérabilité a été notée à 9,8 en termes de gravité (voir https://www.ncsc.nl/actueel/nieuws/2020/januari/13/vele nederlandse citrix servers kwetsbaar voor aanvallen). Elle représenterait un risque potentiel pour les réseaux de 80 000 entreprises établies dans 158 pays. Les États-Unis sont en tête du top 5 des pays comptant le plus d'organisations concernées, suivis par le Royaume-Uni, l'Allemagne, les Pays-Bas et l'Australie.

En exploitant la vulnérabilité critique, les pirates peuvent avoir accès, via internet, au réseau local d'une entreprise sans avoir besoin de compte ni d'authentification, selon la société Positive Technologies spécialisée dans l'expertise de sécurité numérique. Ils peuvent ainsi exécuter du code arbitraire (voir https://tweakers.net/nieuws/161500/citrix kwetsbaarheid vormt risico voor netwerken van 80000 bedrijven.html).

Positive Technologies déclare que les applications Citrix sont largement répandues dans les réseaux d'entreprises. Elles sont utilisées notamment pour permettre aux collaborateurs d'accéder via internet aux applications internes de l'entreprise. Non seulement la vulnérabilité permet à une personne non autorisée d'accéder aux applications publiées, mais elle expose aussi d'autres sources du réseau interne de l'entreprise via le serveur Citrix.

Entre-temps, Citrix a mis à disposition une version actualisée censée résoudre ces problèmes de sécurité (voir https://www.security.nl/posting/729529/Citrix+verhelpt+kritieke+dos kwetsbaarheid+in+ADC+en+Gateway). La question est de savoir dans quelle mesure tant les entreprises que les organisations ont déjà implémenté cette version actualisée, faute de quoi leurs réseaux demeurent extrêmement vulnérables.

Quant au caractère transversal de la présente question écrite: les différents gouvernements et maillons de la chaîne de sécurité se sont accordés sur les phénomènes qui doivent être traités en priorité au cours des quatre prochaines années. Ceux-ci sont définis dans la Note-cadre de sécurité intégrale et dans le Plan national de sécurité pour la période 2016-2019 et ont fait l'objet d'un débat lors d'une conférence interministérielle à laquelle les acteurs de la police et de la justice ont également participé. Cette question concerne dès lors une compétence régionale transversale, les Régions intervenant surtout dans le volet préventif.

Je souhaiterais dès lors vous poser les questions suivantes:

1) Êtes-vous conscient(e) du problème de sécurité potentiel qui est lié aux logiciels de la marque Citrix? Si oui, des mesures ont-elles déjà été prises pour y remédier?

2) Les solutions du fabricant en question sont-elles utilisées dans nos services publics et de sécurité? Si oui, combien d'ordinateurs, de serveurs et de comptes en font usage?

3) Y a-t-il déjà des directives concernant le remplacement ou l'actualisation de ces logiciels qui se révèlent soudainement dangereux? Quelles instructions reçoit-on? A-t-on déjà entrepris quelque chose à cet égard et, si oui, quel est le montant des coûts?

4) A-t-on déjà reçu des plaintes de particuliers ou de services qui utilisent ces logiciels? Si oui, combien au cours des trois dernières années? A-t-on déjà signalé des cas de piratage d'ordinateurs et d'intrusion sur des serveurs, ordinateurs et autres utilisant les logiciels Citrix, précisément à cause des faiblesses que présentent les systèmes sans la mise à jour de sécurité? Si oui, combien et où?

5) Êtes-vous disposé(e) à agir rapidement, eu égard au risque pour de nombreuses institutions? Si oui, quelles mesures seront prises? Si non, comment empêchez-vous que l'utilisation de ces logiciels n'entraîne un problème de sécurité?

 

Op 17 december 2019 maakte Citrix een kwetsbaarheid in zijn software bekend en nam het bedrijf tijdelijke maatregelen om de risico's te beperken. Nog voordat de vele duizenden Citrix-gebruikende organisaties doordrongen waren van de acute risico's en de tijdelijke maatregelen hadden geïnstalleerd, waren aanvallers binnengedrongen in systemen (cf. https://www.onderzoeksraad.nl/nl/page/19862/fundamenteel-ingrijpen-is-nodig-voor-nederlandse-digitale-veiligheid).

Het betrof een zeer ernstige kwetsbaarheid van «Citrix ADC» en «Citrix Gateway» servers, voorheen bekend als «Citrix Netscaler». Deze kwetsbaarheid werd qua ernst ingeschaald op een 9,8 op een schaal van 1 tot en met 10 (cf. https://www.ncsc.nl/actueel/nieuws/2020/januari/13/vele-nederlandse-citrix-servers-kwetsbaar-voor-aanvallen). Dit zou in potentie een risico betekenen voor de netwerken van 80 000 bedrijven in 158 landen. De top vijf van landen met dergelijke organisaties wordt aangevoerd door de Verenigde Staten, maar ook het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland en Australië staan in dat rijtje.

Als de kritieke kwetsbaarheid wordt uitgebuit, kunnen aanvallers zich via het internet direct toegang verschaffen tot het lokale netwerk van een bedrijf en daarvoor zijn geen accounts of authenticatie nodig, aldus Positive Technologies. Het uitbuiten van de kwetsbaarheid maakt het voor een aanvaller mogelijk om willekeurige code uit te laten voeren (cf. https://tweakers.net/nieuws/161500/citrix-kwetsbaarheid-vormt-risico-voor-netwerken-van-80000-bedrijven.html).

Positive Technologies, dat zich specialiseert in digitale veiligheidsexpertise, zegt dat Citrix-applicaties wijdverspreid zijn in bedrijfsnetwerken. Ze worden onder meer ingezet om medewerkers via het internet toegang te geven tot de interne bedrijfsapplicaties. De kwetsbaarheid maakt het voor een onbevoegde niet alleen mogelijk om toegang te krijgen tot gepubliceerde applicaties, maar ook andere bronnen van het interne bedrijfsnetwerk zijn kwetsbaar via de Citrix-server.

In tussentijd heeft Citrix zelf een geactualiseerde versie beschikbaar gesteld die deze veiligheidsproblemen zouden moeten oplossen (cf. https://www.security.nl/posting/729529/Citrix+verhelpt+kritieke+dos-kwetsbaarheid+in+ADC+en+Gateway). De vraag is in hoeverre zowel bedrijven als organisaties reeds deze geactualiseerde versie hebben geïmplementeerd. Zoniet blijven de netwerken uiterst kwetsbaar.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Bent u zich bewust van het mogelijke veiligheidsprobleem met de software van het merk Citrix? Indien ja, zijn er reeds stappen genomen om dit te verhelpen?

2) Gebruikt men binnen onze overheids- en veiligheidsdiensten de diensten van de bovengenoemde fabrikant? Indien ja, hoeveel computers, servers of accounts maken hiervan gebruik?

3) Zijn er reeds richtlijnen omtrent het vervangen of het actualiseren van dergelijke plots onveilig blijkende software? Welke instructies krijgt men mee? Wat is er al reeds gedaan? Indien ja, hoeveel bedroegen de kosten?

4) Zijn er reeds klachten binnengekomen van zowel privépersonen of diensten die gebruik maken van deze software? Indien ja, hoeveel in de voorbije drie jaar? Zijn er ook reeds meldingen binnengekomen omtrent computerkraken en indringers die binnendringen op servers of computers en dergelijke met Citrix-software, specifiek omwille van de zwaktes die de systemen vertonen zonder de veiligheidsupdate? Zo ja, hoeveel en waar?

5) Bent u bereid snel op te treden gezien het risico voor veel instellingen? Zo ja, welke stappen zullen gezet worden? Indien neen, hoe voorkomt u dat het gebruik van dergelijke software een veiligheidsprobleem kan veroorzaken?

 
Réponse reçue le 9 juin 2022 : Antwoord ontvangen op 9 juni 2022 :

1) Cette question parlementaire ne relève pas de mes compétences mais de la compétence du premier ministre dont dépend le Centre for Cyber Security Belgium (CCB).

2), 3) & 5) La police fédérale n’utilise pas les services de Citrix.

4) La Banque de données nationale générale (BNG) est une base de données policières dans laquelle sont enregistrés les faits sur base de procès-verbaux résultant des missions de police judiciaire et administrative. Elle permet de réaliser des comptages sur différentes variables statistiques telles que le nombre de faits enregistrés, les modus operandi, les objets utilisés lors de l’infraction, les moyens de transport utilisés, les destinations de lieu, etc.

Cependant, en raison de la spécificité des questions, il n'est pas possible de fournir une réponse à celles-ci sur la base des informations disponibles dans la BNG.

1) Deze parlementaire vraag valt niet onder mijn bevoegdheden maar behoort tot die van de eerste minister, aan wie het Centre for Cyber Security Belgium (CCB) rapporteert.

2), 3), & 5) De federale politie maakt geen gebruik van Citrix.

4) De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van processen-verbaal die voortvloeien uit de missies van de gerechtelijke en bestuurlijke politie. Zij laat toe om tellingen uit te voeren op verschillende statistische variabelen, zoals het aantal geregistreerde feiten, de modi operandi, de voorwerpen gehanteerd bij het misdrijf, de gebruikte vervoermiddelen, de plaatsbestemming, enz.

Gelet op het specifieke karakter van de vragen is het niet mogelijk om op basis van de informatie beschikbaar in de ANG een antwoord op deze vraag te formuleren.