SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
28 juin 2021 28 juni 2021
________________
Question écrite n° 7-1280 Schriftelijke vraag nr. 7-1280

de Bert Anciaux (Vooruit)

van Bert Anciaux (Vooruit)

au vice-premier ministre et ministre de la Mobilité

aan de vice-eersteminister en minister van Mobiliteit
________________
Aéroport de Zaventem - Normes de bruit - Trafic aérien nocturne - Bruit - Conséquences sur la santé de la population - Interdiction des avions bruyants - Mesures - Concertation avec les Régions Luchthaven van Zaventem - Geluidsnormen - Nachtelijk vliegverkeer - Lawaai - Gevolgen voor de gezondheid van de bevolking - Verbod van lawaaierige vliegtuigen - Maatregelen - Overleg met de Gewesten 
________________
aéroport
circulation aérienne
bruit
norme environnementale
pollution acoustique
santé publique
protection contre le bruit
risque sanitaire
luchthaven
luchtverkeer
lawaai
milieunorm
akoestische vervuiling
volksgezondheid
bescherming tegen geluidshinder
gevaren voor de gezondheid
________ ________
28/6/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/7/2021)
18/1/2022Antwoord
28/6/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/7/2021)
18/1/2022Antwoord
________ ________
Question n° 7-1280 du 28 juin 2021 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-1280 d.d. 28 juni 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Il est évident que le trafic aérien au départ de Zaventem constitue une matière transversale. Les nuisances sonores relèvent de la compétence des Régions. La Région bruxelloise comme la Flandre ont soumis ce trafic aérien à des normes de bruit. La répartition du trafic aérien et la réduction des nuisances à la source sont au contraire des compétences fédérales.

On a observé une éclaircie pendant la crise du coronavirus. Pendant plusieurs mois, la pollution causée par ce trafic aérien a fortement diminué. Les émissions provoquées par ces avions sont très préjudiciables à la population ; il en est de même pour les nuisances sonores. A fortiori si les règles fixées ne sont pas respectées.

Dans la nuit du jeudi 10 juin 2021, de gros avions bruyants ont décollé de Zaventem. Ils ont survolé Neder-over-Heembeek et la périphérie nord à très basse altitude, provoquant un énorme vacarme. Ces nuisances se sont répétées, à 3 h 10, à 4 h 40 et à 6 h 03. Il est probable que ces avions aient décollé dans le sens du vent car leur bruit était insupportable. Quoi qu'il en soit, ces avions avaient un qc extrêmement élevé (qc = quota count - quota de bruit maximum), ce qui est inacceptable la nuit.

1) Le ministre trouve-t-il normal que des milliers de riverains soient tirés à répétition de leur sommeil par quelques hors-la-loi de compagnies aériennes ?

2) Est-il selon lui acceptable que la santé de milliers de riverains soit ainsi mise en péril ? A-t-il connaissance d'études mettant en évidence le lien de causalité entre ce bruit et des problèmes cardiaques ?

3) Pense-t-il comme moi qu'il faut réfréner l'appât du gain et l'avidité financière de ces compagnies aériennes et que la santé de milliers de riverains a également de la valeur et mérite d'être protégée par les pouvoirs publics ?

4) Quels efforts va-t-il fournir pour éviter que les nuisances sonores aient à nouveau libre cours la nuit, comme c'était le cas voici quelques années ?

5) Que fera-t-il pour que ces avions très polluants et très bruyants soient interdits la nuit ?

6) Que fera-t-il pour que ces avions ne soient plus autorisés à faire de grands détours à basse altitude et à infliger ainsi de manière injustifiée de graves nuisances à plusieurs milliers de riverains ?

7) Pense-t-il comme moi que les avions bruyants ne doivent plus être autorisés à l'aéroport de Zaventem ?

8) Pense-t-il comme moi que les compagnies aériennes doivent être incitées à développer des appareils hybrides, capables de décoller et d'atterrir à l'énergie électrique ? Que fera-t-il pour stimuler ces recherches ?

9) Contraindra-t-il les compagnies aériennes à investir dans des appareils plus écologiques au moyen d'un plan de réduction progressive ?

10) Élaborera-t-il un plan en concertation avec les Régions pour que seuls les avions les plus silencieux et les plus propres possible soient à l'avenir autorisés à voler à Zaventem ?

11) Pense-t-il comme moi que l'industrie aéronautique doit elle aussi être incitée à prendre ses responsabilités dans la lutte contre les changements climatiques ?

 

Uiteraard is het vliegverkeer vanuit Zaventem een transversale bevoegdheid. De lawaaihinder is een gewestelijke bevoegdheid. Zowel Brussel als Vlaanderen hebben geluidsnormen voor dit vliegverkeer. De spreiding van het luchtverkeer en de vermindering van de hinder aan de bron is dan weer een federale bevoegdheid.

Tijdens de coronacrisis was er één lichtpunt. De vervuiling veroorzaakt door dit vliegverkeer was gedurende vele maanden sterk verminderd. De uitstoot veroorzaakt door deze vliegtuigen is enorm belastend voor de bevolking; maar ook de lawaaihinder. Zeker wanneer men bovendien zich niet houdt aan de afgesproken regels.

De nacht van donderdag 10 juni 2021 stegen er zware lawaaierige vliegtuigen op vanuit Zaventem. Ze vlogen op zeer lage hoogte over Neder-Over-Heembeek en de Noordrand. Het lawaai was enorm. Dit heeft zich enkele keren voorgedaan, om 3 u 10, om 4 u 40 en om 6 u 03. Wellicht stegen deze vliegtuigen bovendien op met de wind mee, want het lawaai was ondraaglijk. Hoe dan ook waren het vliegtuigen met een enorm hoge qc (quota count). Onaanvaardbaar voor de nacht.

1) Vind de geachte minister het normaal dat duizenden omwonenden voor enkele gangsters binnen de luchtvaartmaatschappijen herhaaldelijk uit hun slaap worden gehaald?

2) Vind hij het aanvaardbaar dat daardoor de gezondheid van duizenden omwonenden op het spel worden gezet? Is hij op de hoogte van de studies die het oorzakelijk verband aantonen tussen dit lawaai en hartproblemen?

3) Is hij het met me eens dat het financieel en winstbejag van deze luchtvaartmaatschappijen begrensd moet worden en dat de gezondheid van duizenden omwonenden ook zijn waarde heeft en door de overheid dient verdedigd te worden?

4) Welke inspanningen zal hij nemen om te voorkomen dat opnieuw, zoals jaren geleden, de lawaaihinder vrij spel krijgt tijdens de nacht?

5) Wat zal hij doen om deze zwaar vervuilende en lawaaierige vliegtuigen te laten verbieden tijdens de nacht?

6) Wat zal hij eraan doen om deze vliegtuigen geen grote omwegen te laten maken op lage hoogte zodat er vele duizenden omwonenden onterecht ernstig schade wordt toegebracht?

7) Is hij het met me eens dat lawaaierige vliegtuigen geen plaats meer mogen krijgen in ons vliegverkeer?

8) Is hij het met me eens dat de vliegtuigmaatschappijen aangezet moeten worden om hybride toestellen te ontwikkelen die bij het opstijgen en het landen op elektrische energie moeten kunnen vliegen? Wat zal hij doen om dit aan te wakkeren?

9) Zal hij via een uitfasering vliegtuigmaatschappijen verplichten te investeren in meer ecologische toestellen?

10) Zal hij in samenspraak met de Gewesten een plan opmaken om in de toekomst enkel nog zo stil mogelijke en zo proper mogelijke toestellen te laten vliegen op Zaventem?

11) Is hij het met me eens dat ook de vliegtuigindustrie moet aangezet worden haar verantwoordelijkheid op te nemen in de strijd voor het klimaat?

 
Réponse reçue le 18 janvier 2022 : Antwoord ontvangen op 18 januari 2022 :

En réponse à la question posée, j’ai l’honneur de communiquer ce qui suit:

Concernant le préambule à la question, l’honorable sénateur n’est pas clair dans sa définition de la nuit du jeudi 10 juin 2021 (est-ce la nuit du 9 au 10 ou du 10 au 11 juin?).

Pour la nuit du 9 au 10 juin, nous avons un décollage d’un A300-600 en NIK 4 C à 3 heures 10 et d’un B737-400 à 4 heures 42 en CIV 2D Canal; ces deux avions ont un quota count (QC) inférieur à 8.0 et ont respecté les procédures.

Pour la nuit du 10 au 11 juin, donc le 11 juin au matin, nous avons un décollage d’un Boeing 767-300 à 3 heures 09 en DENUT 7 C (Noordrand), d’un Boeing 737-400 en CIV 2 D Canal à 4 heures 39 et d’un A.320 sur le virage gauche à 6 heures 00 en PITES.

Tous ces avions ont un QC inférieur à 8.0 et n’ont pas commis d’infractions, de plus la procédure PITES ne survole pas le nord de Bruxelles.

Hormis l’Airbus A300-600 et le Boeing 767-300, les avions considérés sont des MEDIUM soit moins de 136 tonnes. Ces avions n’avaient pas un QC extrêmement élevé et ont respecté les normes définies depuis le 1er juillet 2010.

Enfin, les rapports météorologique pour l’aéroport de Bruxelles-National indiquent un vent faible et variant du sud-est vers l’ouest durant cette période.

Une inversion de température est aussi observée. L’inversion de température a pu aussi réfléchir le bruit vers le sol et augmenter le bruit perçu au sol.

En ce qui concerne le survol de l’aéroport de Bruxelles-National, il ne se passe pas un jour sans que je sois interpellé par des riverains de l’aéroport qui sont survolés. Comme tous les citoyens, ces riverains ont droit à un environnement sain.

Il s’agit d’un dossier très délicat, dans lequel je travaille de manière méthodique et déterminée. Nous devons réunir les différentes parties prenantes autour de la table afin de trouver des solutions ensemble.

C’est pourquoi j’ai lancé une plateforme de concertation réunissant les différentes parties prenantes, et qui s’est réunie la première fois le 30 septembre 2021. Cette plateforme se réunira tous les trois mois et a pour but de parvenir à un «Pacte sur l’aéroport de Bruxelles-National et son avenir». Ce dernier devra faire l’objet d’un large consensus et permettre de dégager des solutions pérennes dans ce dossier particulièrement complexe.

Parallèlement, le bureau ENVISA poursuit ses travaux en vue de compléter et de finaliser l’étude d’incidences sur les points identifiés par le jugement du 9 décembre 2020 de la chambre des référés du tribunal de première instance francophone de Bruxelles. L’objectif est de publier les résultats de cette étude en juin 2022, conformément à ce jugement.

De plus, un groupe de travail rassemblant des experts techniques et opérationnels de la direction générale du Transport aérien (DGTA), de skeyes, des compagnies aériennes et de l’aéroport de Bruxelles-National, se réunit régulièrement depuis juin 2021 afin de proposer des solutions à court, moyen et long terme dans la gestion du trafic aérien et l’utilisation de l’espace aérien. Ainsi, une révision de l’ensemble des procédures de vol, en utilisant les technologies les plus modernes (performance based navigation PBN), et une évaluation des améliorations qui peuvent être apportées au profil de vol ou dans la gestion de la configuration des paramètres aérodynamiques des avions et de réglage des moteurs (taux de montée, virage, passage entre montée initiale et accélération) sont en cours.

Ce groupe viendra également en support à la plateforme de concertation et étudiera de manière objective et transparente la faisabilité technique et opérationnelle des propositions de solution évoquées au sein de celle-ci.

Wat de aanhef van de vraag betreft, is de geachte senator niet duidelijk in zijn definitie van de nacht van donderdag 10 juni 2021 (is het de nacht van 9 op 10 of van 10 op 11 juni?).

Voor de nacht van 9 op 10 juni hebben we een A300-600 die om 03.10 uur opstijgt naar NIK 4 C en een B737-400 om 04.42 uur naar CIV 2D Kanaal; beide vliegtuigen hebben een quota count (QC) van minder dan 8.0 en hebben zich aan de procedures gehouden.

Voor de nacht van 10 op 11 juni, dus de ochtend van 11 juni, hebben we een Boeing 767-300 die om 03.09 uur opstijgt naar DENUT 7 C (Noordrand), een Boeing 737-400 naar CIV 2 D Kanaal om 04.39 uur en een A.320 op de linkerbocht om 06.00 uur naar PITES.

Al deze vliegtuigen hebben een QC van minder dan 8.0 en hebben geen inbreuken begaan. Bovendien wordt bij de PITES-procedure het noorden van Brussel niet overvlogen.

Met uitzondering van de Airbus A300-600 en de Boeing 767-300 zijn de desbetreffende vliegtuigen MEDIUM, dat wil zeggen van minder dan 136 ton. Deze vliegtuigen hadden geen extreem hoge QC en voldeden aan de normen die sinds 1 juli 2010 zijn vastgesteld.

Tenslotte wijzen de weerberichten voor Brussels Airport op een lichte wind, ruimend van zuidoost naar west gedurende deze periode.

Er wordt ook een temperatuurinversie waargenomen. De temperatuurinversie kan ook het geluid naar de grond hebben teruggekaatst en het op de grond waargenomen geluid hebben versterkt.

Wat het overvliegen van Brussels Airport betreft, gaat er geen dag voorbij zonder dat ik aangesproken wordt door buurtbewoners van de luchthaven die worden overvlogen. Zoals alle burgers hebben ook deze buurtbewoners recht op een gezond milieu.

Het is een bijzonder delicaat dossier, waarin ik methodisch en vastberaden tewerk ga. We moeten de verschillende stakeholders rond de tafel brengen om samen tot oplossingen te komen.

Daarom heb ik een overlegplatform opgericht waarin de verschillende belanghebbenden worden samengebracht en dat voor het eerst bijeen is gekomen op 30 september 2021. Dit platform zal om de drie maanden samenkomen en streeft naar een «Pact over Brussels Airport en zijn toekomst». Over dat pact zou een brede consensus moeten bestaan en het zou mogelijk moeten zijn duurzame oplossingen te vinden voor dit bijzonder complexe vraagstuk.

Tegelijkertijd werkt het bureau ENVISA verder aan de voltooiing en afronding van de effectbeoordeling met betrekking tot de punten die zijn genoemd in het vonnis van 9 december 2020 van de kortgedingkamer van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg van Brussel. Het is de bedoeling dat de resultaten van deze studie in juni 2022 worden gepubliceerd, in overeenstemming met dit vonnis.

Een werkgroep van technische en operationele experts van het directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV), skeyes, de luchtvaartmaatschappijen en Brussels Airport komt sinds juni 2021 regelmatig bijeen om korte-, middellange- en langetermijnoplossingen voor te stellen voor het luchtverkeersbeheer en het gebruik van het luchtruim. Zo wordt gewerkt aan een herziening van alle vliegprocedures, met gebruikmaking van de modernste technologieën (performance-based navigation PBN), en aan een evaluatie van de mogelijke verbeteringen aan het vluchtprofiel of aan het beheer van de configuratie van de aerodynamische parameters en de motorinstellingen van het vliegtuig (stijgsnelheid, bocht, overgang tussen initiële klim en versnelling).

Deze groep zal ook het overlegplatform ondersteunen en de technische en operationele haalbaarheid van de binnen het platform voorgestelde oplossingen op een objectieve en transparante manier bestuderen.