SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2019-2020 Zitting 2019-2020
________________
4 novembre 2019 4 november 2019
________________
Question écrite n° 7-126 Schriftelijke vraag nr. 7-126

de Stephanie D'Hose (Open Vld)

van Stephanie D'Hose (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et européennes, et de la Défense, chargé de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, en van Defensie, belast met Beliris en Federale Culturele Instellingen
________________
Ouganda - Instauration de la peine de mort pour les LGB - Violation des droits de l'homme - Impact sur la coopération gouvernementale Oeganda - Invoering van de doodstraf voor holebi's - Schending mensenrechten - Impact op gouvernementele samenwerking 
________________
Ouganda
minorité sexuelle
peine de mort
droits de l'homme
politique extérieure
identité de genre
Oeganda
seksuele minderheid
doodstraf
rechten van de mens
buitenlands beleid
genderidentiteit
________ ________
4/11/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/12/2019)
1/10/2020Dossier gesloten
4/11/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/12/2019)
1/10/2020Dossier gesloten
________ ________
Aussi posée à : question écrite 7-125
Aussi posée à : question écrite 7-127
Réintroduite comme : question écrite 7-697
Aussi posée à : question écrite 7-125
Aussi posée à : question écrite 7-127
Réintroduite comme : question écrite 7-697
________ ________
Question n° 7-126 du 4 novembre 2019 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-126 d.d. 4 november 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

L'Ouganda entend instaurer une loi visant à punir de mort l'homosexualité. Des militants des droits de l'homme craignent que ce projet n'incite à la violence contre les holebis et les transgenres.

La loi, déjà baptisée «loi Kill the Gays» dans le langage populaire, avait été annulée il y a cinq ans en raison d'un vice de procédure, mais le gouvernement est à présent décidé à redéposer le projet de loi en novembre 2019.

La nouvelle loi est en opposition avec plusieurs accords internationaux en matière de droits de l'homme. L'instauration de la peine de mort pour les personnes LGBTI+ constitue une violation grave des droits de l'homme internationaux. Le projet de loi, soutenu par le président Yoweri Museveni, sera à nouveau soumis au Parlement en novembre 2019 et vraisemblablement voté avant la fin de l'année. En 2019, trois hommes homosexuels et une femme transgenre ont été tués lors d'agressions homophobes en Ouganda; début octobre, un homosexuel a encore été battu à mort.

L'alliance des organisations LGBTI+ d'Ouganda est particulièrement inquiète: «Lorsque la loi a été instaurée il y a cinq ans, on a assisté à une intensification du sentiment homophobe et à une multiplication des délits de haine. Des centaines de personnes de la communauté LGBTI+ ont été contraintes de quitter le pays comme réfugiés, et le phénomène ne fera que s'amplifier si cette loi est mise en œuvre. Il deviendra même illégal pour nous de – ne serait-ce que – mener campagne pour les droits LGBTI+, et, a fortiori, de soutenir et protéger les minorités sexuelles».

L'Ouganda est un des quatorze partenaires de la coopération gouvernementale. Ces pays ont notamment été sélectionnés sur la base de leur degré de pauvreté, d'aspects liés à la bonne gouvernance et des possibilités pour la Belgique d'offrir une aide significative.

La présente question porte sur une compétence transversale, partagée avec les Communautés. La prévention de l'homophobie passe notamment par l'enseignement et les médias, qui sont des compétences des Communautés. Je renvoie également au Plan d'action interfédéral contre les violences homophobes et transphobes. Depuis les accords de la Saint-Michel de 1993, les Communautés sont compétentes aussi pour les aspects internationaux de leurs attributions, selon le principe «in foro interno, in foro externo». En outre, l'égalité des chances et la non-discrimination sont des compétences transversales, partagée avec les Communautés.

Je souhaiterais dès lors soumettre les questions suivantes au ministre:

1) Comment réagissez-vous à l'imminence de la nouvelle loi qui punit de mort l'homosexualité? Pensez-vous comme moi que celle loi est contraire aux droits de l'homme? Pourriez-vous donner des explications détaillées à ce sujet?

2) Êtes-vous prêt à afficher une position formelle quant à cette nouvelle loi pénale ougandaise? Allez-vous faire part de votre préoccupation au gouvernement ougandais? Pouvez-vous préciser?

3) Si cette loi était effectivement adoptée, êtes-vous prêt à convoquer à bref délai l'ambassadeur d'Ouganda à ce propos? Allez-vous demander à l'Ouganda de ne pas mettre en œuvre cette nouvelle loi? Dans la négative, pour quelles raisons?

4) Êtes-vous disposé à souligner, lors de tout dialogue politique avec les autorités ougandaises, l'importance du respect de l'orientation sexuelle et de l'identité de genre? Pouvez-vous préciser?

5) Dans quelle mesure les rapports d'évaluation des pays partenaires consacrent-ils déjà un chapitre au respect des droits des LGBTI+? Pouvez-vous préciser? Ne faut-il pas s'y intéresser davantage, vu la législation en projet en Ouganda?

6) Quel impact sur la coopération en cours avec l'Ouganda aurait l'adoption définitive de ce projet de loi manifestement contraire aux droits humains fondamentaux? Pourriez-vous donner des explications détaillées à ce sujet?

7) Jusqu'à présent, combien a-t-on investi en Ouganda dans le développement de soins de santé accessibles, en particulier en ce qui concerne un traitement non discriminatoire des LGBTI+? Pouvez-vous fournir des précisions et indiquer si des initiatives supplémentaires peuvent être prises à cet égard?

 

Oeganda wil een wet invoeren die homoseksualiteit strafbaar maakt met de doodstraf. Mensenrechtenactivisten vrezen dat het plan geweld jegens holebi's en transgenders zal aanmoedigen.

De wet, die in de volksmond «Kill the Gays» wordt genoemd, werd vijf jaar geleden nietig verklaard omwille van een procedurefout, maar de overheid is nu van plan om de wet in november 2019 weer nieuw leven in te blazen.

De nieuwe wet druist in tegen internationale afspraken op het gebied van mensenrechten. De invoering van de doodstraf voor LGBTI+ zijn een ernstige schending van de internationale mensenrechten. De wet, die de steun krijgt van president Yoweri Museveni, zal in de loop van november 2019 opnieuw worden voorgelegd aan het Parlement en zal naar verwachting voor het einde van 2019 gestemd worden. In 2019 werden al drie homoseksuele mannen en een transgender vrouw vermoord tijdens homofobe aanvallen in Oeganda, en begin oktober 2019 werd een homoseksuele man nog doodgeknuppeld.

De alliantie van LGBTI+ organisaties in Oeganda is bijzonder ongerust: «Toen de wet vijf jaar geleden werd geïntroduceerd, leidde dat tot een stijging van het homofoob sentiment en haatmisdrijven. Honderden LGBTI+ mensen werden gedwongen om het land te verlaten als vluchtelingen en er zullen er nog meer volgen als deze wet wordt ingevoerd. Het zal het voor ons zelfs illegaal maken om zelfs maar campagne te voeren voor LGBTI+ rechten, laat staan seksuele minderheden te steunen en te beschermen.»

Oeganda is één van de veertien partnerlanden van de gouvernementele samenwerking. Deze werden geselecteerd op basis van onder andere de graad van armoede, aspecten van goed bestuur en de mogelijkheden voor België om betekenisvolle hulp te bieden.

Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen. Preventie van homofobie verloopt onder meer via het onderwijs en media, wat gemeenschapsbevoegdheden zijn. Ik verwijs tevens naar het Interfederaal Actieplan tegen homofoob en transfoob geweld. Sinds de Sint Michielsakkoorden van 1993 zijn de Gemeenschappen ook bevoegd voor de buitenlandse aspecten van hun bevoegdheidsdomeinen, volgens het principe «in foro interno, in foro externo». Daarnaast zijn gelijke kansen en non discriminatie een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen.

Graag had ik u dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoe reageert u op de nakende nieuwe wet die homoseksualiteit strafbaar maakt met de doodstraf? Bent u het met me eens dat het deze wet indruist tegen de mensenrechten? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Bent u bereid met een formeel standpunt over deze nieuwe strafwet in Oeganda naar buiten te komen? Gaat u uw bezorgdheid hieromtrent overmaken aan de Oegandese regering? Kan u dit toelichten?

3) Bent u bereid op korte termijn de ambassadeur van Oeganda hieromtrent te ontbieden mocht deze wet daadwerkelijk gestemd worden? Gaat u Oeganda vragen om de nieuwe strafwet niet uit te voeren? Zo neen, waarom niet?

4) Bent u bereid dat bij elke politieke dialoog met de Oegandese overheid te wijzen op het belang van het respect voor seksuele oriëntatie en genderidentiteit? Kan u dit toelichten?

5) In hoeverre wordt er nu reeds bij evaluatierapporten van partnerlanden een apart hoofdstuk gewijd aan de inachtneming van rechten van LGBTI+'s? Kan u dit toelichten? Dient dit te worden aangescherpt in het licht van de vooropgestelde Oegandese wetgeving?

6) Welke impact zal de definitieve goedkeuring van de vooropgestelde wet hebben op lopende samenwerking met Oeganda gezien deze manifest in strijd is met de fundamentele rechten van de mens? Kan u dit uitvoerig toelichten?

7) Hoeveel wordt er tot vandaag reeds geïnvesteerd in de uitbouw van een toegankelijke gezondheidszorg in Oeganda en in het bijzonder wat betreft de non discriminatoire aanpak van de LGBTI+? Kan u dit toelichten en meedelen of hierin bijkomende initiatieven kunnen worden genomen?